rozwiń zwiń

Trzeba mówić o tym, co działo się w Auschwitz. Wywiad z Niną Majewską-Brown

LubimyCzytać LubimyCzytać
04.03.2020

„Auschwitz to miejsce, które zmienia i nie pozwala o sobie zapomnieć” – mówi Nina Majewska-Brown, autorka książek o tematyce obozowej, w tym bestsellerowej już „Tajemnicy z Auschwitz”. Najnowsza – „Anioł życia z Auschwitz” – właśnie trafiła do księgarń.   

Trzeba mówić o tym, co działo się w Auschwitz. Wywiad z Niną Majewską-Brown

Okładka książki Anioł życia z Auschwitz[Opis wydawcy] W piekle Auschwitz, do którego trafiali mężczyźni i kobiety, rodziły się także dzieci. Auschwitz ma różne oblicza, lecz jednym z najgorszych i najbardziej tragicznych jest los dzieci, które przychodziły tu na świat. Bezbronne, bez szans na przeżycie. Jednak i tu pojawiały się anioły: położne, pielęgniarki i kobiety, które robiły wszystko, by je ocalić. Jedną z nich była Stanisława Leszczyńska. Położna, która gdy trafiła do Auschwitz, nie tylko nie straciła nadziei, ale pobyt tam potraktowała jak misję. Nazywana Mateczką, niosła pociechę innym, ale przede wszystkim odbierała porody więźniarek. W koszmarnych warunkach, nawet bez wody, za to pod czujnym okiem Mengelego. Nie pozwoliła umrzeć ani jednemu noworodkowi i ani jednej matce.
Co nie znaczy, że wszyscy jej podopieczni przeżyli obozowy koszmar.

Katarzyna Rabiega*: Co sprawiło, że zaczęła pani pisać o Auschwitz? 

Nina Majewska-Brown: To dar losu i przypadek. Nigdy nie sądziłam, że będę pisać o jakimkolwiek obozie, choć od lat fascynuje mnie psychologiczny aspekt II wojny światowej. Pierwszą niezwykłą historię powierzyła mi moja osiemdziesięcioletnia przyjaciółka, której mama trafiła do Auschwitz jako zakładniczka za męża i która przetrwała obóz dzięki pomocy esesmana. Długo zastanawiałam się, czy powinnam ją opisać, i zrobiłam to wreszcie na wyraźną prośbę przyjaciółki. Tak powstała „Tajemnica z Auschwitz”. 

Ale to nie jedyna pani obozowa książka.  

Rzeczywiście. Po kilku miesiącach pracy i poszukiwań napisałam kolejną, tym razem inspirowaną życiem położnej Stanisławy Leszczyńskiej. 

Podąża pani za modą? 

Nic z tych rzeczy. Auschwitz to przeklęte miejsce, które wręcz oplata swoimi mackami, jeśli choć raz zajrzy się do jego archiwów. Tak się stało w moim przypadku. Pojawiło się tyle historii, ludzi, sytuacji, że nie sposób przejść obok nich obojętnie. W dodatku to ostatnia chwila, żeby jeszcze porozmawiać ze świadkami i ocalić te maleńkie okruchy historii.  

Nie boi się pani, że odciśnie to na pani piętno? 

Nie mam żadnych wątpliwości, że już tak się stało, ale to nie zmienia faktu, że po kolejnych badaniach chce się wejść w temat jeszcze głębiej, choć często dokumenty, zdjęcia, filmy i relacje, do których docieram, są niezwykle dramatyczne i brutalne. Nie da się o nich zapomnieć. 

Co panią najbardziej zaskoczyło? 

Gdy pisałam „Tajemnicę z Auschwitz”, sądziłam, że historia kobiety, która trafiła do obozu za męża, jest unikatowa. Tymczasem po przestudiowaniu mnóstwa dokumentów i rozmowach ze świadkami okazało się, że takich kobiet było wiele. Tylko jakimś dziwnym trafem o nich nie mówimy. Pamiętamy o ich mężach, którzy często wynoszeni są na cokoły, zapominając o tych, dzięki którym mogli dalej walczyć. A to przecież dzięki codziennej trosce kobiet o dom, dzieci, często też zaangażowaniu w walkę, oni mogli stać się bohaterami. 

Zdjęcie Niny Majewskiej-Brown.

