rozwiń zwiń

Znalezione w Ninatece: Rozmowa z Hanną Krall

LubimyCzytać LubimyCzytać
17.09.2015

Słowa są zużyte, wszystkie słowa już były – mówi Hanna Krall, mistrzyni reportażu, autorka powieści i dziennikarka. W dzisiejszym odcinku naszego audiowizualnego cyklu zapraszamy do obejrzenia rozmowy, jaką przeprowadził z nią dziennikarz i reportażysta Mariusz Szczygieł. Potraktujmy to jako wstęp do lektury biografii Krall, którą od niedawna można znaleźć w księgarniach.

Znalezione w Ninatece: Rozmowa z Hanną Krall

Hanna Krall jest reportażystką, pisarką i dziennikarką. Ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Jako osoba żydowskiego pochodzenia była w czasie wojny ukrywana i cudem uniknęła śmierci w getcie – te doświadczenia sprawiły, że z czasem los Żydów i Zagłada stały się głównym motywem jej twórczości. Publikowała w „Życiu Warszawy”, „Polityce” i „Gazecie Wyborczej”. W latach 1982-87 była zastępcą kierownika literackiego Zespołu Filmowego „Tor”, gdzie współpracowała m.in. z Krzysztofem Kieślowskim, który na podstawie jej scenariusza nakręcił film „Krótki dzień pracy” (1981).

Światowy rozgłos przyniósł jej oryginalny w formie wywiad z przywódcą powstania w Warszawskim Getcie, Markiem Edelmanem zatytułowany Zdążyć przed Panem Bogiem (1977), który przetłumaczono m.in. na angielski, niemiecki, francuski, fiński i włoski. Jest autorką powieści Okna (1986) i Sublokatorka (1985) oraz licznych zbiorów reportaży, m.in. Trudności ze wstawaniem (1990), Dowody na istnienie (1996, książki, której tytuł stał się nazwą wydawnictwa założonego przez Mariusza Szczygła i Wojciecha Tochmana) i To ty jesteś Daniel (2001). Odznaczona m.in. Nagrodą Wielką Fundacji Kultury, Orderem Ecce Homo i Dziennikarskim Laurem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.

Rozmawia dwójka wytrawnych reportażystów. Widać też, że spotyka się dwoje blisko ze sobą zaprzyjaźnionych ludzi.

W prezentowanym filmie Hanna Krall spotyka się z Mariuszem Szczygłem. Ich znajomość trwa już od ponad dwudziestu lat. Widać, że rozmawia dwójka wytrawnych reportażystów, wprawionych w prowadzeniu rozmów, w zadawaniu pytań i w zręcznym na nie odpowiadaniu. Widać, że spotyka się dwoje blisko ze sobą zaprzyjaźnionych ludzi. Widać wreszcie, że spotyka się uczeń ze swoją wielką mistrzynią – i widać ogromny szacunek, jaki Szczygieł ma dla Hanny Krall.

Pytania dotyczą przede wszystkim pracy reportażystki: jej warsztatu, bohaterów jej tekstów i poruszanych w nich tematów. Podkreśla, że im więcej się słucha cudzych historii, tym więcej jest milczenia – nie można udzielić jednoznaczych odpowiedzi na jakiekolwiek pytanie, wszystko zależy. Hanna Krall wyznaje również, że pisanie reportaży to dla niej sposób pobierania nauki o świecie, a jej rola w tym procesie to zapisywanie „jak było, zapisywanie świata”.

Ja chcę zapisywać świat, mówiąc górnolotnie, a mój bohater chce być zapisany. Człowiek chce pamiętać i być zapamiętany.

Te trywialne z pozoru uwagi oddają istotę pracy reportażysty, którego zadaniem nie jest oceniać, a jedynie dokumentować i oddawać głos swoim bohaterom. Opowiadając o tym, jak pracuje nad reportażami i buduje relacje z ich bohaterami, Krall cały czas pozostaje w cieniu, na drugim planie, oddając głos tym, którym poświęciła łamy swoich książek.

Obejrzyjcie fragment rozmowy Hanny Krall i Mariusza Szczygła:

Fragment audycji „Rozmowy poszczególne”; prod. Telewizja Polska S.A., Narodowy Instytut Audiowizualny; więcej na ninateka.pl.

Rozmowy poszczególne to cykl rozmów z luminarzami polskiej kultury i sztuki. W każdym z odcinków gość programu udziela wywiadu wybranej przez siebie osobie i we wskazanym przez siebie miejscu. Taka formuła zapewnia bohaterowi programu poczucie komfortu, a jednocześnie sprawia, że mamy do czynienia nie tyle z klasycznym wywiadem co właśnie z rozmową, w której obie strony dzielą się spostrzeżeniami, wymieniają uwagi, wspominają. Gośćmi programu są wybitni twórcy kultury o bogatym i niekwestionowanym dorobku m.in. Andrzej Wajda, Krzysztof Penderecki czy Tomasz Stańko. Rozmowy są okazją do podsumowania dotychczasowej twórczości, wskazania źródeł inspiracji i motywacji. Program został wyprodukowany przez Telewizję Polską i Narodowy Instytut Audiowizualny.

Za udostępnienie materiałów serdecznie dziękujemy serwisowi Ninateka.pl.

Po zapoznaniu się z rozmową Mariusza Szczygła z Hanną Krall jesteśmy już dobrze przygotowani na lekturę biografii reporterki Krall (już w księgarniach). Książka składa się z dwóch części. Jedną z nich stanowią rozmowy, jakie z Hanną Krall przeprowadził Wojciech Tochman; druga powstała na podstawie materiałów, jakie Mariusz Szczygieł znalazł w szufladzie biurka pisarki. "Krall" to nie wywiad. To rozmowa, w której zacierają się granice - i po chwili nie wiemy już, czy Krall jest jeszcze bohaterką, czy jak zawsze reporterką, bo nie potrafi się powstrzymać od zadawania pytań spotkanym ludziom w tej podróży w przeszłość. "Szuflada", druga część książki, to również podróż - ale przez domowe archiwum Hanny Krall. Mariusz Szczygieł wyciąga na światło dzienne pożółkłe już zdjęcia, listy i pocztówki, notatki robione na serwetkach... Każdy z tych przedmiotów, nawet skrawek papieru, to dowód na istnienie. Zachęcamy do lektury!   

Źródło zdjęcia: Wikipedia. Hanna Krall na Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie, 2011.


komentarze [2]

Sortuj:
Niezalogowany
Aby napisać wiadomość zaloguj się
allison 19.09.2015 09:27
Czytelniczka

W reportażach pani Krall niezwykle cenię właśnie ekonomię słowa, którą - wbrew pozorom - jest znacznie trudniej osiągnąć niż przegadany styl.
Ocalanie od zapomnienia to kolejny atut tej reportażystki, która jest dla mnie mistrzynią gatunku.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post
LubimyCzytać 09.09.2015 13:36
Administrator

Zapraszamy do dyskusji.

Czytelnicy oznaczyli ten post jako spam Zobacz ten post