Kto powiedział, że historia musi być nudna?
Jerzy Besala z rozmachem i polotem udowadnia, że jest ona czymś więcej, niż niekończącym się szeregiem dat, niezrozumiałych wykresów i statystyk, kalejdoskopem map czy garścią suchych faktów. Pokazuje jej drugie, ludzkie oblicze - ukształtowane przez miłosne i obyczajowe perypetie możnych tego świata, których namiętności i pragnienia determinowały czyny wpływające na kształt polityki oraz bieg historii.
Autor bierze pod lupę związki najbardziej znanych polskich par królewskich: od mariażu Jadwigi Andegaweńskiej i Władysława Jagiełły początkującego złotą epokę Jagiellonów po głośny związek Napoleona Bonaparte z Marią Walewską z czasów Księstwa Warszawskiego.
Besala prezentuje je w zadziwiająco szerokim kontekście historyczno - polityczno - obyczajowym uzupełnionym o dogłębną i wnikliwą analizę psychologiczną postaci. Dzięki temu zyskujemy niepowtarzalną okazję, by przyjrzeć się polskim królom jako zwyczajnym ludziom z krwi i kości, ujrzeć ich odmitologizowane oblicze, dowiedzieć się, co i w jaki sposób ukształtowało ich charakter i osobowość, zrozumieć motywy ich zachowań i decyzji, emocje i pragnienia.
Książka w intrygujący sposób ukazuje dzieje tych związków, ich wzloty i upadki - a wszystko to w ścisłej zależności od sytuacji wewnętrznej kraju i aktualnej polityki racji stanu zawsze obecnej w kontaktach dyplomatycznych pomiędzy dworami europejskimi. Fascynującym tłem okazała się również obyczajowość i mentalność konkretnej epoki rzutująca na relacje międzyludzkie i formy zachowań - także w sferze uczuciowej.

Jerzy Besala operując przystępnym, lekkim, gawędziarskim stylem, wyjątkowo sugestywnie przedstawia nam dzieje królewskich miłości w różnych odsłonach, które przez stulecia rozpalały masową wyobraźnię i fałszowały jej prawdziwy obraz. Poznamy historię namiętnej, tyleż kontrowersyjnej, co tragicznej miłości króla Zygmunta Augusta i Barbary Radziwiłłówny oraz koleje losu najprzykładniejszego małżeństwa w królewskich dziejach, jakim był związek Kazimierza Jagiellończyka z brzydką, zdeformowaną Elżbietą Rakuszanką - wzruszający przykład prawdziwego, szczerego, dozgonnego uczucia, o jakie zwykle trudno w małżeństwach dynastycznych.
Poznamy różne oblicza królewskiej miłości: wynikającej z poczucia dziejowej misji i duchowej więzi (Jadwiga Andegaweńska i Jagiełło), gwałtownej i pikantnej (Jan II Sobieski i Maria Kazimiera), łagodnej i szczerej ( Zygmunt I i Barbara Zapolya), statecznej i trwałej (August III Wettin i Maria Józefina Habsburżanka), głębokiej i czułej ( Zygmunt III Waza i Anna Habsburżanka) czy toksycznej (Napoleon i Maria Walewska). Wiele dowiemy się o królewskich słabościach, rozterkach i dylematach, o nadziejach i obawach związanych z przyszłym współmałżonkiem; ujrzymy ich prawdziwe twarze pozbawione maski wyniosłego majestatu, jakie ujawniali w zaciszu swej alkowy.

Autor raz po raz zdumiewa swoją erudycją i znawstwem tematu, urzeka talentem do snucia fascynujących opowieści. Jego barwną, soczystą narrację wzbogacają liczne cytaty z dobrze udokumentowanych źródeł historycznych, przytaczane z umiarem, który nie dominują nad narracją, lecz ją dopełniają. Książka siłą rzeczy obfituje w daty i fakty historyczne, lecz są one tak umiejętnie wplecione w narrację, że pochłania się je niemal bezwiednie, jednym tchem.
Miłosne zawirowania polskich władców, które przez lata obrosły legendą, autor weryfikuje i reinterpretuje swobodnie i rzetelnie zarazem. Jego wywodom trudno odmówić logiki i słuszności, choć czasem można wyczuć, które postaci obdarza większą sympatią; generalnie jednak cechuje je przenikliwość i obiektywizm.

"Najsłynniejsze miłości królów polskich" to wyjątkowa lektura, która proponuje nam spojrzenie na sylwetki rodzimych władców przez pryzmat ich uczuć, emocji, relacji z współmałżonkiem - uwikłanych w wielką politykę, a przecież marzących o osobistym szczęściu na równi ze swoimi poddanymi.
Jest niezwykle udaną i błyskotliwą próbą wyjaśnienia znaczenia, roli i fenomenu uczuć jako jednego z wyznaczników biegu historii.
Gorąco polecam tę książkę - to nie tylko prawdziwa gratka dla każdego miłośnika historii, ale także dla wszystkich zainteresowanych psychologicznymi mechanizmami kształtowania osobowości lub po prostu czytelników, którzy lubią czasem sięgnąć do wzruszających, namiętnych czy tragicznych losów kochanków, które przez lata obrosły legendą.

Kto powiedział, że historia musi być nudna?
Jerzy Besala z rozmachem i polotem udowadnia, że jest ona czymś więcej, niż niekończącym się szeregiem dat, niezrozumiałych wykresów i statystyk, kalejdoskopem map czy garścią suchych faktów. Pokazuje jej drugie, ludzkie oblicze - ukształtowane przez miłosne i obyczajowe perypetie możnych tego świata, których namiętności i...