Arcymistrz powieści szpiegowskiej żegna się w tej książce ze swoim bohaterem, skromnym asem wywiadu George Smileyem. Książka ma więc nieuchronnie nastrój nostalgiczny i winna być czytana po innych pozycjach z cyklu ze Smileyem. A składa się ze wspomnień starego oficera wywiadu, Neda, kolegi Smileya. Historyjki Neda mają różny poziom, ale dla wielbicieli prozy Le Carre'a książka jest nie lada gratką.

Omawiana książka (wydana również u nas w innym tłumaczeniu pod tytułem 'Znakomity uczeń') jest pożegnaniem z George Smileyem, bohaterem tak wielu książek Le Carre'a, oficerem wywiadu który jest dokładnym przeciwieństwem Bonda. A narratorem jest stary szpieg Ned, który, uczy w szkole dla szpiegów w Sarratt, i zaprasza Smiley'a żeby dał wykład młodym adeptom. Przy okazji Smiley wygłasza kilka głębokich myśli na temat szpiegostwa a Ned wspomina swoją karierę wywiadowczą, pełną raczej porażek niż sukcesów.

Na książkę składają się zatem historyjki z życia zawodowego Neda. Mamy tu przypadek młodego szpiega który w wielkim stresie bierze na akcję tajne dokumenty a potem je gubi, i wsypuje siatkę. Mamy mamy kompletnie nieproduktywnego brytyjskiego agenta, ktvory iscenizuje zamach na samego siebie aby wreszcie wzięli go do siebie Brytyjczycy. Mamy i wątek polski, z puvlkownikiem Jerzym, tu smakowity cytacik: „nigdy nie rozumiałem, dlaczego tylu Polaków ma do nas słabość. Zdradziliśmy ich kraj w sposób haniebny tyle razy, że gdybym był Polakiem, spluwałbym za każdym przechodzącym Brytyjczykiem, nieważne, czy cierpiałbym pod jarzmem hitlerowców czy sowietów. Brytyjczycy w swoim czasie zostawili biednych Polaków na pastwę jednych i drugich."

Niektóre opowieści są zaledwie zarysowane, np. historia z Polakiem, inne mocno poruszające, jak opowieść o Hansenie i jego córce, czy wątek Frewina.

A codzienna robota szpiegowska to nie James Bond , to strach, niepewność, rozterki moralne, wreszcie wypalenie wewnętrzne i rozgorycze nie, mówi Le Carre. A po zakończeniu kariery: „Mężczyznom po pięćdziesiątce wywiad oferuje niewiele. Z reguły są spaleni, a większość jest zbyt zmęczona i rozczarowana, żeby się tym przejmować. Niektórzy przechodzą do bankowości lub wielkiego biznesu, lecz taki mariaż rzadko się udaje. W ich sposobie myślenia nastąpiła zmiana, która dyskwalifikuje ich w zwykłym świecie.”

Książka nie jest najlepszą pozycją angielskiego mistrza, niemniej dla wielbicieli prozy Le Carre'a, do których mam zaszczyt się zaliczać, to nie lada gratka.

Jeszcze jedno, koniecznie należy ją czytać po przejściu całego cyklu ze Smiley'em.

Arcymistrz powieści szpiegowskiej żegna się w tej książce ze swoim bohaterem, skromnym asem wywiadu George Smileyem. Książka ma więc nieuchronnie nastrój nostalgiczny i winna być czytana po innych pozycjach z cyklu ze Smileyem. A składa się ze wspomnień starego oficera wywiadu, Neda, kolegi Smileya. Historyjki Neda mają różny poziom, ale dla wielbicieli prozy Le Carre'a...