“Odczucie pewnej ochrony, należnej dziecku, zdruzgotane zostało kulą, która zabiła mojego małego kuzyna. Nagle uświadomiłem sobie, że mogę być następnym; wiek przestał być jakąkolwiek ochroną.”

„Utracone dzieciństwo” jest wspomnieniem amerykańskiego profesora psychiatrii na wydziale medycyny lat, które zazwyczaj wywołują skojarzenia z radością, beztroską i zabawą, a które u autora były latami najcięższych doświadczeń strachu, wynaturzenia, postawienia na głowie świata wartości. To poruszająca relacja z ciągłej ucieczki żydowskiej rodziny przed śmiercią. Lwów, polska wieś, Warszawa, niemiecki obóz pracy, podberlińskie gospodarstwo rolne… Chłopiec, starsza o kilka lat siostra i ich matka. Sięganie do worka ze swoimi mocnymi stronami: aryjski wygląd matki, niezwykła uroda Lali, nieszablonowe myślenie chłopca. Wzajemna bliskość, troska, pomieszanie ról. Strach i brawura, spryt i głupota. Łut szczęścia. I jeszcze jeden łut. I jeszcze. Bo w ich sytuacji trzeba było szczęścia bardzo dużo, by przeżyła cała trójka.

Podczas lektury czułam ogromne starania autora, by przekazując nam opowieść tak tragiczną w treści, nie uczynić z niej historii łzawej czy depresyjnej. Czytelnik odnosi wrażenie, że autor stara się bardzo rzeczowo, jakby nieco z boku relacjonować koleje swojego losu. Jednak, jak wiele wspomnień odtwarzanych po latach i te nie obroniły się przed filtrem „oceny dokonanej przez czas”. Ponieważ książka pisana jest w czasie teraźniejszym i autor stara się odtworzyć odczucia i przeżycia chłopca, który w roku zakończenia wojny skończył 15 lat, to nico dziwne wydawać się mogą niektóre bardzo dorosłe spostrzeżenia i przemyślenia oraz wnioski i wiedza, których dostarczyły dopiero lata powojenne.

Na dłużej zatrzymałam się przy ocenach autora dotyczących ucieczki polskiego rządu we wrześniu 1939 roku, wybuchu Powstania Warszawskiego, wyzwolenia przez Armię Czerwoną oraz rozmyślaniach dotyczących natury człowieka.

“Odczucie pewnej ochrony, należnej dziecku, zdruzgotane zostało kulą, która zabiła mojego małego kuzyna. Nagle uświadomiłem sobie, że mogę być następnym; wiek przestał być jakąkolwiek ochroną.”

„Utracone dzieciństwo” jest wspomnieniem amerykańskiego profesora psychiatrii na wydziale medycyny lat, które zazwyczaj wywołują skojarzenia z radością, beztroską i zabawą, a które...