Portret Doriana Graya

Ta powieść to swoiście pokręcony, a w pewnej mierze nawet odwrotny Bildungsroman. Dziś zdaje się ona być bardziej aktualna niż kiedykolwiek, w końcu codziennie jesteśmy wręcz bombardowani wizerunkami współczesnych narcyzów, może nie magicznymi, ale równie potwornymi. Każdy z nich krzyczy „I ja jestem Dorianem Grayem”, a masowość tego okrzyku przybiera niemal pozór kolejnej akcji społecznej. Tyle że akcja ta, ze szczególnym uwzględnieniem jej skutków, jest raczej aspołeczna, przyczyniając się jedynie do utrwalenia pozorów.
Są tu rzeczy, które mi się podobają, jak wyraźnie wyczuwalne poetyckie ambicje autora czy maestria, jaką osiąga protagonista w racjonalizacji swych haniebnych postępków. Wbrew pięknemu stylowi całości, niektóre z opisów sprawiają jednak wrażenie doklejonych na siłę, a wypowiedzi Henryka Wottona, nieprawdopodobnie wręcz przeładowane paradoksami, po początkowym wywołaniu zachwytu swą błyskotliwością, poczynają nużyć. Warto jednak Wilde’a znać.
Na marginesie: znakomitym przygotowaniem do lektury „Portretu” był dla mnie nie mniej znakomity esej „Hotel d’Alsace” Kazimierza Brandysa ze zbioru „Charaktery i pisma”. Nakreślona tam sylwetka irlandzkiego pisarza pozwala skuteczniej tropić zawartość cukru w cukrze, czyli Oscara Wilde’a w Dorianie Grayu.

To jedna z tych książek, która na pierwszy rzut oka nie jest tylko pustym zbiorem złotych myśli (a na pisanie temu podobnych książek jest teraz wielka moda), jednak błyskotliwość języka i kunszt dialogów sprawiają, że książkę się odkłada i myśli się. Myśli, myśli…

„- Pewność jest fatalna. Niepewność czaruje. Mgła nadaje rzeczom urok.
- Można w niej zatracić drogę.
- Wszystkie drogi wiodą do jednego punktu.
- A tym jest?
- Rozczarowanie.”

Życie jest grą. Tak, tak. My sami podświadomie wybieramy sobie rolę i brniemy dalej. Pięknie jest odkrywać, dążyć do spełnienia marzenia. Lecz kiedy marzenie się spełnia, co jest większe – radość ze spełnienie, czy rozczarowanie z powodu braku marzenia?

Niepewność jest piękna. Jest sztuką. Pewność jest życiem. A życie i sztuka nie zawsze idą w parze. Jednak jakże cudownie jest twardo stąpać po pewnej ziemi i czuć niepewność dnia następnego? Tak? A może nie? Człowiek to zbiór paradoksów.

„Własna jego natura podniosła bunt przeciwko nadmiernej udręce, pragnącej skazić i zniweczyć doskonały spokój atmosfery. Leży to w naturze ludzi subtelnych i wrażliwych.. Ich silne

namiętności muszą albo miażdżyć, albo złamać się. Zabijają człowieka lub same giną. Płytki żal i płytka miłość żyją długo. Wielka miłość i wielki ból giną od własnego nadmiaru.”

Powyższe słowa sprawiły, że poczułam jakbym odkryła ogromne drzwi, których nigdy nie widziałam. Tak jakbym nauczyła się czytać siebie od nowa.

Dorian, Henryk i Bazyli. Ta trójka skupiła w sobie wiele moich myśli, których nigdy nie potrafiłam nazwać po imieniu, a które oni wypowiedzieli z taką łatwością. Czytając tę książkę, miałam wrażenie, że wystarczy chcieć, jedynie chcieć, aby dotrzeć i zrozumieć serce samego Wilda.

„- Zatem Grecy przeciw Grekom?
- Ja trzymam z Trojańczykami. Walczyli o kobietę.
- I zostali pokonani.
- Istnieje coś gorszego od popadnięcia w niewolę.
- Galopujesz i popuszczasz sobie cugle.
- Tempo nadaje smak życiu.”

Tak, życie jest tylko jedno i trzeba zdążyć wypić z niego wszystkie soki, przy tym nie połamawszy sobie nóg i rąk. Trzeba sączyć powoli i rozważnie, nie zachłannie i bezmyślnie jak to zrobił Dorian. Zdawałoby się, że przed sobą miał piękne życie i że te życie zniszczył. A byłby szczęśliwy w tym idealnie grzecznym życiu? Zapewne tak. Któż by przeczył. A może i nie…

„- Każdy dobry kapelusz powstaje z niczego.
- Jak wszelka reputacja. Każde dobre wrażenie, jakie się wywołuje w świecie, stwarza nam nieprzyjaciela. Aby być lubianym przez ludzi, trzeba być miernotą.”

