New York, New York

Z okładki ukazującego się 29 czerwca czasopisma spogląda Fran Lebowitz, uwieczniona na czarno-białym portrecie. Słynna amerykańska publicystka i pisarka (a także, epizodycznie, aktorka; grała m.in. w „Wilku z Wall Street”) jest gwiazdą numeru. Obszerny artykuł o niej, z wyimkami z rozmowy telefonicznej, przygotowała Natalia Szostak. Już w sierpniu ukaże się na rynku zbiór felietonów Lebowitz „Nie w humorze”. Będzie to pierwsza publikacja Amerykanki przełożona na język polski. Warto dodać, że Lebowitz jest postacią nietuzinkową; Martin Scorsese nakręcił o niej zarówno film dokumentalny, jak i, emitowany na Netflixie, serial; pisarka pracowała i przyjaźniła się z gwiazdami nowojorskiej bohemy artystycznej, w tym z samym Andym Warholem, pisarką Toni Morrison i genialnym fotografem Robertem Mapplethorpem, a magazyn Vanity Fair zaliczał Lebowitz do najlepiej ubranych kobiet. To między innymi jej felietony wpłynęły na stworzenie mitu Nowego Jorku.

Natalia Szostak przybliża postać pisarki, opowiadając o jej dzieciństwie i początkach kariery. A także o „jedynej w życiu pomyłce” Lebowitz, czyli o tym, jak przekonywała w 2015 roku, że Donald Trump nie ma szans na zwycięstwo w wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych.

Noblistka (wreszcie) po polsku

Również Louise Glück związana jest z Nowym Jorkiem. Zeszłorocznej noblistce i laureatce Pulitzera artykuł poświęciła Krystyna Dąbrowska, także poetka, a zarazem tłumaczka poezji Glück. 8 lipca, nakładem wydawnictwa A5, ukaże się tom poezji noblistki zatytułowany „Ararat”, a przełożony właśnie przez Dąbrowską.

Jak pisze Krystyna Dąbrowska, decyzja szwedzkiej Akademii była szokiem – również dla niej. Amerykanka nie była nigdy zaliczana do „gorących nazwisk światowej literatury”, nie pojawiała się w zakładach prowadzony przez bukmacherów. Wydany w 1990 roku „Ararat” Dąbrowska tłumaczyła, od dłuższego czasu na własne potrzeby, do szuflady i dla swoich przyjaciół. Teraz jej praca ujrzy światło dzienne.

Chociaż tom ten nazywany jest autobiograficznym, to jak zastrzega polska tłumaczka, sama poetka nie znosi tego określenia.

Krystyna Dąbrowska opowiada o tym, jak życie i poezja Louise Glück przenikają się. Jaki wpływ na jej prace mają małżeństwa i rozwody, śmierć ojca i rodzinny dom na podmokłych terenach Long Island, który stał się inspiracją dla tytułu jej drugiego zbioru wierszy, wydanego w 1975 roku „The House on Marsh­land” (czyli po polsku: „Dom na mokradłach”).

Przy okazji, w czerwcowych „Książkach” możemy przedpremierowo przeczytać jeden z wierszy z tomu „Ararat” Louise Glück: „Urodziny”. Oczywiście, w przekładzie Krystyny Dąbrowskiej.

Pozostając za Oceanem Atlantyckim, tym razem wybierzmy się do Ameryki Południowej. Przewodnikiem może być Michał Nogaś, który w rozmowie z Andrésem Barbą, autorem „Świetlistej republiki” i „Małych rączek” zastanawia się, dlaczego najlepsze książki w języku hiszpańskim powstają dzisiaj na kontynencie południowoamerykańskim. Barba twierdzi, że jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest odwaga.

Autor zwraca także uwagę, że południowoamerykańscy pisarze postanowili odwrócić się od swojej tradycji literackiej, związanej z realizmem magicznym i takimi autorami jak Gabriel García Márquez czy Mario Vargas Llosa.

Wypytywany przez Nogasia na temat swojej najnowszej książki („Małe rączki”; jej polska premiera miała miejsce w kwietniu) Barba opowiada, skąd się wziął pomysł na fabułę powieści, dlaczego, ponownie, jej bohaterami są osoby niepełnoletnie i jaki wpływ na pisanie miało obserwowanie jego syna.

