Nocą 18 marca 1286 roku w Edynburgu, po całym dniu poświęconym sprawom państwowym, król Szkocji Aleksander III postanowił odwiedzić swą małżonkę Yolande de Dreux, przebywającą w odległym o 35 kilometrów Kinghorn w Fife. W czasie podróży szlakiem biegnącym na skraju wietrznego klifu nad zatoką Forth król oddzielił się od swoich towarzyszy. Jego koń potknął się i wyrzucił go z siodła. Rankiem Aleksander III został znaleziony ze złamanym karkiem na brzegu morza pod klifami. Szkocja straciła króla. Okres bezkrólewia zakończył wybór na nowego władcę Jana Balliola popieranego przez Edwarda I, króla Anglii. W zamian za poparcie Edward zażądał m.in. hołdu lennego oraz przekazania mu najważniejszych szkockich zamków. Kiedy król Anglii zażyczył sobie udziału szkockich wojsk w wojnie we Francji, szkocka rada królewska zmusiła Balliola do zerwania przymierza z Edwardem i wskrzeszenia sojuszu z Francją. Reakcja króla Edwarda była szybka i brutalna.