To esej, nie pełnoskalowa książka. A szkoda, temat wiele by zyskał na rozwinięciu myśli.

To esej, nie pełnoskalowa książka. A szkoda, temat wiele by zyskał na rozwinięciu myśli.

Choć jest to jedynie króciutki (60 stron) wykład, to jednak autor zgrabnie wyłożył najważniejsze elementy układanki pozwalającej zrozumieć Wielki Kryzys z lat trzydziestych XX wieku. Reed przedstawia najważniejsze argumenty ukazujące jaka była faktyczna przyczyna wybuchu tego kryzysu i co powodowało, że był on tak tragiczny. Mówiąc inaczej - autor obala popularne mity o tym wydarzeniu, takie jak te sugerujące, że przyczyną był wolny rynek, Hoover był leseferystą i miało to rzekomo przedłużyć kryzys oraz to jakoby Roosevelt miał być wybawicielem USA. W rzeczywistości - jak przedstawia autor - było całkiem odwrotnie. To państwowa manipulacja pieniądzem była jednym z głównych winowajców kryzysu, Hoover był interwencjonistom, a Roosevelt (idąc śladem poprzednika) również maltretował gospodarkę potężnym aparatem interwencjonistycznym, czym przyczynił się do wydłużenia depresji gospodarczej. Wiele z jego zarządzeń były po prostu chorymi pomysłami jak np.: "policja do spraw płaszczy i garniturów", masowe mordy zwierząt hodowlanych i niszczenie upraw rolnych. To jak ustalał chociażby wysokość podatku było zwyczajnie skandaliczne.
Zaskakujące jest jak wiele wiedzy i argumentów autor zdołał upchnąć na kilkudziesięciu stronach.

Polecam, szczególnie osobą, które nie interesują się na co dzień tymi tematami przez co mogą ulegać mitomani związanej z Wielkim Kryzysem.

Choć jest to jedynie króciutki (60 stron) wykład, to jednak autor zgrabnie wyłożył najważniejsze elementy układanki pozwalającej zrozumieć Wielki Kryzys z lat trzydziestych XX wieku. Reed przedstawia najważniejsze argumenty ukazujące jaka była faktyczna przyczyna wybuchu tego kryzysu i co powodowało, że był on tak tragiczny. Mówiąc inaczej - autor obala popularne mity o tym...

Esej obnażający prawdę o wielkim kryzysie amerykańskim z lat 20-tych i 30-tych XXw. Rządy Hoovera i potem Roosevelta doprowadziły poprzez nadmierną ingerencję rządu do długotrwałego kryzysu gospodarczego. Plan Roosevelta nazwany "Nowym ładem" ma bardzo dużo wspólnego z tym, co dzieje się obecnie w naszym kraju. Warto przeczytać aby zobaczyć, jak wiele złego może się jeszcze wydarzyć. Nawiasem mówiąc, Roosevelt dzięki swojej polityce wygrywał wybory prezydenckie cztery razy.

Esej obnażający prawdę o wielkim kryzysie amerykańskim z lat 20-tych i 30-tych XXw. Rządy Hoovera i potem Roosevelta doprowadziły poprzez nadmierną ingerencję rządu do długotrwałego kryzysu gospodarczego. Plan Roosevelta nazwany "Nowym ładem" ma bardzo dużo wspólnego z tym, co dzieje się obecnie w naszym kraju. Warto przeczytać aby zobaczyć, jak wiele złego może się jeszcze...

Książka odczarowująca mit rządu wszechmogącego. Bardzo aktualna dzisiaj, kiedy politycy wpadli w wir poprawiania i ratowania świata za pieniądze świeżo wykreowane przez przychylne banki centralne. Warto przyjrzeć się temu co wówczas poszło nie tak. Dlaczego kryzys trwał 12 lat zamiast 2-4, jak zazwyczaj. Aby zrozumieć istotę odmienianego przez wszystkie przypadki hasła "new deal" emitowanego z TV. Sprawnie napisane 60 stron w małym formacie. W sam raz na krótkie popołudnie. Bibliografia dla poszukujących pogłębionych informacji. Polecam wszystkim, którzy chcą podejmować świadome decyzje wyborcze.

