Kapitule Nagrody Literackiej GDYNIA przewodniczy prof. Agata Bielik-Robson. Do konkursu zgłoszono 434 tytuły wpisujące się w poszczególne kategorie: eseistyka – 81, poezja – 182, proza – 111, przekład – 60. Spośród nadesłanych zgłoszeń członkowie Kapituły wybrali dwadzieścia najlepszych książek wydanych w 2016 roku, po pięć w każdej z czterech kategorii.

Książek nadesłanych było jak zwykle mnóstwo, ale po kilkukrotnych naradach udało nam się w końcu wybrać nominowaną dwudziestkę – komentuje przewodnicząca Kapituły prof. Agata Bielik-Robson.

W kategorii proza znalazło się pięć pozycji, które dobrze oddają stan sztuki narracyjnej we współczesnej Polsce. Pozwolę tu sobie zacytować opinię jednego z naszych jurorów, który ujął to tak: „to pięć reprezentatywnych bio-opowieści o Polakach: dwie tradycyjnie męskie (z testosteronem: Twardoch, i bez: Środa) i trzy tradycyjnie kobiece: dzieciństwo (Lech), wiek gimnazjalny oraz macierzyństwo (Cieplak), a wreszcie „dziewczyńsko-babska” wspólnota pod blokiem (Hałas). Czyli - Polaków portret własny”. Istotnie, z jednym wyjątkiem Szczepana Twardocha, który pisze powieści z ogromnym rozmachem o bohaterach odległych w czasie i przestrzeni, większość utworów prozatorskich idzie tropem autobiograficznym, trzymając się blisko ciała własnych doznań i doświadczeń.

W kategorii poezja postawiliśmy w tym roku na dwoje młodych poetów (Adamowicz, Mateusz) i troje już uznanych (Domarus, Suska, Sobol). Przy wyborze poetów spór był chyba najbardziej zażarty, ale i fundamentalny. Polska poezja wyraźnie zmienia paradygmat. Najmłodsi poeci coraz częściej rezygnują z subtelnego trybu liryczno-lingwistycznego na rzecz bardziej ekspresyjnego: chcą wykrzyczeć swoje sprzeciwy wobec rzeczywistości wprost, nie jako pojedyncze jednostki, lecz pod egidą wspólnej sprawy. Ta zmiana nie wszystkich nas przekonuje pod względem literackim, ale też nie zamykamy się na nią szczelnie...

W kategorii eseju zdecydowaliśmy się – jak zwykle zresztą – na szeroki wybór różnych gatunków: od eseju akademickiego (Muskała, Kotliński), przez filozoficzny (Musiał) po literacki (Siwczyk, Łubieński). Tu, jak co roku, selekcja okazuje się trudnym zadaniem, bo dobrych książek jest bardzo wiele: polszczyzna eseistyczna staje się coraz lepsza, coraz bardziej pewna siebie językowo.

W kategorii przekład – znów „klęska urodzaju”: nie byliśmy w stanie nominować wszystkich tłumaczeń, które na to zasługiwały. Chcieliśmy tym razem odsłonić szerokie spektrum tłumaczonych języków: od najbardziej powszechnego angielskiego (Majer), przez tradycyjnie bardzo silny francuski (Igalson-Tygielska, Engelking) i równie mocny niemiecki (Buras), po nieco mniej obecny ostatnio język hiszpański (Zaleska).

Parafrazując tytuł jednego z nominowanych przez nas esejów, chcielibyśmy móc pociągnąć więcej niż dwadzieścia srok za ogon – ale zasady gry są, jakie są: trzeba było wybierać” – dodaje Bielik-Robson.

Tegorocznych laureatów Nagrody poznamy 2 września. Uroczysta gala będzie miała miejsce w niezwykłej przestrzeni Muzeum Emigracji w Gdyni – wzniesiony w dwudziestoleciu międzywojennym, zabytkowy Dworzec Morski, odnowiony i przystosowany do nowej roli, ponownie stał się jedną z najbardziej reprezentacyjnych wizytówek Gdyni. Gali będą towarzyszyć Dni Nagrody Literackiej GDYNIA odbywające się w terminie 31 sierpnia – 3 września 2017. Natomiast w listopadzie na miłośników literatury czekają jesienne spotkania z laureatami NLG 2017 w gdyńskich bibliotekach.

NOMINACJE DO NAGRODY LITERACKIEJ GDYNIA 2017

ESEJ

Andrzej Kotliński, „Tańce polskie. Suita historycznoliteracka”
Stanisław Łubieński, Dwanaście srok za ogon
Łukasz Musiał, „O bólu. Pięć rozważań w poszukiwaniu autora”
Monika Muskała, Między Placem Bohaterów a Rechnitz. Austriackie rozliczenia
Krzysztof Siwczyk, Koło miejsca/Elementarz

POEZJA

Anna Adamowicz, Wątpia
Cezary Domarus, „cargo, fracht”
Dawid Mateusz, Stacja wieży ciśnień
Michał Sobol, „Schrony”
Dariusz Suska, „Ściszone nagle życie”

PROZA

Anna Cieplak, Ma być czysto
Salcia Hałas, Pieczeń dla Amfy
Joanna Lech, Sztuczki
Krzysztof Środa, Las nie uprzedza
Szczepan Twardoch, Król

PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI

Jacek St. Buras, Atlas lękliwego mężczyzny, autor oryginału Christoph Ransmayr
Ryszard Engelking, Szkoła uczuć, autor oryginału Gustave Flaubert
Krzysztof Majer, Depesze, autor oryginału Michael Herr
Hanna Igalson-Tygielska, Niedziela życia, autor oryginału Raymond Queneau
Ewa Zaleska, Oszust, autor oryginału Javier Cercas