By nikt więcej nie mógł powiedzieć – „Nie wiedziałem”. Tym zdaniem kończy się książka Andre Brink „Sucha biała pora”. Są książki, które nie mają epickiego zakończenia, które nie dają jasnych instrukcji - zrób to i tak, walcz o sprawiedliwość w taki konkretny sposób. Ale takie historie trzeba opowiadać - jak mówił sam autor: «Ta książka jest próbą wypełnienia powinności, jaka na mnie ciąży wobec społeczeństwa i historii.”

Główny bohater, nauczyciel Ben du Toit, postanawia dowiedzieć się o zniknięciu w więzieniu syna czarnego sprzątacza. I tym samym rzuca wyzwanie państwu policyjnemu, w którym panuje kłamstwo i wykręty. Ben ryzykuje wszystko, by chronić swoją godność, ale także godność afrykańskiej ludności kraju. Należy dodać, że historia ta powstała na zarysie prawdziwych wydarzeń z lat siedemdziesiątych w RPA. Na stronach można znaleźć portrety prawdziwych postaci, często karykaturalne.


Wcześniej nie byłam zapoznana z literaturą afrykańską, ale tutaj zafascynował mnie styl narracji. Ostry, realistyczny – czytając o losach bohatera, przeżywamy z nim chwile odwagi i rozpaczy. To tak, jakbyśmy siedzieli obok na krześle i patrzyli na zgarbionego mężczyznę, który poświęca tak wiele w walce z systemem i naturalnie zadaje sobie pytanie: „Czy to jest tego warte? Co mogę zrobić?”. A jednak ta pewność, to niewypowiedziane słowo „muszę” jest silniejsze od strachu. I on wstaje i idzie walczyć dalej.

W ostatnich latach opublikowano dużo książek na temat rewolucji i ruchów oporu. Zmieniamy kanały telewizyjne - a oglądanie czyjegoś cierpienia, krwi i łez od gazu - staje się dla nas codziennością. Czasami jednak warto wrócić do źródeł, do sprzeciwów o których czytamy w podręcznikach historii. To może być zastrzykiem od obojętności i infantylizmu w nas samych. To może być lekcją, jak sprzeciwiać się systemom - blisko od nas.

By nikt więcej nie mógł powiedzieć – „Nie wiedziałem”. Tym zdaniem kończy się książka Andre Brink „Sucha biała pora”. Są książki, które nie mają epickiego zakończenia, które nie dają jasnych instrukcji - zrób to i tak, walcz o sprawiedliwość w taki konkretny sposób. Ale takie historie trzeba opowiadać - jak mówił sam autor: «Ta książka jest próbą wypełnienia powinności,...

Niech będzie przeklęty Kanaan ? Doktryna Nederduitse Gereformeerde Kerk - Holenderskiego Kościoła Reformowanego, kalwińskiego ? Ponury obraz pięknego kraju czasów apartheidu. Wciąga. Marksizm ? Brink ma opinię niemalże komunisty. Tak jak uczelnia, z którą był związany - Uniwersytet Rhodesa w Grahamstown - opinię liberalnej. W książce tego tak nie widać. No może trochę pod koniec. Jest też tam scena, której życzyłbym sobie żeby nie było. Główny bohater to zwykły człowiek, Afrykaner, który uważa że z komunizmem lub z tym co jest postrzegane jako komunizm (albo też pomawiane) - mówimy tu o czarnej biedocie - można walczyć innymi metodami. Niekoniecznie ze skutkiem śmiertelnym, zwłaszcza że ma to miejsce "po akcji".
Cytat:
" ... w Niemczech w latach trzydziestych. Cały naród opętany ... jak świnie z Gerazy. Sieg heil ..." - świetne !
Swoją drogą książka niesamowita. Porównałbym ja do "Roku 1984". Świetnie napisana.

Niech będzie przeklęty Kanaan ? Doktryna Nederduitse Gereformeerde Kerk - Holenderskiego Kościoła Reformowanego, kalwińskiego ? Ponury obraz pięknego kraju czasów apartheidu. Wciąga. Marksizm ? Brink ma opinię niemalże komunisty. Tak jak uczelnia, z którą był związany - Uniwersytet Rhodesa w Grahamstown - opinię liberalnej. W książce tego tak nie widać. No może trochę pod...

