To, co w obecnym kształcie nosi tytuł „Kobieta trzydziestoletnia”, pierwotnie było zbiorem opowiadań, oddzielnych epizodów traktujących o perypetiach różnych kobiet, które dopiero później Balzac złączył w całość i przekształcił w życie jednej bohaterki na przestrzeni kilkudziesięciu lat. I niestety, nie do końca to stopienie postaci pisarzowi się udało. Julia z rozdziałów: „Pierwsze błędy”, „Nieznane cierpienia” i „Kobieta trzydziestoletnia” ma zupełnie inną konstrukcję psychiczną niż bohaterka „Palca Bożego” i „Dwu spotkań”. Na szczęście „Starość występnej matki” jest klamrą, która spina te dwa wcielenia bohaterki.

Balzac poraża swoją przenikliwością w opisywaniu, a w zasadzie diagnozowaniu psychiki kobiecej. Porusza sprawy, które są trudne, poniekąd wstydliwe. Jest w jego pisarstwie współczucie i zrozumienie dla kobiecej doli, którą tak mocno w jego czasach (w porównaniu do chwili obecnej) krępowały normy społeczne. Jednocześnie pisarz jest bezwzględny w portretowaniu swoich bohaterek – nie wybiela ich, nie usprawiedliwia. Z chirurgiczną precyzją odsłania ich wady i nie najchwalebniejsze zachowania. Jego bohaterki rzadko bywają nieskończenie dobre i krystalicznie czyste. Może to była jakaś forma ostrzeżenia dla jego czytelniczek? Że targające nimi uczucia są naturalne, że to nic dziwnego, ale nie zawsze trzeba iść za głosem serca, bo czasami więcej można stracić niż zyskać?

Czytelnik spotyka Julię, gdy jest panienką szesnastoletnią, która właśnie ma kaprys wyjść za mąż za swego kuzyna Wiktora, mimo że jej ojciec nie jest zwolennikiem tego mariażu. Dziewczyna jednak stawia na swoim i w następnej migawce widzimy ją jako żonę – nieszczęśliwą żonę, bo Wiktor okazał się być mało delikatny i subtelny w sprawach alkowy i nazbyt często małżonkę odwiedza. Balzac doskonale ukazał brak pojęcia Julii na temat małżeństwa i niezgodność temperamentów w sprawach sypialnianych. Bohaterka cieszy się, gdy zachodzi w ciążę, bo to uwolni ją od obowiązku małżeńskiego. Fakt braku cieplejszych uczuć do małżonka położy się cieniem na macierzyństwie Julii i mocno zaważy na losie jej córki Heleny, która w tej powieści była jedyną bohaterką budzącą moją sympatię.

Choć „Anna Karenina” i „Pani Bovary” są wielkimi powieściami, mi nie trafiały do przekonania. Oczywiście, bohaterki tych utworów zostały fantastycznie skonstruowane, ale nigdy nie byłam w stanie wykrzesać dla nich cieplejszych uczuć. Wspominam o tych powieściach, ponieważ w pewnym momencie Julia stała się zlepkiem najgorszych cech wspomnianych bohaterek. I o ile mogłam współczuć nieszczęśliwej, młodej żonie, to w stosunku do wyrodnej matki przyprawiającej rogi mężowi, mogłam czuć jedynie gniew. Owszem, los dotkliwie doświadcza Julię, ale sama na wszystko ciężko zapracowała. Momentami była niczym kobieta-katastrofa przynosząca pecha tym, którzy mieli nieszczęście ją pokochać.

Ciekawi mnie, jakie stosunki łączyły Balzaca z matką. Odmalowane przez niego w większości utworów uczucia macierzyńskie są zawsze skomplikowane i naznaczone cierpieniem którejś ze stron.

„Kobieta trzydziestoletnia” to bardzo interesujący psychologiczny portret pewnych kobiecych postaw i zachowań. Uderza swoją trafnością i głębią. Momentami się zastanawiałam, jakim cudem pisarz był w stanie tak wnikliwie oddać to, co czasami może dziać się w kobiecych sercach. Zwłaszcza, że czasami dla samych kobiet ich uczucia są zagadką. Ale stwierdzenia, że mężczyzna LEDWIE trzydziestoletni jest młodzieńcem, a kobieta trzydziestoletnia ma już młodość za sobą, pisarzowi nie wybaczę!

To, co w obecnym kształcie nosi tytuł „Kobieta trzydziestoletnia”, pierwotnie było zbiorem opowiadań, oddzielnych epizodów traktujących o perypetiach różnych kobiet, które dopiero później Balzac złączył w całość i przekształcił w życie jednej bohaterki na przestrzeni kilkudziesięciu lat. I niestety, nie do końca to stopienie postaci pisarzowi się udało. Julia z rozdziałów:...