Powrót do tej lektury po latach, tym razem słuchałem w wersji audio, czytanej przez Piotra Gasparskiego. Jest to studium tyranii Szacha Iranu, Rezy Pahlavi, i jego upadku w wyniku rewolucji w 1979r. Słucha się bardzo dobrze, chociaż pierwsza część, mówiąca o rządach Szacha, jego krwawym terrorze, wszechwładzy policji politycznej, kompletnym zastraszeniu obywateli, korupcji na najwyższych szczeblach władzy, brzmi teraz niezbyt odkrywczo. Mamy bowiem i teraz przykłady takich rządów w wielu krajach, a schemat wciąż się powtarza tylko szczegóły się różnią.

Najciekawsza jest część ostatnia, gdy Kapuściński pisze ogólnie o rewoltach, przedstawia swoją teorię rewolucji, a wie o czym pisze, bo rewolucja irańska była dwudziestą siódmą którą obserwował. Ciekawe są jego rozważania na temat strachu, który paraliżuje do pewnego momentu, a potem znika. Zawsze zagadką jest moment gdy ludzie już mają dość i powstają, z reguły ta reakcja jest spowodowana przez głupie posunięcie władzy. Pięknie opisuje moment gdy ludzie przestają się bać i idą walczyć i umierać. A potem mamy sytuację po przejęciu władzy, bezradność zwycięzców, walki między nimi..

Chichotem historii jest fakt, że okrutny reżim Szacha został zastąpiony innym okrutnym reżimem Ajatollachów. A teraz jesteśmy mądrzejsi, bo wiemy że obalenie krwawego dyktatora czy to w wyniku wojny, czy rewolucji, wcale nie polepsza sytuacji kraju: jedna dyktatura zostaje zastąpiona inną. Przykłady? Irak, Libia, Syria itd.

Mimo wszystko najsilniejsze wrażenie robi Kapuściński gdy nie snuje ogólnych rozważań, ale gdy pokazuje historię na przykładzie losów jednostkowych, gdy pisze n.p. o życiu 12-letniego Razaka, jedynego żywiciela rodziny. Wstrząsająca historia.

Książka nie robi tak potężnego wrażenia jak `Cesarz' ale i tak jest to dzieło wybitne. Zwłaszcza ważne są rozdziały o rewolucji, lektura obowiązkowa dla studentów polityki.

Powrót do tej lektury po latach, tym razem słuchałem w wersji audio, czytanej przez Piotra Gasparskiego. Jest to studium tyranii Szacha Iranu, Rezy Pahlavi, i jego upadku w wyniku rewolucji w 1979r. Słucha się bardzo dobrze, chociaż pierwsza część, mówiąca o rządach Szacha, jego krwawym terrorze, wszechwładzy policji politycznej, kompletnym zastraszeniu obywateli, korupcji...