Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Jestem zdziwiony opiniami co niektórych, zarzucających tej opowieści możliwy brak zgodności z historią. Przecież to jest fabularyzowana biografia, której (jak podkreśla wydawca GRAF w przedmowie) twórca posiada "autorskie prawo do swobody kreślenia wizerunków swoich bohaterów wedle własnych wyobrażeń". Owa formuła powieści narracyjnej jest w zasadzie przeszłością; przynajmniej osobiście nie kojarzę współcześnie wydawanych tytułów pisanych w podobny sposób. Niemniej jednak nie można tej książki traktować zarówno jako całkowitej fikcji literackiej, jak i literatury faktu. Opowieść jest wizją twórcy inspirowaną poznaną przez niego postacią z jasno zaakcentowanym tłem historycznym.

Przyznam, że sam miałem opory przed czytaniem "Czerwonego Kata", gdyż już na wstępie zostałem uprzedzony o formule tej książki. Teraz wiem, że nie żałuję czasu z nią spędzonego. Opowieść bardzo ciekawa, pozbawiona pierwiastka wartościującego "bohatera" powieści, przy czym pozostawiająca na tyle realistyczny obraz Dzierżyńskiego, że sam czytający wie, co powinien o nim myśleć.

Wydaje mi się, że każda osoba oceniana jednoznacznie przez historię, jako zła, nie była tak uwarunkowana wyłącznie przez genetykę, lecz też w jakimś stopniu przez życiowe okoliczności, co koniec końców doprowadziło je, i ich ofiary, do tragedii. Co prawda, miarą człowieczeństwa może być umiejętność radzenia sobie z instynktami i skrajnym brakiem empatii. Ronikier, w mojej ocenie, umiejętnie łączy oba te pierwiastki, pokazując jak osoba, która ma fanatyczne ciągoty, przekształca się, w toku wielu mocno odbijających się na psychice Dzierżyńskiego wydarzeń, w tytułowego kata. Nie jest to bynajmniej żadna forma usprawiedliwiania, tylko coś jak narracyjna retrospekcja z profilem psychoanalitycznym oprawcy, so to speak.

W mojej ocenie bardzo dobra książka, choć ewidentnie zostawiła mnie w stanie głodu na prawdziwą, historyczną wiedzę o Dzierżyńskim.

Jestem zdziwiony opiniami co niektórych, zarzucających tej opowieści możliwy brak zgodności z historią. Przecież to jest fabularyzowana biografia, której (jak podkreśla wydawca GRAF w przedmowie) twórca posiada "autorskie prawo do swobody kreślenia wizerunków swoich bohaterów wedle własnych wyobrażeń". Owa formuła powieści narracyjnej jest w zasadzie przeszłością;...

Po kilku publikacjach głośno twierdzących, że za wszelkie ekonomiczne nierówności odpowiada dziejowa niesprawiedliwość zaprojektowana przez pewne ściśle określone społeczności, ta książka mieni się jako niezwykle skuteczna odtrutka. Niestety śmiem przypuszczać, że nie wezmą jej do ręki osoby, które są przekonane o wpływie ludzi "lepiej sytuowanych" na niedolę reszty społeczeństwa. A szkoda, bo zobaczyliby, jak bardzo są w błędzie oraz jak często w tym przypadku (jak i w innych) historia zatacza koło.

Argumenty przytaczane przez Sowella raczej nikogo nie powinny zaskoczyć, jednak o ich sile w głównej mierze świadczy zebranie w całość oraz świetna, obszerna dokumentacja (bibliografia książki robi wrażenie!). Daje to potężny oręż w dyskusji z wszelkiej maści egalitarystami, którzy, przynajmniej według autora (sam jestem w stanie to potwierdzić, jednak podając jedynie anegdotyczne dowody), pewnych pytań sobie nie zadają, a na jeszcze inne nie udzielają jednoznacznej odpowiedzi. Oczywiście celem książki nie jest samo gmeranie kijem w mrowisku, gdyż zawiera ona wyłącznie zestaw faktów i statystyk, które naprawdę ciężko interpretować w sposób inny niż w książce, nawet pomimo odmiennego zestawu ideologicznego wyznawanego przez czytelnika. Stąd dla osób z umysłem otwartym jest to ciekawa lekcja podważająca ostatnio bardzo często wysuwane tezy dotyczące pochodzenia nierówności ekonomicznych zarówno na płaszczyźnie lokalnej, jak i tych globalnych.

