Jedenasta powieść w dorobku Hanny Cygler jest swoistym postscriptum książek napisanych wcześniej. Zosia Knyszewska, bohaterka „gramatycznej” trylogii, jest też jedną z głównych postaci i pierwszoosobową narratorką fragmentów Odmiany... Przeżywając, jak sama je nazywa, replay małżeństwa z Witkiem Halmanem, trochę się miota między rodziną, bliższą i dalszą, pracą i zmaganiem ze swoim wiekiem dojrzałym. Witek po tym, jak załamuje się jego kariera dziennikarska, jak można oczekiwać nie jest łatwym partnerem. Tymczasem nowe pokolenia Halmanów, Knyszewskich, ich powinowatych i znajomych, wkraczają również w wiek, w którym trudno uniknąć poważnych problemów, szczególnie damsko-męskich. Tutaj na plan pierwszy wysuwa się Krzyś, syn Witka z pierwszego małżeństwa, i jego skomplikowane związki uczuciowe. Na dodatek, trochę za sprawą złych ludzi, do głosu dochodzi też przeszłość, którą chciałoby się wyjaśnić i uporządkować, choćby przy pomocy seniorki rodu Halmanów, niezwykle sympatycznej matki Witka, Wandy, obecnie żony londyńczyka, Johna Mayersa, oraz przede wszystkim dzięki odkrytej krewnej w dalekiej Australii. Powieść zaludnia zresztą znacznie więcej postaci, znanych z seriali o głowach anioła, czasie zamkniętym i z co najmniej dwóch innych książek, a akcja przenosi się w różne miejsca w Polsce i na świecie.

Taka szeroka panorama jest dość ambitnym zamysłem autorki. Moim zdaniem ten plan średnio się udał. Za dużo grzybów w barszczu. Może dlatego, że od romantycznej powieści obyczajowej oczekiwałabym skupienia na losach wybranych bohaterów, niechby nawet najbardziej pokręconych, ale przedstawionych w sposób, który zmuszałby czytelnika do autentycznego zaangażowania poprzez śledzenie sytuacji obfitujących w napięcia. Innymi słowy, takie wątki jak, na przykład, stosunek biologicznego ojca do dziecka wychowywanego przez lesbijki, prowokacje polityczno-medialne, rodzimy biznes wobec międzynarodowych korporacji, czy wreszcie odkrywanie przeszłości rodziców, bez względu na to, czy chodzi o ich tożsamość biologiczną czy historycznie zakłamane losy, stanowić mógłby każdy temat osobnej powieści. Natomiast w Odmianie… zmuszona byłam do skakania z kwiatka na kwiatek, co szans na przejęcie się daną historią pozostawiało niewiele.

Jedenasta powieść w dorobku Hanny Cygler jest swoistym postscriptum książek napisanych wcześniej. Zosia Knyszewska, bohaterka „gramatycznej” trylogii, jest też jedną z głównych postaci i pierwszoosobową narratorką fragmentów Odmiany... Przeżywając, jak sama je nazywa, replay małżeństwa z Witkiem Halmanem, trochę się miota między rodziną, bliższą i dalszą, pracą i zmaganiem...