A co było najtrudniejsze? 

Zmierzenie się z tematem dzieci, które trafiały z matkami do obozowego piekła albo tu przyszły na świat. Rozpacz i bezradność matek stały się też niejako moim udziałem, odbierając mi spokój i sen. „Anioł życia z Auschwitz” bardzo wiele mnie kosztował, a pisanie było traumatycznym procesem. Tym trudniejszym, że w książce oddałam również głos świadkom i kobietom, które ten dramat przeżyły.  

To musiało być bardzo poruszające

Tak, tym bardziej gdy czytało się np. o ludziach, którzy tam się poznali, pokochali, pobrali i spłodzili dziecko, które też tam przyszło na świat. O sile kobiet takich jak Stanisława Leszczyńska, która pobyt w obozie potraktowała jak misję i nie załamała się, lecz mimo przeciwności skupiła się na niesieniu pomocy i wsparcia innym. Jako matką najbardziej wstrząsnęły mną relacje kobiet, na których oczach mordowano dzieci albo im je odbierano. Ale co najbardziej niezwykłe, to dobroć, którą sobie okazywały, wsparcie i słowa pocieszenia, co uświadamia nam, że nawet w najgorszych sytuacjach można coś z siebie dawać, ale też liczyć na pomoc. 

Miały nadzieję? 

Gdyby jej nie miały, to by nie walczyły jak lwice, choć zazwyczaj ich walka i tak kończyła się przegraną. Na szczęście i w tamtym miejscu pojawiały się prawdziwe anioły, jak Stanisława Leszczyńska, które nie tylko pomagały, ale i dawały nadzieję. Kolejny raz okazało się, że nasza kobieca siła okazywana w walce o dziecko jest nieprzeciętna. To książka o tym, że wiara potrafi przenosić góry, że nie wolno się poddawać. Z drugiej strony to obnażenie mechanizmów stworzonych przez Niemców, którzy wdrożyli eksterminację innych narodów na poziomie wręcz niewyobrażalnym. W obozie mordowali kobiety ciężarne i dzieci, by po „pracy” wrócić do własnych dzieci tuż za kolczastym drutem pod napięciem. Jak to możliwe? Trudno pojąć. 

Myśli pani, że te historie czegoś nas nauczą? 

Nie mam żadnych wątpliwości, że nie. Gdybyśmy się uczyli, już dawno nie byłoby żadnych wojen, a przecież nadal trwają i co rusz rodzą się kolejne konflikty zbrojne.  

*Katarzyna Rabiega – pracownica Wydawnictwa Bellona.

Artykuł sponsorowany


komentarze [21]

Sortuj:
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
czytamcałyczas 10.03.2020 20:18
Czytelnik

A ile osób słyszało o Jasenovac ? O Mukden ?

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
czytamcałyczas 06.03.2020 14:57
Czytelnik

Ja mam swoją liteture, która uwielbiam.A od obozowej trzymam się z daleka

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
czytamcałyczas 06.03.2020 06:55
Czytelnik

Według mnie,to dopiero początek.Niedlugo pojawią się.Kryminaly z Auschwitz, romanse, fantasy.
Już widzę te tytuły:Miłość W Pasiakach,Dobry Kapo,Magiczne Krematorium.
Oby nie,ale .... boję się.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Gocha 05.03.2020 17:00
Czytelniczka

Modę na Auschwitz nakręcają wydawnictwa nie tylko autorzy. Wydawnictwa zwietrzyły interes. Oto przykład Świat Książki wydał ostatnio Auschwitz. Szachy ze śmiercią
Ta sama książka była wydana w 2016 roku pod tytułem "Szachy ze śmiercią", dodano Auschwitz i już jest hit. Tak wydawnictwo manipuluje czytelnikami.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
 Auschwitz. Szachy ze śmiercią
kaczor 05.03.2020 17:54
Czytelnik

to wyjątkowe skurwysyństwo, nie mam co do tego żadnej wątpliwości.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
asymon 08.03.2020 13:29
Bibliotekarz

Zmarnowali taką okazję... Ksiazka powinna mieć tytuł "Szachista z Auschwitz"

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
blawoj 08.03.2020 18:05
Czytelniczka

@asymon powinni zatrudnić Cię w tym wydawnictwie w dziale promocji ;D ;D

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Gocha 08.03.2020 20:08
Czytelniczka

