Być może sekret tkwi w prostocie serwowanej przez Krasnickiego opowieści. Owszem, współczesny odbiorca kultury nijak się ma do tego XIX-wiecznego – wraz z każdym obejrzanym filmem i serialem detektywistycznym jego wymagania rosną. I niewątpliwie o wiele trudniej go zaskoczyć. Mimo to niejeden retro kryminał, niejedna XIX-wieczna powieść awanturnicza po dziś dzień potrafi zaintrygować. Historii, w którą pozwala się zagłębić „W otchłani Imatry” się to jednak nie udaje. Ale po kolei.

Na początku czeka czytelnika krótka podróż po malowniczych terenach Pojezierza Fińskiego, w okolice tytułowego wodospadu Imatra, gdzie będą mieć miejsce pierwsze niezwykłe wydarzenia. Następnym etapem wycieczki będzie pociąg do Petersburga, z atrakcjami w postaci tajemniczej śmierci pewnego milionera. A potem, już w samym mieście docelowym, odbędzie się stopniowe wyjaśnianie zagadki, w którym to procesie pierwsze skrzypce zagra osierocona dziedziczka fortuny oraz, nie inaczej, podstarzały i pocieszny (lecz niech was pozory nie zmylą!) Kobyłkin.

Problem z całą tą historią tkwi najpewniej w jej oczywistości. I nie chodzi tu nawet o to, że od początku mniej więcej wiadomo, kto za całą tajemniczą zbrodnią stoi i jakich metod użył. Przecież samo poznawanie nie tyle tożsamości zbrodniarza, co kierujących nim motywów potrafi dostarczyć przyzwoitej pożywki dla wyobraźni i trzymać czytelnika w napięciu. Krasnicki nie pokusił się jednak o żadne manewry mylące, nie podrzuca wiodących donikąd tropów, winni zdają się mieć swoje niecne pobudki wypisane na twarzach wielkimi literami i nie ma mowy o jakimkolwiek elemencie zaskoczenia.

Zawiodą się także ci, którzy sięgną po książkę nie z chęci wytężenia umysłu i doznania tego charakterystycznego dreszczyku, a raczej pragnąc zagłębić się w atmosferę XIX-wiecznego Petersburga. Scenerii, w której rozgrywają się wydarzenia, nie poświęcono za grosz uwagi. Za element w pewnym stopniu oddający charakter epoki może służyć język, którym posługuje się autor i jego bohaterowie. Nie sposób jednak nie zauważyć, że w tym przypadku upływ czasu, miast przydać słowu pisanemu szlachetności, nie obszedł się z nim łaskawie.

Sprawy nie ratują też bohaterowie – płascy i pretensjonalni, na czele z wewnętrznie niespójnym Metodym Kiryłowiczem. Ten ostatni zresztą usilnie dba o wywarcie na czytelniku złego wrażenia, podkreślając co rusz swoją biegłość w rozwiązywaniu spraw z pozoru beznadziejnych, jednocześnie nie umiejąc sobie poradzić z rozwikłaniem zagadki tak banalnej, jak ta serwowana w „W otchłani Imatry”.

Atutem książki jest jej objętość. Jeśli więc postrzegać ją w kategoriach literackiej ciekawostki, może dostarczyć niezobowiązującej i nieszczególnie wyrafinowanej rozrywki na jeden czy dwa wieczory. 

Agata Rugor