W odbiorze powieści Marii Rodziewiczówny najbardziej przeszkadza szufladka, do której bez wyjątku zapakowano wszystkie jej dzieła, nie zważając na treść i przesłanie jakie niosą. Szufladkowanie to zapoczątkowały wydawnictwa od początku lat 90', stosując okładki wskazujące na literaturę romansową, mocno zanurzoną w beztrosce lat międzywojennych rodem z Dołęgi-Mostowicza, czy Mniszkówny. Tendencję tę podtrzymało współcześnie wydawnictwo Edipress, wydając całą Rodziewiczównę w ramach cyklu "Klasyka literatury kobiecej" i stosując okładki niewiele odbiegające od trendu zapoczątkowanego w latach 90'.
Tymczasem, jak sądzę, większość wielbicieli prozy Marii Rodziewiczówny, otwiera szeroko oczy ze zdumienia, widząc na okładce takiej choćby książki jak "Gniazdo Białozora" roześmianą salonową laleczkę i uładzonego gogusia.
Kogo bowiem miałaby ilustrować ta para? W tej książce nie ma takich bohaterów. Ze świecą zresztą szukać by można podobnych postaci w którejkolwiek książce Rodziewiczówny. Większość jej bohaterów to osoby samodzielne, biorące odpowiedzialność za swoje życie, zarządzające swoimi małymi światami w stosunkowo niewielkich majątkach, ciężko pracujące na swój byt, uczciwe i honorowe, nie bywające na salonach, zakochane w rytmie przyrody i w wolności ducha. Podobny jest tytułowy Białozor i jego rodzina, podobna jest Zośka z "Czaharów" i Marek z "Dewajtisa". Tam nie ma postaci z tychże międzywojennych pocztówek wrzuconych bezmyślnie na okładki najnowszego wydania, a jeśli są, to tylko dla zaznaczenia kontrastu, pomiędzy światem wielkomiejskich salonów, a światem prowincjonalnego ziemiaństwa. Takie więc podejście wydawnictw, powoduje że po ksiązki Marii Rodziewiczówny sięgają osoby szukające beztroskiej literatury romansowej - sięgają i się rozczarowują.
Dla mnie Maria Rodziewiczówna jest jak wino - im była starsza, tym bardziej odważne i przenikliwe okazywały się jej dzieła. Większość kobiecych postaci z jej powieści ma wiele jej cech - są bezkompromisowe, odważne, niezależne, honorowe, rozkochane w przyrodzie, nie akceptujące zakłamania i próżniactwa.
"Gniazdo Białozora" napisane w 1931 ma jeszcze jedną ciekawą cechę. Pokazuje, jak bolesne dla małych ziemiańskich majątków stały się wszelkie odgórne państwowe regulacje dotyczące podatków i ubezpieczeń. Jak w krzywym zwierciadle widzimy, że młode państwo polskie, zamiast wspierać przedsiębiorczość (jakbyśmy to współcześnie nazwali), tłumiło ją skutecznie, odbierając jednocześnie chęć do rozwoju. Skąd my to znamy...? Dlatego "Gniazdo Białozora" to gorzka opowieść, zwłaszcza dla odbiorcy znającego historyczną niedaleką przyszłość poleskiego ziemiaństwa.
Polecam gorąco prozę Marii Rodziewiczówny, ale ze świadomością, że nie pisała jej głupia gąska, lecz ziemianka z krwi i kości, każdego dnia walcząca o swój byt, wrażliwa na otaczający ją świat i szczerze nie znosząca próżniactwa i dwulicowości.

Oczywiście jej powieści nie są wolne od nadmiernego idealizowania i sentymentalizmu, ale zapewniam, że jeśli odrzucicie szufladkę romansów, to nawet w tych słabych (a takie również znajdziecie, zwłaszcza w młodszym etapie jej twórczości), znajdziecie coś wartościowego.

W odbiorze powieści Marii Rodziewiczówny najbardziej przeszkadza szufladka, do której bez wyjątku zapakowano wszystkie jej dzieła, nie zważając na treść i przesłanie jakie niosą. Szufladkowanie to zapoczątkowały wydawnictwa od początku lat 90', stosując okładki wskazujące na literaturę romansową, mocno zanurzoną w beztrosce lat międzywojennych rodem z Dołęgi-Mostowicza, czy...