Książka odczarowująca mit rządu wszechmogącego. Bardzo aktualna dzisiaj, kiedy politycy wpadli w wir poprawiania i ratowania świata za pieniądze świeżo wykreowane przez przychylne banki centralne. Warto przyjrzeć się temu co wówczas poszło nie tak. Dlaczego kryzys trwał 12 lat zamiast 2-4, jak zazwyczaj. Aby zrozumieć istotę odmienianego przez wszystkie przypadki hasła...

Wiele proponowanych obecnie rozwiązań na przezwyciężenie kryzysu było już realizowanych w ramach New Deal. Warto więc bliżej im się przyjrzeć, aby przekonać się o ich możliwych skutkach. Sądzę, że można to zrobić sięgając po ten tytuł, jednak jedynie dla zyskania ogólnego poglądu na sytuację. Książka jest za krótka na bardziej szczegółowe rozważania, zatem bardziej rozbudowanych analiz Wielkiego Kryzysu należy szukać w innych pozycjach.

Wiele proponowanych obecnie rozwiązań na przezwyciężenie kryzysu było już realizowanych w ramach New Deal. Warto więc bliżej im się przyjrzeć, aby przekonać się o ich możliwych skutkach. Sądzę, że można to zrobić sięgając po ten tytuł, jednak jedynie dla zyskania ogólnego poglądu na sytuację. Książka jest za krótka na bardziej szczegółowe rozważania, zatem bardziej...

