Mój błąd, że poszerzanie wiedzy o rewolucji francuskiej zaczęłam właśnie od tej lektury. Nie jest to bowiem opracowanie na temat chronologicznego przebiegu wydarzeń rewolucji, ale raczej esej, opierający się na tych wydarzeniach, a skupiający na ewolucji: od dążeń wolnościowych, do terroru. Mniej więcej w połowie książki zdałam sobie sprawę, że czytam ją niemal bezmyślnie, zupełnie nie widząc różnicy między sankiulotami a góralami, między jakobinami a żyrondystami. Bo też autor nie bawił się w wyjaśnienie, o co z poszczególnymi ugrupowaniami chodzi - po prostu dodawał nowych bohaterów w miarę rozwoju akcji. Podobnie rzecz się miała z nazwiskami głównych uczestników - bardzo poskąpił opisu, żeby ułatwić czytelnikowi zorientowanie się w temacie. Z drugiej jednak strony - brak tu jakichkolwiek przypisów, brak bibliografii, żeby czytelnik mógł swoje braki wiedzy uzupełnić... Nie wiadomo, czy uznać to za pracę naukową, czy literacką wariację na temat.

To, co mimo wszystko spodobało mi się w tej pozycji, to pewne odbrązowienie rewolucji, ukazanie chaosu ideologicznego, jaki panował wśród samych prowodyrów. Podburzyć lud, zaczarować go pięknymi hasłami - było stosunkowo łatwo. Ale jak potem poradzić sobie z wprowadzeniem zacnych ideałów w życie? Gdy żołnierzom brakuje mundurów i uzbrojenia, a ludności chleba? Gdy po wyeliminowaniu władzy arystokratów, kolejne warstwy cisną się do stołków?
Wprowadzenie terroru i pozbywanie się oponentów za pomocą gilotyny pozwalało na uciszenie krytyków, ale było przecież tak naprawdę tylko chowaniem problemu pod dywan, nie rozwiązywało zasadniczych problemów gospodarczych w kraju.

Dodane do tekstu głównego artykuły pogłębiają nieco kwestię wpływu francuskiej rewolucji na późniejsze dzieje Europy - w tym głównie na powstanie ruchu socjalistycznego. Ale przyznam szczerze, że czytałam je już po łebku. Jakoś tak ciężko się było skupić nad takimi teoretycznymi dywagacjami, gdy za oknem słoneczko i wreszcie piękna pogoda... ;)

Mój błąd, że poszerzanie wiedzy o rewolucji francuskiej zaczęłam właśnie od tej lektury. Nie jest to bowiem opracowanie na temat chronologicznego przebiegu wydarzeń rewolucji, ale raczej esej, opierający się na tych wydarzeniach, a skupiający na ewolucji: od dążeń wolnościowych, do terroru. Mniej więcej w połowie książki zdałam sobie sprawę, że czytam ją niemal bezmyślnie,...