Na zaproszenie Instytutu Cervantesa w Krakowie, przy współpracy Wydawnictwa Znak, po raz kolejny do Polski przyjechał Eduardo Mendoza.

Jego przyjazd zbiegł się z wydaniem w polskim przekładzie powieści „Wyspa niesłychana” (pod patronatem lubimyczytać.pl), która w Hiszpanii ukazała się już w 1989 roku. Głównym pretekstem zaproszenia pisarza była jednak zgoła inna uroczystość. Imieniem znanego hiszpańskiego autora, tak uwielbianego w Polsce, została nazwana biblioteka Instytutu Cervantesa w Krakowie. Z tej właśnie okazji 25 października odbyła się konferencja prasowa z udziałem Eduardo Menzody, Carmen Caffarel (Dyrektor Generalna Instytutu Cervantesa), oraz Abla Murcio Soriano (Dyrektora Instytutu Cervantesa w Krakowie).

Instytut Carvantesa przywiązuje ogromną wagę do wszystkich swoich bibliotek. Dysponują one nie tylko obszernymi zbiorami o metodologii nauczania języka hiszpańskiego oraz o samej kulturze Hiszpanii, ale także specjalizują się w literaturze dotyczącej konkretnego autora. Każda z bibliotek Instytutu Cervantesa nazwana jest imieniem innego hiszpańskiego pisarza i odpowiedzialna za promocję jego twórczości. Nadanie zatem bibliotece krakowskiej imienia Eduardo Mendozy oznacza, że będzie ona szczególnie specjalizować się właśnie w jego dziełach. Sam Pisarz przyznał, że jest bardzo szczęśliwy z takiego wyróżnienia. „Szczególnie się cieszę, ponieważ jest to właśnie biblioteka. Gdyby chodziło na przykład o lotnisko, nie byłbym tak szczęśliwy” – twierdzi autor.

Biblioteki były obecne w życiu Mendozy zawsze. Nie pochodził z arystokratycznej rodziny, jednak tradycje czytania książek były w niej głęboko zakorzenione. W domu jego babci znajdywało się osobne pomieszczenie, które zwano biblioteką. To tam czytano książki, odnajdywało się spokój przy lekturze. Biblioteka dla Mendozy to przede wszystkim pracownicy - bibliotekarze. Internet w żaden sposób nie mógłby się równać z życzliwością, wiedzą i poradami tych wyspecjalizowanych osób, a tym bardziej nie jest w stanie ich zastąpić.

Ten fakt szczególnie połączył Eduardo Menzodę z Polską oraz z Krakowem i Instytutem Cervantesa. Sam autor przyznaje: „Nie wiem razy byłem już w Krakowie. Może trzy. Ale myślę, że wrócę tu jeszcze wiele razy. Zawsze czułem silny związek i uczucie do Krakowa i Polski. Gdy opublikowałem pierwszą powieść została ona najpierw przełożona na polski”. Istotnie, związek Eduardo Menzowy z Polską jest szczególny. Nigdzie indziej jego książki nie są aż tak często czytane i tłumaczone. Do tej pory zostało w Polsce wydanych trzynaście jego powieści, a w planie już są kolejne dwie, które mają dopełnić bibliografię Hiszpana. Dla porównania w innych krajach te liczby są o wiele mniejsze – w Niemczech wdano dopiero siedem jego książek, a w Anglii zaledwie trzy. Dlatego też nieraz Mednoza w żartach przyznaje, że poniekąd pisze właśnie dla Polaków.

Sukces Mendozy w Polsce możemy liczyć od momentu ukazania się po raz pierwszy „Przygód fryzjera damskiego”, która to książka została wydana trzykrotnie. Później już każda kolejna była przyjmowana z entuzjazmem. Sukces Mendoza prawdopodobnie odniósł dzięki niezrównanemu humorowi w książkach, które jednocześnie są ambitnymi lekturami.

Przygoda Eduardo Mendozy z pisaniem zaczęła się dość zabawnie, jak prawdopodobnie każda historia przez niego opowiedziana. Chcąc zdobyć konkretny zawód, skończył prawo, jednak jak sam przyznaje był fatalnym prawnikiem. Później znalazł pracę, którą lubił o wiele bardziej - pracę tłumacza symultanicznego. Jednocześnie cały czas pisał. Kiedy napisał pierwszą powieść, wysłał ją do wydawców. Otrzymawszy odpowiedzi odmowne, napisał kolejną – to była „Prawda o sprawie Savolty”. Gdy została wydana, Mendoza przebywał w Nowym Jorku. Z początku sprzedawała się bardzo marnie, dlatego gdy po długim czasie przyszedł do banku odebrać swoje honorarium, zupełnie się zdziwił. „Myślałem, że honorarium wystarczy tylko na dobrą kolację, ale w międzyczasie sprzedano jednak dużo egzemplarzy”. Dla Mendozy był to właśnie moment, gdy zrozumiał, że musi pisać dalej. Musi także pisać dobrze, po to, aby mieć się z czego utrzymać.

Jak twierdzi, pisanie nie jest trudne, trudno jest jednak napisać i skończyć całą powieść, trudno jest pisanie kontynuować. Pomysł zazwyczaj kończy się szybko. Zajmuje około pół strony, jeśli jest to dobry pomysł. Potem pojawia się problem co pisać dalej. Jedną z odpowiedzi Mendozy na ten dylemat jest jego gra z humorem. „Humor jest pewną moją propozycją. Humor tworzy część mojej osobowości. Jednak nigdy nie jest to główny punkt.” Autor piszący z humorem ma także bardzo trudną rolę. O wiele łatwiej jest kogoś rozśmieszyć, kiedy się coś mówi. „Od poważnej historii oczekuje się, że czytelnik po prostu ją skończy czytać. Humor sprawia, że autor musi czytelnika także i rozbawić, inaczej odnosi porażkę”. Humor odgrywa ważną rolę w powieściach Mendozy poniekąd także i dlatego, że autor potrafi pisać także i poważnie. Jednak nawet w tych poważnych książkach pojawiają się elementy humorystyczne. Mendoza nie ukrywa także, że o wiele częściej czytelnicy przyznają, że chcą czytać właśnie te mniej poważne jego dzieła.

Podczas swojej wizyty w Krakowie Eduardo Mendoza spotkał się także z czytelnikami, na specjalnym spotkaniu w Sali Wyspiańskiego PWST, które miało miejsce 26 październik, w środę o godzinie 18:00. Podczas tego wieczoru szczególnie promowano wydaną ostatnio „Wyspę niesłychaną”, której lubimyczytac.pl patronuje i gorąco zachęca do lektury!

Monika Samitowska-Adamczyk