Sic transit gloria mundi – chciałoby się powiedzieć. Kiedyś po albumy Malraux ustawiały się kilometrowe kolejki albo kupowano je na bazarach po niebotycznych cenach. Dzisiaj można je nabyć w antykwariacie za równowartość butelki kiepskiej whisky. I bardzo dobrze, bo to zacna lektura i nie zostawia po sobie bólu głowy , jak kiepska whisky.
Najpierw trochę pokręcę nosem na zagmatwany styl tego genialnego samozwańczego badacza, który, nie mając formalnego wykształcenia w dziedzinie sztuki, z ogromną swadą przelatuje przez tysiąclecia i opowiada nam o nas samych. Każde zdanie musiałam czytać po kilka razy, zanim pojęłam choćby cień myśli Autora (A może to kwestia tłumaczenia? A może ja głupia jestem?). No i z minusów to tylko lub aż tyle.
Podczas gdy „Przemiany” Owidiusza miały nam opowiedzieć o historii świata za pomocą mitologii, to z „Przemiany bogów” dowiemy się nie tyle o historii sztuki ale o sposobach ukazywania boskości w sztuce i ich zmianach na przestrzeni wieków. Przez setki i tysiące lat sztuka karmiła się sacrum i jego przedstawianiem. A biorąc pod uwagę, że chyba tak naprawdę nikt nie widział na własne oczy Jana Chrzciciela, Sfinksa, boga Ra, Kali, Jahwe czy Chrystusa, to skąd wszyscy wiedzą jak oni wyglądali? A pewnie z licznych posągów, świątyń, fresków, rzeźb, tympanonów, malowideł, które są wspólną częścią kulturowego dziedzictwa ludzi. W przedstawieniach boskości tkwi wielka moc sztuki wychodząca poza historię, kreująca wyobrażone światy, zmuszająca cale pokolenia do pochylenia się, klęknięcia i adoracji w zachwycie i pokorze. Odkrywany dzięki sztuce świat Prawdy jest znacznie większy i piękniejszy niż świat realnie istniejący, wyzwolony spod władzy czasu, ukazujący uniwersalną tajemnicę głębszą niż Rozum. W sztukach sakralnych przedstawiać - to tłumaczyć na język innego świata, świata sacrum i tajemnicy. Piękno przedstawień nie służy dekoracyjności ale jest wrodzoną cechą boskości. Długo można by rozprawiać o ewolucji chrześcijaństwa, o tym jak Chrystus – Pantokrator staje się Jezusem boleściwym i bliskim człowiekowi. Jak Matka Boska z tronującej, sztywnej Maesty zaczyna być uśmiechniętą Marią bawiącą się z Dzieciątkiem albo zrozpaczoną matką u stop Krzyża. Jak kult i modlitwa powoli wychodziły poza Katedry a za sprawą miniaturowych posążków Marii, modlitewników, przenośnych obrazów trafiały do przydomowych kaplic albo sypialni. Jak Bóg panujący i rozkazujący staje się Bogiem miłościwym i współczującym i triumfy święci teologia miłości. A to tylko drobna cząstka tych wszystkich cudów, o których pisze, i pięknie je ilustruje Malraux.
Fascynująca podróż przez wyobrażenia boskości zaczyna się w tym tomie najstarszymi zabytkami starożytnej Azji a kończy sztuką włoską i flamandzką XV wieku. Już nie mogę się doczekać dalszego ciągu!

Sic transit gloria mundi – chciałoby się powiedzieć. Kiedyś po albumy Malraux ustawiały się kilometrowe kolejki albo kupowano je na bazarach po niebotycznych cenach. Dzisiaj można je nabyć w antykwariacie za równowartość butelki kiepskiej whisky. I bardzo dobrze, bo to zacna lektura i nie zostawia po sobie bólu głowy , jak kiepska whisky.
Najpierw trochę pokręcę nosem na...

Głupio się przyznać, ale dla mnie zbyt erudycyjne. Nie zrozumiałam 70% treści, mimo tego przeczytałam całość. Zabieram się za drugi tom…

Głupio się przyznać, ale dla mnie zbyt erudycyjne. Nie zrozumiałam 70% treści, mimo tego przeczytałam całość. Zabieram się za drugi tom…