Żeby być lubianym za to, że się jest naprawdę w czymś dobrym, trzeba najpierw umrzeć. Wtedy ludzie nie będą nam zazdrościć, bo któż zazdrości umarlakom… Zazdrość to obrzydliwe uczucie. Fałszywy zachwyt czyimś sukcesem jest po prostu szkaradnym. Nie chwalić się szczęściem bądź umrzeć, tak?

„Portret Doriana Graya” – książka, która budzi więcej pytań niż ma w sobie słów.

„- A sztuka?
- Jest chorobą.
- Miłość?
- Złudzeniem.
- Religia?
- Wytwornym surogatem wiary.
- Jesteś sceptykiem.
- Nie, sceptycyzm jest początkiem wiary.
- Czymże więc jesteś?
- Określać znaczy ograniczać.”
_________________________

Wszystkie cytaty pochodzą z „Portret Doriana Graya” Oscar Wilde, Warszawa 1976

Każdy wie, że książka Oscara Wilda "Portret Doriana Graya" należy do klasyki literatury. Jakieś dwa lata temu obejrzałam ekranizację z 2009 roku. A ponieważ od niedawna zaczęłam sięgać w literaturze po pozycje klasyczne, więc przyszła kolej i na tą książkę.

Jakie są moje odczucia świeżo po przeczytaniu? Oto jest pytanie.

Książka w moim odczuciu nie należy do najłatwiejszych.
Mamy tu wywody Henryka Wottona - są fascynujące, choć także chwilami nużące. Jest to niewątpliwie bardzo barwna kreacja postaci, jest to człowiek niezwykle inteligentny, cyniczny, żyjący bez zasad - a właściwie według własnych zasad. Harry serwuje nam całą masę tak zwanych "złotych myśli". Jego kult młodości jest tak silny, że w momencie spotkania młodego, pięknego, niewinnego Doriana Graya przelewa na niego całą swoją ideologię życia. Dorian zaś chłonie jego słowa, jego teorię jak gąbka wodę. Kilka chwil rozmowy z Harrym i niezwykły portret powodują wypowiedzenie słów zmieniających całe życie bohatera.

Z pewnością nie jedna osoba ma w głowie pytanie podczas czytania tej lektury : Czy warto jest zaprzedać własną duszę, własny spokój ducha za wieczną młodość ?
Ciężko jest odpowiedzieć sobie samemu na takie pytania, wiedząc, że to czysta fikcja, ale widzimy jak potoczyły się losy Doriana dla którego niewinne (a na pewno nie przemyślane) życzenie staje się rzeczywistością.
Zakończenie książki jest świetne.

Muszę wspomnieć także o Przedmowie autora - zrobiła na mnie mocne wrażenie co jest w moim przypadku rzadkością. Zdecydowanie jest jedną z niewielu Przedmów, które zwracają uwagę.

Książka jest ciekawa, wywołuje w głowie sporo przemyśleń. Myślę, że będę o tej książce nie raz wspominała, choć nie wiem czy sięgnę po nią po raz drugi.

Portret Doriana Graya to z pewnością klasyk literatury angielskiej, który powinien być lekturą obowiązkową każdego czytelnika. Bez względu czy czytasz ją w młodym czy starym wieku, raz czy więcej razy nie traci ona swojego unikalnego blasku i ciągle jesteś pod wrażeniem jej ponadczasowości.

Film pt. Dorian Gray jest ciekawy, ale jak zawsze książka jest prawdziwym majstersztykiem i żadna adaptacja tego nie zmieni.

Książka "Portret Doriana Graya" jest moim zdaniem szczegółową autobiografią samego Oscara Wilde'a, który pod postacią różnych bohaterów ukazuje swój charakter i emocje. Ale z pewnością możemy sami dostrzec w tej fabule wiele wspólnego z samym sobą i współczesnym światem.

Bo czym jest człowiek, który osiągnie i zdobędzie już wszystko, co pragnął? Co z tego, że ma pieniądze, młodość i możliwość bycia kimkolwiek zechce, jeśli brakuje mu...? No właśnie czego? Moralności, człowieczeństwa, miłości, czasu, cierpienia czy czegoś innego? Na to pytanie może odpowiedzieć sobie każdy indywidualnie, gdyż nie ma dwóch takich samych osób.

Intrygująca fabuła wypełniona licznymi wciągającymi rozmowami, która w pewien prowokujący sposób ukazuje nam rzeczywistość, świat i ludzi w tamtej epoce, ale również współcześnie.
Powieści w stylu "co by było gdyby" pogłębia obraz naszego głównego bohatera Doriana, ukazując coraz mocniej jego wady w starzejącym się obrazie. Bo cóż może być straszniejszego od obrazu samego siebie?
Puszczenie wodze fantazji z możliwymi konsekwencjami czyni tą powieść niepowtarzalną i ponadczasową.

Jedna z moich ulubionych książek.
Z wielkim morałem i głębią.
Polecam gorąco.