Lektura dzieł Hannah Arendt nigdy nie należała do łatwych. Jest to jednak wysiłek wart podjęcia z uwagi na niebywałą klasę intelektualną jej dorobku. Jedną z najważniejszych jej książek są "Korzenie totalitaryzmu", lektura obowiązkowa dla tych czytelników, którzy szczerze pragną zrozumieć ten fenomen XX wieku, jakim był totalitaryzm zarówno w hitlerowskim, jak i sowieckim, czy raczej stalinowskim wydaniu. Pomimo że dzieło dzieli się na trzy części (Antysemityzm, Imperializm i Totalitaryzm) i poznanie dwóch pierwszych dla zrozumienia ostatniej jest nieodzowne, to jednak totalitaryzm jako zjawisko z dziedziny nauk społecznych i politycznych został ukazany jako "jakość sama w sobie", znacząco odbiegająca od zjawisk takich jak autorytaryzm czy dyktatura. Jest to bowiem zupełnie innego rodzaju postrzeganie rzeczywistości i radykalnie odmienny od dotąd spotykanych sposób jej kształtowania. Począwszy od Hegla myśl europejska zaczęła skłaniać się ku logicznej interpretacji dziejów, w której teza i następująca po niej antyteza tworzą syntezę, z której znów powstaje teza itd. To właśnie heglowska dialektyka jest najbardziej podstawowym wzorcem totalitarnego myślenia, w którym niczego nie da się już przewidzieć i uporządkować. To bowiem, co dziś wydaje się oczywiste, jutro może być kwestionowane, a ten kto dziś jest sojusznikiem, jutro stać się może niebezpiecznym wrogiem. W tym amalgamacie sprzecznych sposobów działania nie ma już miejsca dla ludzi twórczych, a więc zdolnych do kształtowania różnych płaszczyzn rzeczywistości w sposób tylko sobie właściwy. Atomizacja jednostki i jej krańcowe osamotnienie to właśnie świat, któremu kształt nadaje nauka i to niezależnie od tego, czy pod tym pojęciem rozumieć będziemy specyficzną filozofię historii (marksizm), czy też rasistowską koncepcję praw przyrody (hitleryzm). Ktokolwiek przyjmuje na siebie rolę wykonawcy, czy może raczej egzekutora praw, ten raz na zawsze ("na wieki wieczne", by posłużyć się terminologią augustiańską) może się czuć uwolnionym od wszelkiej odpowiedzialności. Tak jak dwa razy dwa równa się cztery, tak i Żydzi (czy Polacy) nie mają prawa żyć, a ich eksterminacja nie podlega ocenie moralnej, gdyż jest konieczna z punktu widzenia nauki o rasie. Tyle H. Arendt, a na koniec jeden tylko skromny wniosek: podporządkowanie rzeczywistości zimnym, naukowym kryteriom nie poniosło klęski z uwagi na swój głęboko amoralny i nieludzki charakter. Pokonanie hitlerowskich Niemiec wprawdzie nastąpiło, jednak dokonało się to z towarzyszeniem kolejnej zimnej kalkulacji ukrytej za fasadą pięknych słów. Wraz z samobójstwem Hitlera nastąpił tylko koniec kolejnej z politycznych formacji, a naukowy sposób rozumienia świata i tak nadal święci tryumfy za sprawą redukowania człowieczeństwa do formy istnienia czysto biologicznej, a więc możliwej do kształtowania wedle takich czy innych, uznanych za naukowe kryteriów.

Lektura dzieł Hannah Arendt nigdy nie należała do łatwych. Jest to jednak wysiłek wart podjęcia z uwagi na niebywałą klasę intelektualną jej dorobku. Jedną z najważniejszych jej książek są "Korzenie totalitaryzmu", lektura obowiązkowa dla tych czytelników, którzy szczerze pragną zrozumieć ten fenomen XX wieku, jakim był totalitaryzm zarówno w hitlerowskim, jak i sowieckim,...