"Saskie ostatki" to ostatnia powieść J.I.Kraszewskiego z cyklu obejmującego dzieje Polski, to również ostatnia powieść tego pisarza, napisana przez niego na kilka miesięcy przed zgonem. "Saskie ostatki" opierają się głównie na rozdziale "Pamiętników" Marcina Matuszewicza obejmujących rok 1763 i łączą w sobie zagadnienia polityczne - sprawy panowania i śmierci Augusta III i spory magnatów przy okazji przygotowywania trybunału wileńskiego - oraz sprawy prywatne, głównie dzieje narzeczeństwa Klemensa Tołłoczki i Anieli Koiszewskiej.