Samuel Beckett jest w tej książce postacią centralną, ale nie jedyną. Jego dramaty, utwory prozą i poezja pozwalają zrozumieć, że pytania, które w języku własnej twórczości, trudnym do przełożenia na inny „zewnętrzny” język, stawia pisarz, są centralnymi kwestiami podejmowanymi przez najwybitniejszych myślicieli nowoczesności. Tak właśnie powstał pomysł, ażeby potraktować autora Molloya jako jednego z najważniejszych uczestników modernistycznej debaty o możliwościach istnienia, statusie i kształcie podmiotu, jednostkowej świadomości, która próbuje odnaleźć własne miejsce w świecie radykalnej alienacji – w rzeczywistości, w której sztuka stała się ostatnim sposobem na odzyskanie utraconego czasu i doświadczenia. Bardziej więc niż ściśle literaturoznawcze analizy autora zajmowało śledzenie przemian form podmiotowości i praca analityczna polegająca na ich konceptualizacji; bardziej niż uniwersalizm problemów wielorakie napięcia, jakie rodzą się w wyniku starcia świadomości i świata, które składałyby się na historię zmagania się nowoczesnego podmiotu z tym, co negatywne: śmiercią, nicością, nieobecnością sensu i pozorem życia. Utwory Becketta, układające się w nadzwyczaj spójny projekt literatury jako formy myślenia, im bardziej pozostają – by sparafrazować słynną maksymę Paula Klee – „nieuchwytne we własnej immanencji”, tym bardziej domagają się lektury, która – jak się wydaje – nie może mieć końca. Książka ta jest próbą sprostania wyzwaniu, jakim jest egzystencjalny, artystyczny i filozoficzny projekt autora Nienazywalnego.

SPIS TREŚCI

PRZEDMOWA
WPROWADZENIE.
BECKETT – LITERATURA KRYTYCZNA
Podmiot jako rozdarcie
Doświadczenie metafizyczne
Retoryka niemożliwości
Podmiot słuchający
I. Kartezjańskie demony
1. Świadomość w (o)błędzie
Konieczność patrzenia, konieczność mówienia
Widzieć się
Iluzja autonomii
Imperatyw opowiadania
Kontemplacja pustki
2. Inwencja czasu, pułapka świadomości
Choroba Czasu
Bolesne przyzwyczajenie
Subiektywność i fałsz
Asystować własnej nieobecności
II. Głos, samotność, śmierć
Wprowadzenie
1. Fantazmaty neutralności
Język neutralny
Solipsyzm i autonomia narracji
Zasada oczekiwania
Fascynacja i dobrowolna śmierć podmiotu
Odmienność nocy
2. Wola myślenia i „upadek w czas”
Konieczność „zamilknięcia”
Szaleństwo wyjścia
Czas, lęk i mowa
3. Uporczywy ślad we wnętrzu ciszy
Głos i nie-mowa
Śmiercionośne początki
Świadomość i „zagłada głosu”
Ontologia dźwięku
Scena życia, scena świadomości
4. Między bezimiennym a nienazywalnym
Podmiot, który znika
Gest śmierci
Uwięzienie w języku
Il faut continuer
III. Długie godziny ciemności.
Podmiot w stanie kryzysu
Wprowadzenie
1. Wobec zdarzenia
Geneza zdarzenia. Między powtórzeniem a różnicą
Język – bezcielesna materialność
Zdarzenie absolutne, zdarzenie niemożliwe
2. Śmiech i niewyrażalne
Rzeczywistość Ust
Śmiech i śmierć
Poza obecnością
Iluminacja twarzy
Wybuch poematu
Synkopa czasu
Nicość i gra
Teologia odwrócona
3. Cierpienie jako obiektywność
Obłędny moment
Mowa cierpienia
IV. Marzenie o stabilności
1. Poezja nieobecności
Sens jako baśń
Miejsce wyobraźni
Poza władzą wzroku, czyli obecność nieobecności
W rytmie śmierci
2. Istnienie jako korekta
Realne – między jasnością i ciemnością
Kryzys przedstawienia – od intencji do pracy opisywania
Nieruchomo jako Neutrum
Dźwięk, który ma nadejść
„JAK TO POWIEDZIEĆ?”
BIBLIOGRAFIA
INDEKS RZECZOWY
INDEKS NAZWISK
SUMMARY