Lem to jednak świetna odtrutka na zalewające nas konfekcyjne barachło literackie. Gdy człowiek już się przyzwyczai do uproszczonej psychologii postaci, bitych od sztancy dialogów i akcji pędzącej bez specjalnego meandrowania od punktu A do punktu B, trafia się taki Lem i przywraca pion. Bo to za każdym razem literatura przez wielkie L. Wysoka półka, o której istnieniu się zapomina, tonąc w tasiemcowych produkcyjniakach i na ogół pozbawionych wszelkich ambicji chałturkach. Proza Lema nie wybacza. Łupie między oczy bogactwem językowym, swadą, ogromną erudycją, a do tego atakuje akcentami filozoficznymi i popętloną, niełatwą do interpretacji fabułą. Najprawdziwsza uczta, która wymaga jednak pewnego skupienia i otwartości umysłu. Uczta, która wyciska siódme poty z szarych komórek, postawionych przed ścianą rebusów i puzzli. To lektura elitarna... Naturalnie nie inaczej jest z "Pamiętnikiem..." - to powieść skomplikowana, mętna, wieloznaczna, trochę kafkowska w ogólnym wydźwięku, naszpikowana nowosłowiem i fikcyjnymi naukowymi terminami, czytająca się jednak zadziwiająco dobrze, i z zainteresowaniem. Pogmatwane i niejasne realia tak wciągają piętrowo budowanymi absurdami, że z ochotą brnie się w przedstawiony przez autora świat zamkniętej społeczności, żyjącej w ciągłej inwigilacji i w ciągłym podejrzeniu, że każda ze spotkanych osób może być szpiegiem - zwykłym, przeciągniętym z powrotem na "właściwą" stronę, a być może powtórnie nawróconym. I to kilkakroć. W zasadzie nikt już nie wie, jak wygląda prawda, a całe życie, każdy najdrobniejszy gest i zachowanie, są rozpatrywane wyłącznie w kategoriach szyfru, czy wręcz szyfru w szyfrze. Powieść niesamowita, spiskowa, być może stanowiąca inspirację dla Huberatha i jego "Portalu zdobionego posągami"...