1929 r. liczba bezrobotnych Amerykanów 1,6 mln, 1933 r. 12,8 mln (25%). Produkcja spada o połowę. Produkcja samochodów spada z 5 mln sztuk w 1929 do 1,3 mln sztuk w 1932. Kursy akcji spadają do 1/10 poprzedniej wysokości. Wielki Kryzys w USA. Będąc dzieckiem uczono mnie w szkole, że w 1929 roku nastąpił w USA krach na giełdzie, a Roosevelt przyszedł ze swoim wspaniałym programem naprawczym New Deal. Ta książka pokazuje jednak te wydarzenia w nieco innym świetle. Startujemy krótko z opisem błędnej polityki podaży pieniądza, kierowanej przez FED, po czym płynnie wkraczamy w kryzys na giełdzie i kolejne posunięcia Hoovera, a po nim Roosevelta. Odkrywamy że Hoover nie był leseferystą, w zasadzie swoimi posunięciami zapoczątkował New Deal Roosevelta,a wszystkie te interwencje państwa w gospodarkę przeciągnęły kryzys na długie lata aż do II wojny światowej, wcale nie pomagając go przezwyciężyć. To polityka FEdu spowodowała kryzys, a giełda tylko to odzwierciedlała. Gospodarkę zabijała polityka celna z Ustawą o taryfie celnej Smoota-Hawleya, przez którą odwet ze strony odbiorców spowodował utratę przez amerykańskich rolników 1/3 rynku zbytu. Sztuczne naciski ze strony administracji rządowej na przedsiębiorców na utrzymanie wysokich pensji przy spadających cenach dodatkowo wypychały kolejne grupy na bezrobocie. Rząd zwiększał zapomogi, subwencje, udział rządu federalnego w PKB wzrósł z 16% w 1930 roku do 22% w 1931 roku. Rząd podnosił podatki nie proponując żadnych premii dla bogatych z przeznaczeniem ich na inwestycje w postaci fabryk, żeby pobudzać zatrudnienie. Wydatki państwa rosły, a koszty przerzucano na społeczeństwo. Na krytyce poczynań Hoovera wyrósł Roosevelt, przewodzący Partii Demokratycznej. Rzucano hasła redukcji o 25% wydatków, zrównoważonego budżetu itp. To dało zwycięstwo i zaprzysiężenie w 1933 roku, ale jak się miało okazać były to tylko mrzonki których nie zrealizowano. Zaczęto od urlopu od bankowości, przejęto prywatne zasoby złota, ustalono odgórnie jego cenę, zerwano z parytetem złota, przy 3 mld USD dochodów, zaproponowano w New Deal 10 mld USD wydatków. W latach 1933-1936 wydatki wzrosły o 83%, a dług o 73%. Powołano do życia SCA rządową agencję ubezpieczenia społecznego, uchwalono Agricultural Adjustment Act AAA próbując nadzorować produkcję rolniczą odgórnie, powołano National Recovery Administration NRA, próbowano regulować ceny. Wszystkie te działania owocowały kolejnymi spadkami produkcji. Najwyższa stawka podatku dochodowego sięgnęła 90%. Programami rządowymi takimi jak WPA Works Progress Administration próbowano ratować zatrudnienie, ale było to zupełnie bezskuteczne generując kolejne regulacje, socjalne wsparcie i rozdawnictwo kosztem coraz większych podatków duszących przedsiębiorczość. Taki budżet WPA tylko w 59% kierowany był na pensję, resztę przeżerała jego administracja. Sąd Najwyższy ku niezadowoleniu Roosvelta pozbawiał mocy prawnej takie tworzy jak NRA czy AAA, ale rząd dalej ingerował. Kolejne akty takie jak takie jak np. Ustawa Wagnera z 1935 r. otwierając drogę związkom zawodowym, a w efekcie bojkotom, strajkom i zakłóceniom produkcji, pchały produktywność w dół a bezrobocie w górę. W ciągu dwóch miesięcy 1937 roku wydajność rynku stali spadła z 83% do 35%. Czyniono kolejne wysiłki by zdzierać pieniądze z najbogatszych poprzez np. podatki "od zysków niepodzielonych". Polityka Hoovera podniosła krańcową stawkę podatku w 1932 roku z 24% do 63%, Roosevelt pchnął ją na niebotyczny poziom 90%. Wydawano coraz więcej pieniędzy, niestety przez lata nic to nie przynosiło, dopiero ożywienie handlowe w okresie II wojny światowej zaczęło uwalniać przedsiębiorczość. Jak widać tematem tej pracy jest polityka Hoovera po krachu na giełdzie i kolejne posunięcia Roosevelta, mamy więc koncentrację nie tylko na 1929 roku, ale głównie okresie 1929-1936 uświadamiając nam jak długo kryzys ten trwał i co go tak bardzo przeciągało. Dałem 6 gwiazdek ze względu na skrótowość i przede wszystkim brak głębszych opisów początkowych mechanizmów, które doprowadziły nas do kryzysu i ostatecznie Czarnego Czwartku na giełdzie. Warto się zapoznać z tą pracą, ale to nie jest studium kompletne.

1929 r. liczba bezrobotnych Amerykanów 1,6 mln, 1933 r. 12,8 mln (25%). Produkcja spada o połowę. Produkcja samochodów spada z 5 mln sztuk w 1929 do 1,3 mln sztuk w 1932. Kursy akcji spadają do 1/10 poprzedniej wysokości. Wielki Kryzys w USA. Będąc dzieckiem uczono mnie w szkole, że w 1929 roku nastąpił w USA krach na giełdzie, a Roosevelt przyszedł ze swoim wspaniałym...

Dotychczas nie zastanawiałem się specjalnie nad wielkim kryzysem, nad jego przyczynami i przebiegiem. Przyjąłem na wiarę to, co wykładano w podręcznikach szkolnych. A że o ekonomii mam blade pojęcie, to i nie byłem skory do powątpiewania w to, co serwowano. Książkę Reeda przeczytałem z dużym zainteresowaniem głównie dlatego, że jest przystępnie napisana. Nie mam zielonego pojęcia o ekonomii, a nie miałem żadnych trudności podczas lektury. Poza tym wywód jest zwięzły. Całość liczy zaledwie 66 stron. W dodatku "Wielkie mity..." podzielono na wiele podrozdziałów tak, że czytelnika trudno znudzić.

