Powieść znana również pod tytułem "Katedra Marii Panny w Paryżu" , osadzona w czasach późnego średniowiecza. Według słów samego autora, jest to "obraz piętnastowiecznego Paryża i całego piętnastego wieku przez pryzmat tego miasta". Osią powieści jest wątek miłosny archidiakona Klaudiusza Frollo do pięknej Cyganki Esmeraldy. Książka wydana w 1831 roku porusza nietypowe jak na tamte czasy problemy zgubnego pożądania i tolerancji. Nie ma tu jednoznacznie złej postaci, a nawet okrutne czyny Frolla można zrozumieć i budzi on współczucie, a nawet sympatię czytelnika.Książka została napisana pod wpływem odnalezienia przez autora greckiego napisu „ΑΝАΓΚΗ” („Przeznaczenie”) na ścianie Katedry Notre-Dame.