„Żyjemy dla poezji, piękna, miłości”. Dziś Światowy Dzień Poezji

LubimyCzytać LubimyCzytać
21.03.2022

Od 1999 roku 21 marca oznacza nie tylko nadejście kalendarzowej wiosny, ale również Światowy Dzień Poezji. Ustanowione przez UNESCO święto ma „dać nowy impuls, aby docenić poezję oraz poprzeć krajowe, regionalne i międzynarodowe ruchy poetyckie”. Świętujmy zatem. I doceniajmy.

„Żyjemy dla poezji, piękna, miłości”. Dziś Światowy Dzień Poezji fot. Pixabay

Główne uroczystości święta odbywają się w Paryżu, gdzie od lat funkcjonuje tradycja festiwali poetyckich. Światowy Dzień Poezji obchodzić możemy jednak wszędzie, a hołd poetyckiej twórczości złożyć może każdy. Bo i taki cel przyświecał pomysłodawcom. Cytując Irinę Bokovą, Dyrektor Generalną UNESCO:

Każdy wiersz jest unikalny, ale każdy odzwierciedla uniwersalne ludzkie doświadczenie, kreatywność przekraczającą wszelkie granice, w stałej afirmacji ludzkości jako jednej rodziny.

Próba zdefiniowania poezji jak dotąd się nie powiodła i być może nie uda się nigdy. Wisława Szymborska ironizowała, że na pytanie to padła „niejedna chwiejna odpowiedź”. Definiowanie zostawmy więc innym, a sami oddajmy głos twórcom. Z okazji dzisiejszego święta postanowiliśmy wybrać najpiękniejsze cytaty o poezji.

Poeci o roli poezji

Na początek raz jeszcze wspomnijmy naszą noblistkę. We wspomnianym wierszu „Niektórzy lubią poezję” Szymborska pisała: 

Niektórzy –

czyli nie wszyscy.

Nawet nie większość wszystkich, ale mniejszość.

Nie licząc szkół, gdzie się musi,

i samych poetów,

będzie tych osób chyba dwie na tysiąc.

 

Lubią –

ale lubi się także rosół z makaronem,

lubi się komplementy i kolor niebieski,

lubi się stary szalik,

lubi się stawiać na swoim,

lubi się głaskać psa.

 

Poezję –

tylko co to takiego poezja.

Niejedna chwiejna odpowiedź

na to pytanie już padła.

A ja nie wiem i nie wiem i trzymam się tego

jak zbawiennej poręczy.

„Będzie tych osób chyba dwie na tysiąc”. Diagnoza tyleż przygnębiająca, co, jak się zdaje, prawdziwa również dziś. Trudno o dobitniejszy dowód, że Światowy Dzień Poezji – służący wspieraniu twórców i promowaniu czytelnictwa – jest nam potrzebny. Jej rola pozostaje bowiem trudna do przecenienia:

Jedyną rzeczą, która może uratować świat jest odzyskanie świadomości o świecie. To właśnie czyni poezja.

– Allen Ginsberg

Poezja, nawet pozornie najbardziej fantastyczna, zawsze jest buntem przeciwko sztuczności, buntem, w pewnym sensie, wobec rzeczywistości.

– James Joyce

Tylko poezja potrafi wyrazić niezdolność człowieka do uchwycenia sensu naszego przejścia przez tę ziemię.

– Bernard Minier, „Krąg”

Poezja powinna być nieufnością. Krytycyzmem. Demaskatorstwem. Powinna być tym wszystkim aż do chwili, gdy z tej Ziemi zniknie ostatnie kłamstwo, ostatnia demagogia i ostatni akt przemocy.

– Stanisław Barańczak

Wagę poezji podkreślano też w mistrzowskich powieściach, w tym choćby w „Szklanym kloszu” Sylvii Plath czy w „Stowarzyszeniu umarłych poetów” Nancy H. Kleinbaum.

– Czy ty wiesz, co to jest poezja?

– Nie mam pojęcia. Powiedz - odpowiedziałam.

– Garść popiołu.

