Książka ta nie należy do najłatwiejszych, ani takich po które sięga się dla przyjemności. Mnie do przeczytania tej powieści "zmusiła" nauczycielka literatury powszechnej. Przyznam, że podchodziłam do niej dwa razy. Pierwszych kilka zdań za pierwszym razem mnie od niej odrzuciło. Za drugim razem z kolei zachwyciło. Co dziwne, między pierwszą a drugą lekturą przerwy było kilka miesięcy. Może trzeba do niej dojrzeć? Trudno tak naprawdę powiedzieć o czym jest ta książka. Dosłownie to o pewnej rodzinie, która spotyka się w dzień urodzin seniora rodu. W międzyczasie w ciągu tego jednego dnia poznajemy cała zagmatwaną historię rodu. Różne historie i fakty poznajemy z różnych stron, od różnych członków rodziny, których także poznajemy po kolei przy okazji składając też jak puzzle historię pewnej katedry, nieodłącznie związanej z dziejami nie tylko Fahmelów, ale ogólnie mówiąc Niemców. Wszystko to bowiem dzieje się w powojennych Niemczech, dlatego historię Fahmelów należy traktować symbolicznie, jako historię narodu niemieckiego uwikłanego w wojnę, choć tak naprawdę Boll ani razu nie mówi tam dosłownie o wojnie, używa on swoistego podziału na baranków i byków. Nie chcę zdradzać za wiele szczegółów, ale książka ta jest naprawdę świetna. Pokazuje spojrzenie Niemca na wojnę. Podkreślam, że nie ma tu faktografii wojennej, moralizatorstwa. Kto oczekuje wojennych opisów i bolesnych wspomnień będzie zawiedziony. Kto chce ujrzeć dramat wojny od zupełnie nieznanej strony, powinien być zadowolony. Dodam też, że zakończenie naprawdę robi wrażenie.

Książka ta nie należy do najłatwiejszych, ani takich po które sięga się dla przyjemności. Mnie do przeczytania tej powieści "zmusiła" nauczycielka literatury powszechnej. Przyznam, że podchodziłam do niej dwa razy. Pierwszych kilka zdań za pierwszym razem mnie od niej odrzuciło. Za drugim razem z kolei zachwyciło. Co dziwne, między pierwszą a drugą lekturą przerwy było...