Powszechnie przyjmowaną wersję wydarzeń autor nazywa "współczesną bajką". Faktycznie przedstawia się to tak, że kapitalizm zawiódł i dopiero interwencja państwa uratowała sytuację. Tymczasem L. Reed jako jeden z powodów kryzysu wskazuje właśnie politykę FED - Systemu Rezerw Federalnych, pełniącego funkcję banku centralnego. Zdaniem części ekonomistów emitowanie ogromnej ilości pieniądza spowodowało spadek stóp procentowych i wywołało niesamowite wzrosty na giełdzie.

Zostawmy jednak przyczyny kryzysu i to, czy instytucje państwowe przyczyniły się do tego, a jeśli tak to w jakim stopniu. O wiele istotniejsze jest to, co działo się później. Na arenę dziejów wkroczył Roosevelt stojący na czele Partii Demokratycznej. W programie ugrupowania czytamy: "Uważamy, że program wyborczy partii to umowa z ludem, i jej warunków partia, której powierzono władzę, ma wiernie przestrzegać”. W dokumencie domagano się m.in. 25-procentowej redukcji wydatków federalnych, zrównoważonego budżetu, racjonalnego obrotu złotem i wycofania się z rządu z obszarów przynależących do sfery przedsiębiorców prywatnych. Roosevelt jedno obiecał, a drugie zrobił. W trakcie swoich kilku kadencji realizował dokładnie przeciwną politykę.

L. Reed uważa, że to wskutek działań prezydenta kryzys przeciągnął się aż do końca dekady (poprzednie kryzysy trwały zwykle do dwóch lat, nieliczne maksymalnie cztery). Jego działania czasami bywały zupełnie przypadkowe:

Pewnego dnia Roosevelt, jedząc śniadanie w łóżku, zdecydował wraz z sekretarzem skarbu państwa o zmianie stosunku złota do bankowych dolarów. Po oszacowaniu swoich możliwości Roosevelt ustanowił 21-procentową podwyżkę cen, ponieważ to "szczęśliwa liczba". Morgenthau w swoim pamiętniku napisał: "Gdyby ktoś wiedział, w jaki sposób w rzeczywistości ustalamy cenę złota poprzez kombinację szczęśliwych liczb, sądzę, że byłby przerażony".

Wreszcie Roosevelt odrzucił parytet złota, przejął krajowe złoto i zabrał się za rolnictwo:

Federalni przedstawiciele nadzorowali ponury spektakl niszczenia poprzez przeoranie zupełnie dobrych pól z uprawą bawełny, pszenicy i kukurydzy (trzeba było nakłaniać muły do tratowania plonów; przyuczono je przecież, by szły pomiędzy zagonami). Zdrowe bydło, owce i świnie były wybijane i grzebane w masowych dołach. Minister rolnictwa Henry Wallach osobiście wydał rozkaz uboju sześciu milionów prosiąt, zanim urosną do rozmiaru dorosłych świń. Po raz pierwszy administracja płaciła też rolnikom za to, aby nie podejmowali pracy.

Kiedy gospodarka jako tako podnosiła się, wszedł w życie National Industrial Recovery Act. Na jego mocy powołano nową rozległą administrację (National Recovery Administration - NRA). Uregulowano zwięźle ceny i warunki sprzedaży i podniesiono znacząco koszt prowadzenia działalności gospodarczej (niektórzy szacują, że nawet o 40%). Wpływ NRA na gospodarkę był niemal natychmiastowy. Przed powstaniem NRA zatrudnienie w fabrykach i wysokość wypłat wzrosły odpowiednio o 23 i 35%. W ciągu sześciu miesięcy od wejścia w życie ustawy produkcja przemysłowa spadła o 25%. Ulubioną częścią polityki Roosevelta stało się podnoszenie podatków. Najwyższa stawka podatku dochodowego osiągnęła 90%!. Szaleństwo NRA ukrócił na szczęście Sąd Najwyższy, który w 1935 roku pozbawił mocy prawnej NRA, uznając większość posunięć prezydenta za niekonstytucyjne.

