-
Artykuły
To do tych pisarek należał ostatni rok. Znamy finalistki Women’s Prize for Fiction 2024
6 -
Artykuły
Maj 2024: zapowiedzi książkowe. Gorące premiery książek – część 1
7 -
Artykuły
„Horror ma budzić koszmary, wciskać kolanem w błoto i pożerać światło dnia” – premiera „Grzechòta”
1 -
Artykuły
17. Nagroda Literacka Warszawy. Znamy 15 nominowanych tytułów
2
-
Patronat LC
-
Patronat LC
-
Patronat LC
Chińska literatura pograniczy
Pisarze z Chin uważnie badają granice w poszukiwaniu inspiracji. W tym celu zapuszczają się do najodleglejszych krańców swojego kraju, ale również na marginesy - społeczeństw i świadomości. Trzymają się jednak mocno rzeczywistości. Nie pozwalają sobie na fantazje czy oniryzm.
W badaniu krańcowości aż się prosi o to, by przekraczać granice rzeczywistości i iluzoryczności. Chińscy pisarze jednak ich nie naruszają. Wolą trzymać się tego, co realne. Nic dziwnego: już w obszarze samego prawdziwie istniejącego społeczeństwa i państwa mogą przejść tyle granic, że to doświadczenie zupełnie wystarczy im do wypełnienia powieści.
Może właśnie z tego wynika, że coraz więcej niezależnie myślących chińskich pisarzy koncentruje się w swojej twórczości na "Chinach właściwych", opisując mieszkańców Chin, ich tradycje i konflikty w pracy. Wystarczy sięgnąć po książkę Liao Yiwu Prowadzący umarłych, by się o tym przekonać. Jej autor, przez wiele lat więziony i represjonowany, miał okazję zbliżyć się do przedstawicieli wielu zawodów, z którymi w innym wypadku nie miałby prawdopodobnie styczności. Poprzez spisane z nimi rozmowy opowiada on o Chinach z perspektywy granicznej - z poziomu nizin społecznych. Ukazuje w ten sposób jeden z kątów postrzegania Chin - miejsca, gdzie przetrwało wiele tradycyjnych zawodów, takich jak tytułowy prowadzący umarłych, ale gdzie też można z łatwością, w wyniku jednego potknięcia "przekwalifikować się" z urzędnika na żebraka.
Podobnie o Chinach - o Chinach, w których przekroczono granice - pisze Yiyun Li. Pochodząca z Chin, lecz mieszkająca od dłuższego czasu w Stanach, autorka debiutowała zbiorem opowiadań Tysiąc lat dobrych modlitw. (Nawiasem mówiąc, historie te zostały zresztą adaptowane na potrzeby dwóch filmów przez Wayne'a Wanga w 2007 roku. Powyżej kadr z ekranizacji "Księżniczki Nebraski").
Jednak gdy piszę o granicach, myślę głównie o jej powieści Włóczędzy, w której również głównie występują osoby z marginesów społecznych lub przekraczane są różnego rodzaju granice. Są to włóczędzy wcielający się w tę rolę dosłownie i wędrujący z całym swoim dobytkiem z prowincji do prowincji, nieprzywiązujący się do nikogo i niczego, niemający nigdzie domu, pozornie pozbawieni korzeni, wspomnień i jakichkolwiek stałych związków z resztą społeczeństwa. Tak naprawdę mniej lub bardziej dobrowolnie wybierają życie na krawędzi, obok głównego nurtu, ponieważ na pograniczu czują się najbardziej wolni i nieskrępowani kontrolą. To forma odpowiedzi na słowa, jakie napisał z kolei Liao Yiwu: „To są Chiny. Człowiek nie ma zbyt dużej kontroli za życia. Po śmierci nie ma też kontroli nad własnym nekrologiem".
Są to też włóczędzy wybierający emigrację wewnętrzną. Samotni, żyjący tylko częściowo życiem rzeczywistym, tak naprawdę zahaczający o nie jedynie marginalnie.
Czytaliście inne książki chińskich autorów wpisujące się do tego zestawienia?
komentarze [4]
Przeżyłam swego rodzaju fascynację literaturą chińską (której tłumaczy się u nas niewiele): jest rzeczywiście bardzo szczególna, często występuje w niej motyw wyobcowania, wewnętrznej ucieczki od rzeczywistości, w której nie da się żyć.
Wyjątkowo zapadły mi w pamięć:
- "Oczekiwanie" Ha Jin, smutna, piękna opowieść o zwykłych ludziach, którzy usiłują odnaleźć siebie w kraju...
Jeżeli chodzi o obraz "prawdziwych Chin" to książki Yiyun Li są naprawdę godne polecenia. Autorka ma niezły zmysł obserwacji i bardzo plastycznie opisuje współczesne Chiny z punktu widzenia biednych i wykluczonych.
Co do książki Liao Yiwu mam mieszane uczucia, bo chociaż tematyka i rozmówcy są szalenie interesujący, to czasami irytowała mnie forma - trochę sztuczne...
