Książka mnie wciągnęła, ale nie wiem, czy to sprawa języka, pełnego prostoty w obrazowaniu , stylowi narracji, czy różnorodności fabuły, która jako taka nie istnieje, lecz przewija się w postaci powtarzanych wątków.

Skrzętnie skonstruowane dialogi i opisy tworzą mozaikę skomplikowanych scen, obrazów wcale nie pocieszających czytelnika. Niektóre wydają się znikać równie zaskakująco, jak się pojawiły. Mignąć dialogiem i szybkim opisem pozostawić zaledwie posmak czegoś większego. Wizja świata Kosińskiego nie tworzy sensu, życie nie układa się w nic logicznego. Pejzaż dramatu, którego nie ma, bo nie ma świata poza ciałem i materią. To wszystko każe zadawać pytania. Przyciąga magnetyzmem tajemnicy, jaką wokół siebie roztacza zło.

Życie nie ma sensu. To jest straszne. Jawi się jako kompletnie tymczasowy konstrukt, pozbawiony głębszych wartości. Relacje międzyludzkie wydają się być zaledwie igraszką, pustą grą o względy, namiętność lub interes. To nie ma sensu – co robić, nawet pytania nie ma takiego, po prostu czerpać korzyści ze swojej uprzywilejowanej pozycji.

Ktoś zarzucił w komentarzach, że nie ma w nich żadnego pozytywnego akcentu. Po części to prawa, w dużej mierze. Pojawiają się jednak akcenty dobra, przynajmniej w formie niezgody. Jak choćby w krótkim opowiadaniu o mężczyźnie, który nie godzi się na wykorzystywanie chorej psychicznie kobiety przez społeczeństwo wiejskie. Podczas gdy wioska celebruje co niedzielną mszę, on odkrywa brutalną prawdę w szopie przydrożnej, gdzie gospodarz czerpie korzyść z udostępniania kobiety miejscowym mężczyznom. Sprawa zostaje nagłośniona, winni ukarani. On jednak wiedziony ciekawością wraca po jakimś czasie do wioski, by spytać księdza, który wiedział, co się święci, dlaczego tak długo o tym milczał, dawał przyzwolenie. On,dla tzn. wyższego dobra postanowił zachować milczenie, ocalić status quo pozornego ładu moralnego. Dobry dialog bohatera z księdzem, do którego wczytania zachęcam. Nawet w strasznej i ponurej nocy, w której niepodzielnie panuje zło, błyska światło księżyca, dając nadzieję na drogę poprzez ciemną dolinę zła.

Po takiej książce pytania wyrastają jak niemożliwe do zrealizowania obrazy fantazji. Wyrastają niczym plamy rdzy na karoserii, które zdają się nijak komponować w piękny obraz naszej kolorowej rzeczywistości. Czy takie jest życie, czy ludzie czynią życie takim, czy pisarz skrzętnie manipuluje rzeczywistością? Nawet jeśli to nie jest cała rzeczywistość, i jeśli pisarz skrzętnie zbiera w całość pewne kawałki dostępnej wiedzy i wyobraźni jak krawiec z materiału wykrawa garnitur albo fartuch rzeźniczy, to jednak to dobro, które zostało pominięte, nie umniejsza, nie niweluje dziadostwa ludzkiego upadku i różnych świństw. Odbijają się w ludzkich życiorysach, ale dla świętego spokoju i nie gorszenia maluczkich wolelibyśmy pominąć, na szczęście literatura mówi o tym, co niewygodne, trudne, ocala zapomniane, przemilczane, to nie chciałoby się wygłaszać z trybun mówniczych.

Ale nie przesadzajmy, książka nie jest aż tak straszna, można znaleźć opisy większej bezwstydności, rozpusty i nieobyczajności w innych dziełach itp. Kosiński jest trochę bulwersujący, ale nie na tyle by uznać jego prozę za czystą formę epatowania negatywnymi emocjami. Wydaje mi się, że jest to proza operująca czymś więcej, jest klasykiem ocierającym się o styl perwersyjno-ekshibisonistyczny, chcący wyeksploatować dość mocno tematykę ciemnej strony człowieka.

Coś jest w niej pociągającego, bliskiego – może sposób widzenia rzeczywistości, widmo ogromnego zła w człowieku i poza nim, sięgającego poza mechanizmy wolnej woli, przytłaczającego go swoimi mackami. Uff, wystarczy. Jednakże, nie mniej ciekawe byłoby poznanie tych nielicznych,którzy nie wpasowują się w rzeczywistość uległości złu.

Książka mnie wciągnęła, ale nie wiem, czy to sprawa języka, pełnego prostoty w obrazowaniu , stylowi narracji, czy różnorodności fabuły, która jako taka nie istnieje, lecz przewija się w postaci powtarzanych wątków.

Skrzętnie skonstruowane dialogi i opisy tworzą mozaikę skomplikowanych scen, obrazów wcale nie pocieszających czytelnika. Niektóre wydają się znikać równie...