Asymon chyba nie bardzo mogli zmieniać tytuł, ale już dodać jedno słowo nikt im nie zabroni. A osiągnęli swój cel.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
tsantsara 05.03.2020 13:08
Bibliotekarz

To jest bardzo dziwne, wręcz podejrzane: tyle było niemieckich obozów pracy, nawet obozów zagłady Żydów było więcej, a niektóre zorganizowana nawet gorzej, z bardziej nieludzkimi warunkami, a wszyscy tylko o Auschwitz... Uwzięli się, czy to raczej nieznajomość rzeczy?
https://dzieje.pl/aktualnosci/historycy-bylo-ponad-16-tys-niemieckich-obozow-koncentracyjnych
...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
jatymyoni 05.03.2020 14:28
Bibliotekarz

jak jedna autorka napisała, że mamy teraz kombinat Auschwitz., najbardziej rozpoznawalna marka na świecie., na której łatwo zarobić. Często o nim piszą, a więc specjalnie nie trzeba się wysilać. Czy ktoś zna na świecie inne obozy koncentracyjne. A może było tylko Auschwitz? Milczy się o obozach koncentracyjnych w samych Niemczech. Ja mam takie wrażenie, że ograniczając...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
jaremah 10.03.2020 15:23
Czytelnik

Auschwitz działał i działa na wyobraźnię najbardziej. A przecież, jak pisał Grzesiuk w 5 latach kacetu, w porównaniu z Gusen, Gross-Rosen i Mauthausen, w Auschwitzu były wczasy...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
jatymyoni 10.03.2020 15:34
Bibliotekarz

Ale ilu ludzi wie o Gusen, Mauthausen i innych obozach, one nie istnieją w świadomości ogólnej i nie przyciągnie czytelników.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
kaczor 05.03.2020 11:13
Czytelnik

Matko jedyna, spójrzcie na dorobek tej kobiety i odpowiedzcie sobie na pytanie, czego można spodziewać się po tak płodnej autorce, która wydaje na świat dzieła o tytułach: Anka i diabeł stróż, Jak się nie zakochać, Mąż na niby i na okrasę - Anioł życia z Auschwitz. Przecież z daleka widać, że kobiecina wyczuła co się sprzedaje i świadomie wkracza na moralnie dwuznaczny,...

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post więcej
Armand_Duval 04.03.2020 21:36
Czytelnik

Tylko czekać aż jakaś zapatrzona w to co modne na zachodzie gwiazda polskiej literatury napisze "Auschwitz 2: Ostateczna rozgrywka" albo coś równie kretyńskiego żeby tylko jeszcze bardziej spłycić tragedię II WŚ i ofiar obozów zagłady.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Pierogi_i_Pączki 06.03.2020 10:59
Czytelnik

Albo prequel: "Auschwitz: Pierwsza krew"

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
czytamcałyczas 12.04.2020 18:05
Czytelnik

Auschwitz I Duchy Krematorium

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
czytamcałyczas 04.03.2020 18:07
Czytelnik

Ja nie lubię tych książek o Auschwitz.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
World_Trade_Center 04.03.2020 17:16
Bibliotekarz

Jak tak dalej pójdzie padnie niechlubny rekord książek z Auschwitz w tytule. Pamięć to jedno, a robienie sobie z tego tematu chucpy i wyścigu szczurów bez patrzenia na konsekwencje (patrz: Wydawnictwo Marginesy) kładzie się bardzo głębokim cieniem na tragedii milionów i nielicznych jeszcze żyjących więźniów obozu w Oświęcimiu.
Dokąd zmierzamy?

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Malk 04.03.2020 15:36
Czytelniczka

Trochę krótka rozmowa, jak na ogrom tragedii Auschwitz. Ale prawda - trzeba o tym pisać, jak najszybciej zbierać ostatnie opowieści, bo potem zostaną już tylko dowody materialne i traumy kolejnych pokoleń.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
allison 04.03.2020 16:59
Czytelniczka

O tym jeszcze trzeba UMIEĆ pisać. Ostatni wysyp powieści ze słowem "Auschwitz" w tytule udowadnia, że nie każdy to potrafi.

Nie zdziwię się, gdy za jakiś czas naczelna grafomanka Michalakowa napisze taką książkę.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się