Powieść historyczna Józefa Ignacego Kraszewskiego wydana po raz pierwszy w 1882 roku, należąca do cyklu Dzieje Polski.
Akcja toczy się w czasach Ludwika Węgierskiego. Przeciwko jego rządom tworzy się w Wielkopolsce opozycja na czele z Elżbietą Łokietkówną. Powodem niezadowolenia jest faworyzowanie przez króla Małopolan i powierzanie im nie tylko funkcji publicznych w królestwie, lecz także w dzielnicy poznańskiej. Opozycjoniści postanawiają podjąć próbę detronizacji Ludwika i zastąpienia go jednym z książąt piastowskich.

Głównym bohaterem jest były książę gniewkowski Władysław Biały, który po sprzedaży posiadanego księstwa wiedzie spokojny żywot zakonnika w klasztorze benedyktyńskim w Dijon. To właśnie jego zbuntowani Wielkopolanie chcą osadzić na tronie w kraju po planowanym obaleniu Ludwika.