Kobieta w bieli, Wilkie Collins

Wilkie Collins był synem znanego pejzażysty. Ukończył prawo, ale jako zawód obrał literaturę. Od 1859 roku współpracował z Dickensem w jego periodykach „Household Word” i „All the Year Round”. W tym drugim piśmie w 1860 roku drukuje w odcinkach „Kobietę w bieli”, dzięki której szybko zyskał miano ojca angielskiej powieści kryminalnej. Oprócz zwartej konstrukcji, doskonałej charakterystyki postaci i bardzo plastycznego obrazu ówczesnej obyczajowości, „Kobietę w bieli” cechuje zręczne poprowadzenie wątku sensacyjnego, trzymającego czytelnika w napięciu od pierwszych do ostatnich stron.

Henry James, recenzując „Kobietę w bieli”, powiedział, że Wilkie Collins wprowadził nowy gatunek powieści z dreszczykiem – powieści, których akcja toczy się za drzwiami naszych domów.

Córki niczyje, Wilkie Collins

Wilkie Collins napisał kilkanaście powieści. Na język polski, oprócz słynnej „Kobiety w bieli”, zostały przetłumaczone również „Córki niczyje”. To jedno z najbardziej poczytnych i cenionych dzieł tego dziewiętnastowiecznego autora, uważanego za prekursora powieści sensacyjnej i detektywistycznej.
Po tragicznej śmierci obojga rodziców wiodące dotąd idylliczne życie Magdalen i Nora Vanstone odkrywają nagle, że urodziły się jako nieślubne dzieci i na własnej skórze przekonują się, co oznacza piętno społeczne. Pozbawione jakiegokolwiek spadku, wyrzucone z domu, w którym spędziły dzieciństwo, i odarte nawet z prawa do własnego nazwiska, muszą nauczyć się radzić sobie same. Zrównoważona Nora postanawia zostać guwernantką, ale jej dynamiczna i niezależna siostra Magdalen ma inny pomysł: zdecydowana za wszelką cenę odzyskać majątek rodziców i swoje dobre imię, planuje zemstę. W osiągnięciu celu mają jej pomóc niebanalna uroda i talent aktorski oraz niejaki kapitan Wragge – daleki krewny jej matki i zawodowy oszust.

Klasztor i miłość (tom 1 i tom 2), Charles Reade

Innym popularnym autorem wiktoriańskich powieści sensacyjnych był Charles Reade. W języku polskim ukazała się jego powieść w dwóch tomach „Klasztor i miłość”. Oto jak zaczyna się pierwsza część:

„W pewnej omszałej kronice spisanej nie najlepszą łaciną jest rozdział, w którym każde zdanie przynosi jakiś fakt. Opowiedziano tam beznamiętnie dziwną historię dwojga ludzi, których życiu nie towarzyszył dźwięk trąb, a śmierci - pieśń. Umarli czterysta lat temu; spoczywają teraz na tych surowych kartach - jak kryształy w skałach - nie budząc współczucia. Los skrzywdził ich za życia i krzywdzi jeszcze po zgonie. Jeśli potrafię ukazać wam to, co się kryje za suchymi notatkami kronikarza, zechcecie chyba wynagrodzić im obojętność stuleci i przyjmiecie te dwie zbolałe dusze - na jeden dzień - do serca".

Tajemnica Lady Audley, Mary Elizabeth Braddon

Często za najsłynniejszą powieść sensacyjną epoki wiktoriańskiej podaje się „Tajemnicę Lady Audley”. Główna bohaterka to prawdziwa femme fatale...
Gdy piękna i młoda Lucy Graham przyjmuje oświadczyny sir Michaela Audleya, jej szczęście i przyszłość wydają się zabezpieczone. Lecz przeszłość lady Audley spowita jest tajemnicą i bratanka sir Michaela, Roberta, zaczynają dręczyć złe przeczucia. Pewnego dnia znika jego bliski przyjaciel, George Talboys. Robert postanawia go odnaleźć i jest gotów poruszyć ziemię, żeby poznać prawdę o jego losie. Poszukiwania ujawniają zagmatwaną historię oszustw, zbrodni i intryg. Czy podejrzenia Roberta okażą się prawdziwe?
Bigamia, morderstwa, szaleństwa namiętności – „Tajemnica lady Audley”, wydawnicza sensacja swoich czasów, to ekscytująca powieść o zbrodni i nikczemności, która i dziś jest niezwykle atrakcyjna.

Trilby, George du Maurier

Ta powieść jak dotąd nie doczekała się polskiego przekładu. Jej pierwsze wydanie ukazało się w 1894 roku. To historia diwy Trilby O'Ferrall i jej niezwykłego mentora, Svengalego. „Nie patrz na nic, nie słuchaj nikogo, nie myśl o niczym innym niż Svengali, Svengali, Svengali!”
To klasyka znana na rynku anglosaskim, równie popularna co powieści o Drakuli czy Sherlocku Holmesie.
Poza tym, że George du Maurier wsławił się jako twórca postaci Svengalego, był znanym karykaturzystą w magazynie „Punch”.

Dr Jekyll i pan Hyde i inne opowiadania, Robert Louis Stevenson

I na koniec oczywiście fascynująca opowieść szkockiego neoromantyka i autora wielu książek przygodowych o dwoistości ludzkiej natury. Ceniony londyński lekarz Henry Jekyll uważa, że każdy nosi w sobie dwa przeciwstawne charaktery: jawną prawość i dobroć oraz skrywane zło, agresję i dążenie do destrukcji. Prowadzi doświadczenia chemiczne, które mają na celu wynalezienie eliksiru, radykalnie zmieniającego osobowość. Pod osłoną nocy doktor Jekyll zamienia się w okrutnego pana Hyde'a, który jest ucieleśnieniem zła. Jekyll, nie mogąc się pogodzić z czynami dokonywanym przez siebie pod postacią Hyde'a, popełnia samobójstwo. Powieść Stevensona uznawana jest za portret psychopatologicznej podwójnej osobowości. Doktor Jekyll i pan Hyde szybko odniósł ogromny sukces i stał się jednym z bestsellerów R.L. Stevensona. Pierwsze adaptacje sceniczne książki pojawiły się rok po jej publikacji, a nowela stała się kanwą wielu filmów.