"Pod wpływem żaru słonecznego wosk stopniał i pióra, jedno po drugim, zaczęły opadać. Ikar, jak gromem rażony runął z wysokości na ziemię i zabił się na miejscu". - "Mitologia" Jan Parandowski

Jednym z pacjentów pewnego szpitala psychiatrycznego jest młody mężczyzna, z którym nie można się w żaden sposób porozumieć; siedzi całymi godzinami w kucki i wpatruje w okno, jakby chciał tamtędy wyfrunąć. By nawiązać z nim kontakt, dyrekcja posyła po jego przyjaciela, który w innym szpitalu czeka na operację zgruchotanej podczas wojny twarzy. Gdy jeden wspomina wspólnie przeżyte chwile, drugi wtóruje mu we własnych myślach; tak poznajemy losy przyjaźni mocniejszej niż wojna, śmierć i szaleństwo.

Po wielu latach postanowiłem nadrobić zaległości, a przy okazji rozliczyć się ze swoim młodzieńczym gustem literackim; jak zdołałem się już przekonać na przykładzie innego pisarza, podobne potyczki potrafią wywołać rumieniec wstydu. Wydawałoby się, że William Wharton idealnie się do takich powrotów nadaje. Jego pisarstwo nie pozostawiało w latach 90’ nikogo obojętnym i jak rzadko które dzieliło ludzi na obóz zwolenników tzw. „whartomaniaków” (pełen młodzieży, studentów i kobiet) oraz przeciwników (skupiający większość literackich krytyków). Zasadność istnienia podobnych pisarzy najtrafniej ujął jednak nieżyjący już socjolog Wojciech Sitek twierdząc, że: „[Wharton] Przywraca miraż wiary w proste, nieskomplikowane wartości. Jednocześnie potrafi o tych wartościach w sposób nieskomplikowany mówić, co powoduje, że dla ludzi nawet nieprzygotowanych do odbioru literatury bardziej wysublimowanej… do tych ludzi potrafi dotrzeć, przekonać ich, że wartości te ciągle żyją”. Nie można się z tymi słowami nie zgodzić. Wharton, jak sam zaznaczał w licznych wywiadach, był „malarzem, który pisze”, a nie odwrotnie; w swoich powieściach najbardziej zaś wychodziło mu odmalowywanie głębi psychologicznej postaci, co zdradzało kolejną jego profesję. Był on dla mojego młodego "ja" wspaniałym opowiadaczem życia i ogromnie się cieszę, że mogłem rozpocząć przygodę z poważniejszą literaturą właśnie od jego książek.

„Ptasiek” jest literackim debiutem Whartona, ale nie pierwszą powieścią, którą napisał; pierwsze rozprowadzane były wyłącznie wśród rodziny i przyjaciół i nigdy nie miały być publikowane (później autor zmienił co do nich zdanie). W 1978 roku uległ ciągłym namowom i pod pseudonimem 'William Wharton' (naprawdę nazywał się Albert William du Aime ) opublikował właśnie „Ptaśka”; miał wówczas 53 lata. Objawił w niej swój głęboki pacyfizm będący pochodną własnych doświadczeń z frontu, a także naturalizm, który w późniejszych powieściach przerodził się w głęboki ekshibicjonizm. Dziwią mnie zarzuty forumowiczów, co do wulgarności języka akurat tej powieści; bohater go używający dopiero co wrócił z wojny, a tam martwym językiem (łaciną) mówią, puki są żywi. Wadą tej książki jest jednak coś, co umknęło wielu z nas (w tym także również i mnie), a jest nią niezbyt klarowne ukazanie prawdziwej tożsamości tytułowego „Ptaśka”. Możecie się sami o tym przekonać, czytając dostępny w Internecie 32 stronicowy „William Wharton - szkic do portretu” autorstwa Krzysztofa Fordońskiego, lub pisząc bezpośrednio do mnie z prośbą o przytoczenie wypowiedzi Whartona, wyjaśniającego tę kwestię.

"Pod wpływem żaru słonecznego wosk stopniał i pióra, jedno po drugim, zaczęły opadać. Ikar, jak gromem rażony runął z wysokości na ziemię i zabił się na miejscu". - "Mitologia" Jan Parandowski

Jednym z pacjentów pewnego szpitala psychiatrycznego jest młody mężczyzna, z którym nie można się w żaden sposób porozumieć; siedzi całymi godzinami w kucki i wpatruje w okno, jakby...