Thomas Sowell wskazuje na kilka istotnych czynników warunkujących dobrobyt danej społeczności. Dzieli je na cztery główne kategorie: geograficzne, kulturowe, społeczne i polityczne. Już pierwsza część skupiająca się na wpływie dróg wodnych, gór, klimatu, gleb, zwierząt czy chorób na omawianą problematykę powinna zwrócić uwagę czytelnika na fakt, że różnic ekonomicznych nie można postrzegać przez pryzmat pojedynczych agregatów, gdyż jest to znacznie bardziej skomplikowane zagadnienie. Równie ważne, a może i ważniejsze są czynniki kulturowe, których całokształt wpływa na formowanie kapitału ludzkiego.

Autor momentami prowadzi polemikę z ostatnio słynnymi ekonomistami (jak Piketty czy Stiglitz), którzy poprzez represję osób bogatszych chcą koniecznie dojść do ekonomicznej równości pomimo wszelkich negatywnych skutków. Niestety jest to tylko powierzchowna krytyka ich stanowiska prowadzona w duchu przytoczonej przez Sowella argumentacji. Z drugiej strony jest to cecha pozytywna książki, gdyż ta nie wykracza poza omawiany temat, zachowując niemalże naukową poprawność.

Podsumowując - zdecydowanie polecam!

Po kilku publikacjach głośno twierdzących, że za wszelkie ekonomiczne nierówności odpowiada dziejowa niesprawiedliwość zaprojektowana przez pewne ściśle określone społeczności, ta książka mieni się jako niezwykle skuteczna odtrutka. Niestety śmiem przypuszczać, że nie wezmą jej do ręki osoby, które są przekonane o wpływie ludzi "lepiej sytuowanych" na niedolę reszty...

Neutralność pieniądza... ależ to sformułowanie jest naiwne. Zwłaszcza po przeczytaniu tej książki. Mogłaby ona obalić wiele dogmatycznych wyobrażeń wyznawców inflacji monetarnej, gdyby tylko po nią sięgnęli.

Autor włożył sporo pracy (bibliografia!) w dogłębne przestudiowanie tematu. Zajął się omówieniem wielu tez dotyczących neutralności pieniądza, opisał dokładnie teorię efektu Cantillona, przytoczył myślicieli ekonomicznych zajmujących się tym tematem, sklasyfikował przedmiot pracy pod różnymi kryteriami (z czego niektóre wprowadził sam) oraz omówił bardzo szczegółowo skutki wzrostu podaży pieniądza. Podsumowując, doszedł do wniosku, że efekt Cantillona ma wpływ na cykle koniunkturalne (ich powstawanie), tworzenie się baniek cenowych, rozrost sektora finansowego i wzrost nierówności dochodowo-majątkowych.

Dobrych i wartościowych rzeczy w tej książce znajdzie się mnóstwo. Ciężko autorowi przylepić łatkę ideologiczną, bo po prostu robi co może, by przeanalizować materiał możliwie najbardziej obiektywnie. Jedyne słabsze elementy pracy to częste powtarzanie się oraz brak omówienia jednej, wydaje mi się, że dość istotnej, rzeczy, mianowicie wpływie zwiększonej ilości pieniądza na ceny. Efekt Cantillona zakłada, że zwiększone salda gotówkowe pierwszych beneficjentów wzrostu podaży pieniądza, poprzez ich wzmożone zakupy, mogą wpłynąć na wzrost cen. Zasadniczo uznaje się to za oczywiste prawo ekonomiczne, jednak mam wrażenie, że jest to słabo akcentowane choćby dlatego, że mechanizm ten bywa kwestionowany przez zwolenników stymulacji konsumpcji, którzy twierdzą, że mogą zostać uwolnione nowe moce produkcyjne (!).

Książkę oceniam jako wybitną głównie z tego powodu, że (co potwierdza także sam autor) wyraźnie brakuje literatury zajmującej się efektem Cantillona sensu stricto. Ponadto dokłada ona spory bagaż wiedzy analitycznej do tego, co już udało mi się pozyskać z innych książek ekonomistów austriackich. Faktycznie, z mojej obserwacji wynika, że na razie to tylko ASE bierze pod uwagę efekt pierwszej rundy, podczas gdy pozostali wydają się o tym milczeć lub mocno marginalizują jego znaczenie.

Polecam.

Neutralność pieniądza... ależ to sformułowanie jest naiwne. Zwłaszcza po przeczytaniu tej książki. Mogłaby ona obalić wiele dogmatycznych wyobrażeń wyznawców inflacji monetarnej, gdyby tylko po nią sięgnęli.

Autor włożył sporo pracy (bibliografia!) w dogłębne przestudiowanie tematu. Zajął się omówieniem wielu tez dotyczących neutralności pieniądza, opisał dokładnie teorię...