Z książką wśród Gucwińskich

Aktualny numer dwumiesięcznika „Książki” to nie tylko podróż po literaturze zza oceanu, lecz także tekst o dawnych telewizyjnych gwiazdach, Hannie i Antonim Gucwińskich, prowadzących popularny program „Z kamerą wśród zwierząt”, a także dyrektorujących przez ponad 50 lat we wrocławskim zoo. Przyczynkiem do artykułu Doroty Karaś jest książka „Państwo Gucwińscy. Zwierzęta i ich ludzie” Marka Górlikowskiego. W tej reporterskiej biografii autor opisuje słynne małżeństwo, ich zmagania z produkcją telewizyjną i pracę w ogrodzie zoologicznym, a także wspomina, jak wyglądała ich służbowa willa, wypełniona pełzającymi i czworonożnymi przyjaciółmi. Górlikowski nie ucieka od tematów trudnych, wypominając Antoniemu Gucwińskiemu jego opinię partyjnego karierowicza i wyjaśniając szczegóły prokuratorskiego śledztwa dotyczącego niedźwiedzia Mago. Śledztwa, w efekcie którego Antoni pożegnał się ze stanowiskiem dyrektora, a Gucwińscy – z wrocławskim zoo.

Antoni i Hanna Gucwińscy mieszkają dziś kil­ka ulic od ogrodu zoologicznego. Gdyby wpuści­li do siebie kamerę, pokazałaby stado gołębi, któ­re obsiadły dach ich domu, i mieszkające w środ­ku psy, koty, żółwie wodne i lądowe, jeże, chińskie kurki, koguta, papugi i szpaka. Między nimi dwoje starszych, samotnych ludzi. W zoo, w którym spę­dzili połowę życia, nie byli od piętnastu lat. Mają żal o sprawę Mago i o to, jak potraktował ich no­wy prezes.

– kończy swój artykuł Dorota Karaś.

Wreszcie wakacje!

Czerwcowy numer „Książek” to również zapowiedź lata. Gdy ukazuje się na rynku, najmłodsi mają już wolne od szkoły, panują upały, a plaże nad morzami i jeziorami połyskują opalonymi ciałami i pachną goframi oraz lodami. Wakacje! A jak wakacje, to również i więcej czasu na czytanie: czy to na długim zasłużonym urlopie, czy bujając się na hamaku rozbitym w cieniu drzew w okolicznym parku. Pojawia się zatem pytanie: co czytać? Z pomocą przychodzą zaproszeni przez redakcję „Książek” pisarze. Swoje propozycje podrzucają Mariusz Szczygieł („Praga magiczna” Ripellino), Małgorzata Rejmer („Ordesa”) Manuela Vilasa i Grzegorz Uzdański, który poleca udać się do księgarni po książkę Astrid Lindgren. Ale nie po „Pippi Pończoszankę”, czy „Dzieci z Bullerbyn”, tylko wznowioną po latach powieść „Rasmus i włóczęga”.

Jak lato, to oczywiście i kryminały! Za ich wybór odpowiadają Marta Bratkowska i Marcin Sendecki. W swoim wakacyjnym menu polecają „Zmorę” Roberta Małeckiego, „Agenta w terenie” Johna Le Carre’a i najnowszą powieść Wojciecha Chmielarza „Wilkołak”.

Pozostając w klimacie wakacyjnym, warto wspomnieć jeszcze o artykule Marka Bieńczyka. Warszawski pisarz opowiada w nim, z delikatną nutką nostalgii, jak wyglądały i wyglądają plaże. Oczywiście nie zabrakło odniesień do literatury, chociażby do „Wakacji Mikołajka”, ale w tekście pojawiają się również Słowacki, Bobkowski i Balzak.

W najnowszym numerze czasopisma nie zabrakło również porcji plotek literackich, książek dla futbolowych maniaków (w końcu EURO 2020 trwa!), a także propozycji książek dla dzieci i młodzieży – w sam raz na wakacje. Wśród nich na uwagę zasługuje cykl „Lustrzanna”, o którym Olga Woźniak pisze, że książki autorstwa Christelle Dabos mogą odesłać na emeryturę samego „Harry’ego Pottera”. Mocna teza!

Sponsorką numeru jest Agatha Christie. Cytatów z książek królowej kryminału można szukać rozsianych po całym numerze.

Artykuł sponsorowany