Już zaczyna się uśmiechać głupawo i z dumą, a wtedy ja mówię:

– Z poezją jest dokładnie tak samo, jak z tymi trupami, które krajesz na kawałki. Oni też są tylko prochem, pyłem i niczym więcej. Moim zdaniem piękny poemat ma dłuższy żywot niż stu twoich pacjentów wziętych do kupy.

– Sylvia Plath, „Szklany klosz”

Ale poezja musi być obecna i musimy zatrzymać się na tę jedną sekundę, by móc ją dostrzec, nawet w najprostszych i najbardziej banalnych zdarzeniach.

– Nancy H. Kleinbaum, „Stowarzyszenie umarłych poetów”

Czytamy poezję, bo należymy do gatunku ludzkiego. A gatunek ludzki przepełniony jest namiętnościami. Oczywiście, medyczne prawa, bankowość, to dziedziny niezbędne, by utrzymać nas przy życiu. Ale poezja, romans, miłość, piękno? To wartości, dla których żyjemy?

– Nancy H. Kleinbaum, „Stowarzyszenie umarłych poetów”

Cytaty z okazji Światowego Dnia Poezji

Wyjątkowe cytaty dotyczące poezji znajdziemy również u wybitnych amerykańskich poetów, jak choćby u Emily Dickinson czy T.S Eliota.

Jeśli czytam książkę, która sprawia, że całe moje ciało staje się tak zimne, iż nie zdoła go ogrzać żaden ogień, wiem, że to jest poezja. Jeśli fizycznie czuję, jakby oderwano mi czubek głowy, wiem, że to jest poezja.

– Emily Dickinson

Poezja nie służy wyładowaniu emocji, lecz ucieczce od emocji; nie służy wyrażeniu osobowości, lecz ucieczce od osobowości. Ale oczywiście tylko ci, którzy mają osobowość i emocje, wiedzą, co to znaczy chcieć od tego uciec.

– T.S Eliot

Co ciekawe, osobliwe zdanie o poetach odnajdziemy też w „Lolicie”, najsłynniejszej powieści Vladimira Nabokova.

Nie jesteśmy zabójcami – co to, to nie. Poeci nie zabijają.

– Vladimir Nabokov, „Lolita”

Na zakończenie oddajmy głos polskim mistrzom słowa: Witkacemu i Gombrowiczowi.

Z chwilą kiedy poezja wyzwoliła się powoli z utartych form rytmicznych i

przestała być szeregiem wypracowań na zadane tematy, jak również

bebechowo-wstrząsowym krzykiem, czy nawet rykiem na temat różnych

uczuć życiowych, otworzył się niezmiernie szeroki horyzont czystej formy,

podobnie jak to się stało w malarstwie przez pozwolenie sobie na dowolną

deformację świata zewnętrznego.

– Stanisław Ignacy Witkiewicz

Zestawienie nie byłoby kompletne bez jednego z najsłynniejszych zdań, jakie pada w „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Nas zachwyca. A Gałkiewiczów?

Wielka poezja, będąc wielką i będąc poezją, nie może nie zachwycać nas, a więc zachwyca.

– Witold Gombrowicz, „Ferdydurke”

[kw]


komentarze [3]

Sortuj:
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
Outsider 22.03.2022 07:41
Czytelnik

Poezja jest moim zdaniem odtrutką na rzeczywistość, na język codzienny, często byle jaki. Pozwala bądź też skłania nas ku zatrzymaniu i zadumie, refleksji. Wyraża czasem stany i zjawiska nienazwane, to co nieuchwycone. Istotę rzeczy. 
Jest balsamem dla serca.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
JustynaZaczytana 21.03.2022 16:52
Czytelniczka

"Będą te słowa jak taneczny krok!
Będą - jak złota do Stolicy droga!
- Poezja - jest to, proszę panów, skok, 
Skok barbarzyńcy, który poczuł Boga."
Julian Tuwim  "Poezja"

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
LubimyCzytać 21.03.2022 15:31
Administrator

Zapraszamy do dyskusji.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post