"Rozsypie po niebie noc gwiazd złoty pył
I księżyc srebrzysty zagości.
Usłyszę cię, choćbyś o tysiąc był mil.
Me echo, me echo.
Me echo nieziemskiej miłości."*

Tatiana i Aleksander, którzy już swoje przecierpieli i którym trochę za dużo jak na realia ówczesnej Rosji się w życiu udawało, dotarli szczęśliwie i w jednym kawałku do wymarzonej Ameryki. Do synka, którego zostawiła Tatiana, by uwolnić uznanego za martwego Aleksandra, do życia w wolnym świecie i do zwyczajnej codzienności. Okazało się jednak, że istnieją rany zbyt głębokie, by mogły się zabliźnić i że Jeździec Miedziany nadal ich prześladuje, choć powinien zostać na drugim brzegu Atlantyku.

Tak w dużym skrócie można podsumować trzecią część trylogii Pauliny Simons. Ale to naprawdę duży skrót, bo gdyby zastanowić się nad strukturą tej powieści, trzeba byłoby podzielić ją na co najmniej cztery części. Takie jakby odpowiedniki etapów leczenia rannego.

Pierwsza część ich dalszych losów to zmagania z rzeczywistością. Nic im nie grozi w nowym świecie, ale każdy dzień przynosi traumatyczne wspomnienia, najdrobniejszy szczegół krajobrazu może przypomnieć najgorsze wspomnienia, takie jak lód, pod którym pochowana została Dasza albo ciemna cela w Sachsenhausen. Współczesny czytelnik w mig odkrywa, że oboje cierpią z powodu syndromu stresu pourazowego, ale oni nie mają możliwości z tym walczyć, więc uciekają po całym kraju przed swoimi własnymi demonami. I decydują się przebywać tylko w miejscach, gdzie nigdy nie pada śnieg. W tej części zostały świetnie opisane emocje, czytelnik wręcz odczuwa irytację bohaterów, ale za dużo tu seksu. Albo detali z nim związanych. Albo jednego i drugiego.

Za ten seks naprawdę chciałam początkowo dać miażdżącą opinię, na tym na szczęście książka się nie skończyła. Druga część to mozolny powrót do żywych. Pierwsze próby osiedlenia się na stałe w kilku ciepłych miejscach, wreszcie domek na kółkach w Arizonie i stała praca, w przypadku Aleksandra na budowie, w przypadku Tatiany w szpitalu. I mierzenie się z trudnościami, które przeżywają też zwykli śmiertelnicy, nie naznaczeni wojną - funkcjonowanie w zakłamanym społeczeństwie, problemy w pracy, problemy finansowe, sprzeczki małżeńskie, zdrada. Przyznaję, że ostry konflikt o pracę Tatiany był dość nużący i cieszyłam się, kiedy książka stała się bardziej dynamiczna.

Trzecia część wprowadza odrobinę klimatu, który znamy już z "Jeźdźca miedzianego" i muszę przyznać, że przeczytałam ją z największą przyjemnością. Dorosły syn bohaterów, Anthony, wyjeżdża jako oficer na wojnę do Wietnamu i po kilku latach zostaje uznany za zaginionego. Na jaw wychodzą kolejne niewygodne fakty na jego temat, jest podejrzewany o dezercję i romans z żoną dowódcy, a jednak ojciec, wiedziony miłością i przeczuciem, wyrusza na misję poszukiwawczą. Grubymi nićmi szyte, a jednak ma w sobie to coś, czego brakowało przegadanym opisom małżeńskich sporów.

Czwarta część to właściwie epilog całego cyklu, skrócone dalsze losy rodziny Barringtonów od zakończenia wojny w Wietnamie, aż po początek XXI wieku. W głowie zakręciło mi się od nazwisk i koligacji rodzinnych, ale ostatnia scena doprowadziła mnie do łez, a wtrącona uwaga o tym, że jedna z wnuczek Tatiany i Aleksandra pisze książkę o miłości dziadków, skłoniła mnie do zastanowienia, czy autorka nie wykorzystała przypadkiem jakichś wątków z biografii jej własnej rodziny. Co więcej, cała książka jakby dla urozmaicenia poprzetykana jest wspomnieniami Tatiany z dzieciństwa na daczy w Łudze, które może niewiele wnoszą do treści, ale czyta się je przyjemnie.

Podsumowując moją styczniową przygodę z twórczością Pauliny Simons, czuje, że mam niezłego kaca książkowego po tej lekturze. Jej warsztat nie dorównuje z pewnością wielkim mistrzom prozy XIX i XX wieku, ale opowieść o miłości potężniejszej niż śmierć zaczarowała mnie na długi czas. Mam co prawda wrażenie, że fragmenty trzeciego tomu były pisane niedbale, jakby w pośpiechu, ale nie chcę się szczególnie czepiać. Przestrzegam tylko potencjalnych czytelników, całą trylogię należy czytać bez odstępów, bo wątki przenikają się i po dłuższej przerwie może być problem z ogarnięciem całości.

A przeczytać warto.


* Anna German, Echo miłości.

"Rozsypie po niebie noc gwiazd złoty pył
I księżyc srebrzysty zagości.
Usłyszę cię, choćbyś o tysiąc był mil.
Me echo, me echo.
Me echo nieziemskiej miłości."*

Tatiana i Aleksander, którzy już swoje przecierpieli i którym trochę za dużo jak na realia ówczesnej Rosji się w życiu udawało, dotarli szczęśliwie i w jednym kawałku do wymarzonej Ameryki. Do synka, którego...