Audiobooków można słuchać na dwa sposoby. W ciszy, z wciśniętych w uszy słuchawek, lub na głośnikach, gdzie z każdym przechodzącym obok domownikiem można podzielić się kilkoma zdaniami lub słowami z książki. Ta druga praktyka nie jest bynajmniej nobilitująca jeśli chodzi o słuchanie „Kobiet” Charlesa Bukowskiego. Słuchając tej powieści na głos nie raz można spalić się ze wstydu, dzięki niekończącym się niecenzuralnym, a często wręcz pornograficznym opisom. Sama powieść jednak niezmiernie wciąga, a sposób czytania jej przez Andrzeja Blumenfelda wprowadza nas w zmysłową i seksualną atmosferę. Jest to dodatkowo podszyte pewnąszorstkością, która również ma ogromne znaczenia dla prawidłowego odbioru tej powieści.

Główny bohater „Kobiet” Bukowskiego jest dość irytujący. Henry Chinaski to mężczyzna, który nie lubi innych ludzi. Żyje z pisania i wieczorków autorskich, lecz lekceważący swoich czytelników. To wielki kobieciarz, choć tak naprawdę niezbyt rozumie przedstawicielki płci przeciwnej. Zdecydowanie alkoholik. Stroniący od rozmowy i kontaktu z ludźmi, lecz nie stroniący od drinków i seksualnych uciech.

Niejednokrotnie zadziwiało mnie, z jaką łatwością Hank znajduje kobiety chętne, by mu się oddać. Rzesze piszących do niego fanek, przypadkowo spotkane dziewczyny, młodsze od niego o ponad generację – żadna nie umie mu odmówić. Nie jest to jego wygląd – Hank to starzejący się, praktycznie łysy i mało atrakcyjny z wyglądu facet. Nie jest to także jego sympatyczne zachowanie, wdzięk, szarmanckość, a nawet nie międzynarodowa sława i zamożność, bo i z tym u Chinaskiego w gruncie rzeczy krucho. Cóż,… może i ja także nie rozumiem kobiet?

Od pierwszych fragmentów książki, nie mogłam oprzeć się porównywaniu powieści Bukowskiego z popularnym obecnie serialem telewizyjnym „Californication”. Odkrywałam co chwilkę, jak wiele główny bohater serialu, Hank Moody, grany przez Davida Duchovnego, ma wspólnego z głównym bohaterem „Kobiet”. Nie jest to bynajmniej tylko skrót imienia, nie jest to także jedynie rzekomy wpływ Charlesa Bukowskiego (podkreślany czasem w serialu) na twórczość Hanka Moody’ego. Widać wielką inspirację twórców serialu powieściami podobnymi właśnie do „Kobiet”. To, co przytrafia się Moody’emu, jest zlepkiem wielu niezwykłych, a czasem wręcz dziwacznych przygód Henry’ego Chinaskiego. To warte uwagi, szczególnie, gdy uświadomimy sobie, że „Kobiety” Bukowskiego zostały po raz pierwszy wydane w 1978 roku. Czytelnik jednak wcale nie odczuwa upływu owych prawie trzydziestu czterech lat. W serialu pochodzącym z XIX wieku, pojawiają się te same motywy. Bukowski nie traci więc wcale na czasie. Jego proza jest uniwersalna, wciąż aktualna. A nawet więcej – dopiero teraz możemy przyjąć powieść Bukowskiego bez większego zgorszenia.

Dowiadujemy się od głównego bohatera, że ów rozpustny tryb życia tak naprawdę wcale nie jest odarty z wszelkiego znaczenia. Jest jakiś sens w tym przypadkowym sypianiu z kobietami i żywiołowym seksie, któremu nie towarzyszy żadne uczucie. „Musiałem zakosztować wielu kobiet, żeby je naprawdę poznać, żeby w nie wejść. Na poczekaniu potrafię wymyślać postacie facetów, ponieważ jestem jednym z nich. Ale niemal nie jestem w stanie opisać fikcyjnej kobiety bez poznania prawdziwej. Tak więc eksplorowałem je na miarę moich możliwości i odkrywałem w nich istoty ludzkie.”

Wyznanie, że seksualne przygody Chinaskiego są spowodowane potrzebą eksplorowania, wykorzystywaną do pisarskiej pracy, nie do końca jest dla nas satysfakcjonujące. I słusznie, gdyż zaraz po owym wyznaniu, Henry Chinaski kontynuuje: „ Utwory zostaną zapomniane. Utwory staną się czymś mniej ważnym od samego epizodu, jeszcze zanim on się zakończy. Utwory są tylko osadem. Facet nie musi mieć kobiety, aby poczuć się tak realnym, jak tylko potrafi. Ale dobrze jest znać kilka panienek. Wówczas, kiedy romans zacznie się psuć, poczuje co znaczy być prawdziwie samotnym i zbzikowanym i tylko w ten sposób zrozumie z czym przyjdzie mu się zmierzyć, gdy nadejdzie jego własny koniec.”

Chinaski to mężczyzna raczej u schyłku swojego życia. Moglibyśmy pokusić się o stwierdzenie, że nic wielkiego już go w życiu nie spotka. Zdecydowanie nic go wielkiego nie spotka, jeśli wciąż będzie kontynuował swoje życie, w ten właśnie sposób i się nie zmieni. Henry jest doskonale tego świadom. Wyznanie, iż „facet potrzebuje wielu kobiet tylko wtedy, kiedy żadna z nich nie jest nic warta”, przynosi na myśl pewną nadzieję. Czy Chinaski jest w stanie pokochać jedną jedyną kobietę i spędzić z ją resztę swego życia? Czy możliwe jest dla niego dochowanie wierności i szczerości? A przede wszystkim czy Henry Chinaski jest i mógłby być dobrym człowiekiem?

Na pozór powierzchowna narracja o powierzchownych i wypranych ze znaczenia epizodach, niesie z sobą niezwykle głęboki sens. Czytanie, czy też słuchanie powieści jest czystą zabawą. Bawią nas kolejne przygody bohatera, niektóre komiczne wręcz zwroty akcji. Na sam koniec doznajemy jednak głębokiej refleksji. Czytanie „Kobiet” Bukowskiego to jak uczestniczenie w dobrej imprezie, gdzie towarzystwo na sam koniec upija się jednak na smutno. Lecz kolejnego dnia nie dokucza nam już natrętny kac, a raczej poczucie, że jesteśmy już na tego typu ekscesy po prostu za starzy, że ostatecznie dorastamy.

Monika Samitowska-Adamczyk