My z oczywistych względów możemy czuć niechęć do Roosevelta. Okazuje się jednak, że i Amerykanie nie mają powodów do stawiania na cokołach czterokrotnie wybieranego prezydenta. "Wielkie mity Wielkiego Kryzysu" pokazują w zdecydowanie innym świetle to, co jest kwitowane kilkoma zdaniami w podręczniku, wychwalającymi zwykle posunięcia Roosevelta.

[Opinia pochodzi z bloga: librimagistri.blogspot.com]

Dotychczas nie zastanawiałem się specjalnie nad wielkim kryzysem, nad jego przyczynami i przebiegiem. Przyjąłem na wiarę to, co wykładano w podręcznikach szkolnych. A że o ekonomii mam blade pojęcie, to i nie byłem skory do powątpiewania w to, co serwowano. Książkę Reeda przeczytałem z dużym zainteresowaniem głównie dlatego, że jest przystępnie napisana. Nie mam zielonego...

Krótki esej ukazujący Wielki Kryzys przełomu lat 20/30 XX wieku, jako pokłosie błędnej polityki interwencjonistycznej amerykańskiego rządu oraz Banku Rezerwy Federalnej. Nieodpowiedzialne fluktuacje pieniężne, duszący przedsiębiorczość fiskalizm tudzież fatalne w swych konsekwencjach programy rządowe, przedłużyły okres nieprzeciętnego bezrobocia do ponad dekady. I to wszystko w podręcznikach ukazane jest jako "ekonomia wolnorynkowa"...

Krótki esej ukazujący Wielki Kryzys przełomu lat 20/30 XX wieku, jako pokłosie błędnej polityki interwencjonistycznej amerykańskiego rządu oraz Banku Rezerwy Federalnej. Nieodpowiedzialne fluktuacje pieniężne, duszący przedsiębiorczość fiskalizm tudzież fatalne w swych konsekwencjach programy rządowe, przedłużyły okres nieprzeciętnego bezrobocia do ponad dekady. I to...

Krótka i zwarta historia przyczyn wybuchu i przebiegu kryzysu, jaki nawiedził USA w pierwszej poł. XX wieku. Ciekawa, dobrze napisana, a najważniejsze, że przekonuje do kapitalizmu w czystej formie, rzucając gromy na wszelkiej maści przykłady interwencjonizmu, który był głównym powodem powstania i długości trwania opisywanego kryzysu. Książka obala także mity, które powszechne są niestety w także w polskich szkołach na lekcjach historii, czy WOSu (np. o pozytywnym F. D. Roosevelt'cie, czy o uleczeniu gospodarki USA, poprzez "New Deal").

Krótka i zwarta historia przyczyn wybuchu i przebiegu kryzysu, jaki nawiedził USA w pierwszej poł. XX wieku. Ciekawa, dobrze napisana, a najważniejsze, że przekonuje do kapitalizmu w czystej formie, rzucając gromy na wszelkiej maści przykłady interwencjonizmu, który był głównym powodem powstania i długości trwania opisywanego kryzysu. Książka obala także mity, które...

Krótkie i na temat. Warto przeczytać, żeby nie mieć złudzeń, że to nie "zły kapitalizm" jest odpowiedzialny za Wielki Kryzys.

Krótkie i na temat. Warto przeczytać, żeby nie mieć złudzeń, że to nie "zły kapitalizm" jest odpowiedzialny za Wielki Kryzys.