Pierwszą rzeczą, która w tekście uderza, jest lekkość, z jaką autor snuje swoją opowieść. Wspomniałem już, iż nie cofa się przed opisywaniem dziwactw, wręcz przeciwnie, lubuje się w tym nietypowym zajęciu, ale wcale nie znaczy to, że nadwyręża zaufanie czytelnika, że zmusza go do gimnastykowania wyobraźni wbrew samemu sobie; odbiorca opuszcza gardę niewiary nieświadomie, na samym początku przygody z „Pustym niebem”, a później, jeśli przypadkiem przypomni sobie o niezbyt wysokim prawdopodobieństwie przygód Tołpiego, nawet nie chce jej podnosić.

Przyczyna tej niechęci jest prosta: przygody owe są zbyt kolorowe, zbyt niezwykłe, zbyt intensywne, żeby dobrowolnie rezygnować z udziału w nich. Często mówi się, czy pisze, o autorach balansujących na granicy jawy i snu – Rak najwyraźniej sztuki tej nie poważa, bo bezkompromisowo, z impetem pędzącej lawiny wdziera się w przestrzeń oniryczną. Warto zaznaczyć, iż na pewno nie jest to sielanka; „Puste niebo” zaczyna się jak baśń dla najmłodszych, ale na jego kartach szybko pojawia się krew, wiele wydarzeń żywo przypomina mroczny koszmar, zdarzają się sceny tryskające erotyzmem, a zaskakujące zakończenie zachęca, żeby zerknąć za zasłonę iluzorycznego świata jeszcze raz i zastanowić się nad znaczeniem tej pulsującej dziką energią historii.

Oszałamiającego wrażenia, które powieść robi (przede wszystkim w trakcie lektury – po jej zakończeniu szybko znika, co należy zaznaczyć) nie byłoby, gdyby nie bardzo dobre pióro Raka. Połączenie chłopskiej, prostej mowy Tołpiego z lirycznymi opisami sprawia, że tekst bezustannie faluje, wpada z jednej skrajności w drugą i nie pozwala czytelnikowi na nieuwagę. Dodatkowe uznanie należy się pisarzowi za wspomniane już sceny erotyczne: radzi sobie z nimi doskonale, nie kryje się w mętnych metaforach i potrafi być dosadny, ale nie bywa wulgarny. „Puste niebo” to najlepiej napisana polska powieść fantastyczna, jaką czytałem od bardzo dawna.

Najnowszy przedstawiciel serii Kontrapunkty reprezentuje ją bardzo godnie. Najnowsza powieść Radka Raka to nietuzinkowa, bardzo barwna i pełna wrażeń historia, którą z pewnością można postawić obok „Czarnego” Anny Kańtoch czy „Stu dni bez słońca” Wita Szostaka. „Puste niebo” doskonale pokazuje, że potencjał tkwiący w polskiej fantastyce jest ogromny.

Bartek Szczyżański