Opowieść zaczyna się intrygująco. Pisarz popularnych powieści dla kobiet dostaje od swojego dawno niewidzianego przyjaciela "coś na przechowanie", a następnie w niedługim czasie po tym, ginie w wypadku samochodowym w dordze na pocztę, jak informuje notka w gazecie. List, który pośmiertnie przychodzi do rzekomego autora powieści umacnia go w przekonaniu, że musi napisać o sprawie przyjaciela. Zbiera do kupy zapiski z dziennika, wycinki z gazet i zdjęcia, którymi dysponuje i prowadzi narrację godną powieści kryminalnej, opowiadając historię zwykłego człowieka, który nagle poczuł, że musi w swoim życiu zrobić coś, co zrobić należy.

Zwykły człowiek był biały i był nauczycielem w białej szkole w Johanesburgu w czasach apartheidu. Wstawił się za czarnym przyjacielem, który chciał się tylko dowiedzieć co stało się z jego synem. Po wielu tygodniach poczukiwań okazało się, że syna aresztowała policja w trakcie uczniowskich protestów, a po miesiącu pisania wniosków i próśb zezwolenia spotkania, stwierdzono zgon z "przyczyn naturalnych" i odmówiono wydania ciała.

Nie zdradzając dalszych wydarzeń wsponę tylko, że opowieść została oparta na kilku rzeczywistych wydarzeniach, co dodatkowo wzmacnia jej znaczenie. Książka na początku szczęśliwie uniknęła cenzury państwowej dzięki ignorancji cenzorów stwierdzających, że jest kiepska i nikt nie będzie jej czytać. Na nieszczęście dla nich - niedocenili jej, gdyż pozycja zaczęła dostawać nagrody za granicą i zyskała sporą popularność, robiąc "złą prasę" ówczesnemu rządowi RPA. Sam autor w jednej z wypowiedzi przyznał, że napisał ją
By nikt więcej nie mógł powiedzieć "Nie wiedziałem".
Poza lekkością pióra i oczywistym społeczno-politycznym znaczeniem książka posiada również wymiar ogólny, co sprawia, że nadal jest obecna w literaturze, a nie tylko w historii. Mówi o człowieku i jak nim pozostać, mimo, że wszystko w okół, cały system, kultura i społeczna piramida wydają się być kompletnie odczłowieczone; o tym, jak podjąć "słuszą walkę" i stanąć po stronie sprawiedliwości, nawet jeśli miałoby się stać tam samemu.

Sa tylko dwa szaleństwa (...) Pierwsze, to wiara, że można wszystko. drugie, to wiara, że nie można nic.

---
Opublikowana również na:
https://wloczybooka.blogspot.com/2017/10/sucha-biaa-pora.html

Opowieść zaczyna się intrygująco. Pisarz popularnych powieści dla kobiet dostaje od swojego dawno niewidzianego przyjaciela "coś na przechowanie", a następnie w niedługim czasie po tym, ginie w wypadku samochodowym w dordze na pocztę, jak informuje notka w gazecie. List, który pośmiertnie przychodzi do rzekomego autora powieści umacnia go w przekonaniu, że musi napisać o...

Bohater książki to spokojny, powściągliwy i prowadzący uporządkowane życie nauczyciel. Jego celem staje się wyjaśnienie okoliczności zniknięcia czarnoskórego człowieka. Działania te zdecydowanie zmieniają jego życie. Bohater staje się obiektem prześladowań. Podczas prowadzenia prywatnego śledztwa Ben du Toit odznacza się wielką odwagą i odpowiedzialnością moralną. Powieść ta jest przykładem walki o szacunek dla drugiego człowieka.

Bohater książki to spokojny, powściągliwy i prowadzący uporządkowane życie nauczyciel. Jego celem staje się wyjaśnienie okoliczności zniknięcia czarnoskórego człowieka. Działania te zdecydowanie zmieniają jego życie. Bohater staje się obiektem prześladowań. Podczas prowadzenia prywatnego śledztwa Ben du Toit odznacza się wielką odwagą i odpowiedzialnością moralną. Powieść...