Jak się może czuć osoba, która zostaje wydziedziczona...?
...która traci miejsce swojego życia, swój dom, w którym się wychowała, który utrzymywała przez lata ciężką pracą...
Jak może się czuć? Z pewnością strasznie...z dnia na dzień stracić dach nad głową, być pozbawionym swojej własności, swojego zakątka...
Takie sytuacje zdarzają się również i w dzisiejszych czasach, z tym że różni się niejako sposób, w jaki się to wszystko odbywa. Dzisiaj przede wszystkim nie stosuje się raczej przemocy. Lecz kiedyś, lata 20, 30, gdy kapitalizm rozpanoszył się niczym wirus, przemoc była obecna w każdym kącie. Ten chory system miał sposoby na opornych gospodarzy, którzy nie mieli zamiaru opuścić swojego domu, ziemi, którą uprawiali...,
...nie chcesz po dobroci, załatwimy sprawę siłą...,

„Jadowite gady! Nie warto z nimi ryzykować, strzelajcie od razu, zanim podniosą głos. Jeżeli tak szczeniak zabija policjanta, to co potrafią dorośli? Grunt to wziąć się do nich ostro. Napędzić im strachu.” (349 s.)

Wyobraźmy sobie takich ludzi, którzy ruszają w nieznane, za lepszym życiem, z nadzieją przy boku, stawiają wszystko na jedną kartę..., swoje szczęście, swoją przyszłość, dobro rodziny..., ryzyko jest jedynym wyjściem...

Do książek o takiej sławie jak „Grona gniewu” Johna Steinbecka podchodzę zawsze z wielkim szacunkiem. Wobec takich książek nie powinno się przechodzić w lekceważący sposób. To wszystko z powodu znaczenia jakiego swojego czasu nabrały. Takie książki wchodzą na pole tematów niewygodnych, które szczególnie dawniej, zamiatano pod dywan.
Tym razem, jeśli chodzi o tę książkę Steinbecka mowa jest o kapitalizmie i to jak wpłynął na lata 20. i 30. XX wieku.

Masowa tułaczka przez niemal całe Stany Zjednoczone mnóstwa rodzin w poszukiwaniu pracy, by przetrwać, by stanąć na nogi, by rodzina mogła żyć z dnia na dzień. To było dla wielu ciężka lata, pełne trudów , problemów, biedy. Nie wszystkim jednak tak źle się wiodło. Bogatsi farmerzy nie mieli powodów do narzekań. Wręcz przeciwnie, w tak działającym systemie mnożyli swoje bogactwa. Niestety kosztem tych biednych farmerów, których wyzyskiwano na każdym kroku. Bo biedny zawsze musi oberwać. Pozbawiano ich majątku, dachu nad głową, przeganiano ich jak psy. Nie mając wyjścia jechali, wędrowali całymi rodzinami w poszukiwaniu lepszej przyszłości. Oszukiwani obietnicami lepszych zarobków, większej ilości pracy w odległych miejscach kraju ruszali w drogę z nadzieją u boku. Wydawało im się, że tam będzie lepiej, lecz w rzeczywistość okazywała się brutalna. Wszędzie panował wyzysk, wszędzie traktowano ludzi jak śmieci. Przepędzano ich z jednego miejsca, na drugie i tak bez końca.

„ - To prawda. Jest tu nas cała armia, ale bezrobotna i bezbronna.” (369 s.)

Kontrowersyjna fabuła, w której Steinbeck nie pozostawił na kapitalizmie suchej nitki sprawiła, że przez pewien czas panował zakaz wydawania i rozpowszechniania tej powieści.
Kapitalizm ukazany w takim świetle był zagrożony. Ta książka pokazała całą prawdę, bez litości wskazując największe absurdy, jakie miał w sobie ten system.
Swoją drogą trzeba być cholernie odważnym, by napisać tak niebezpieczną książkę, tym bardziej w czasach gdy została wydana. Bo dzisiaj tak wielkiego niebezpieczeństwa już na szczęście nie ma. Lecz dawniej niewielu decydowało się na tak dosadną walkę z system, z władzą, która kieruje państwem. Wolność słowa siedziała w więzieniu i wyglądała zza wielkim, grubych więziennych krat.

Przykład rodziny, która grała w powieści pierwsze skrzypce doskonale podkreślił wagę tych problemów. Fabułę swej powieści Steinbeck oparł o rodzinę Joadów, która tak jak wiele innych rodzin migruje przez całe Stany Zjednoczone. Z Oklahomy do Kaliforni.
Niemalże przez pół powieści trwa cała ich podróż. Poznajemy dosyć dobrze każdego z członków rodziny, dzięki czemu możemy wyrobić sobie o nich zdanie, obserwować jak te ciężkie czasu wpływają na każdego z nich. Są starsi, są dorośli, dzieci, wszystkie pokolenia. Każdy inaczej, na swój sposób to wszystko przeżywa.
Gdy już docierają na miejsce okazuje się, że obiecanki to cacanki, a głupiemu radość. Przekonują się na własnej skórze, jak wielkie gruszki obiecywano im na tej wierzbie. Nadzieja, z którą przyjechali dała im porządnego kopa w dupę, śmiała im się w twarz. Kalifornia tak zachwalana we wszelkiego typu reklamach okazała się tak samo nędzna, jak reszta kraju...

„Nie wzbijaj się nadzieją wysoko jak ptak, byś nie musiał pełzać jak robak – powiedział Tom.” (136 s.)

Żyją więc z dnia na dzień, czepiając się każdej pracy i nigdzie nie mogą zagrzać miejsca na dłużej. Wszystkie pokrzywdzone rodziny niemalże na śmierć i życie walczą o każdą ofertę pracy, nawet takiej, gdzie płacono śmieszne pieniądze, dosłownie bezcen, kompletny wyzysk.

Niekiedy to aż nóż otwierał się w kieszeni..., totalne bezprawie...

Zachwyciła mnie ta książka, bowiem ukazała swoim obliczem prawdę absolutną, bez żadnej cenzury, bez żadnego owijania w bawełnę i mydlenia oczu. Rzeczywistość pokazana słowami Steinbecka odpowiada prawdziwym wydarzeniom.
Dlaczego jestem tak pewny tego?
Pewny jestem, gdyż Steinbeck znany był ze swojego ogromnego patriotyzmu i umiłowania dla własnego kraju. Słowa miłości muszą być prawdziwe..., tym bardziej jeśli bolą, jeśli ukazują miłość pełną cierpienia i niezgody. Wskutek takiej rzeczywistości w sercu Steinbeck na pewno musiało być mnóstwo goryczy, żalu, cierpienia..., nie mógł się chyba pogodzić, że kraj który tak kochał, traktował ludzi gorzej aniżeli zwierzęta.
Oprócz tej wartości, którą wyniosłem z tej książki, zabrałem i już jej nie oddam, mogłem zasmakować dobrych pod pewnym względem czasów. Mogłem poczuć i przypomnieć sobie jak to jest.
Bowiem książka pokazuje rzeczywistość, w której postęp technologiczny, nie doszedł do takiego poziomu, jak ma to miejsce dzisiaj. Nie było komputerów, komórek, tabletów, internetu i innych złodziei czasu.
Każdy spędzał czas w zupełnie inny sposób, praca uświęcała, praca uczyła cierpliwości, wytrzymałości. Ludzie mieli więcej czasu na rozmowy w oko w oko..., nie żadne stukanie w klawisze i patrzenie w ekran. Ludzie i przede wszystkim dzieci nie były takie dzikie, rozbestwione, nieokiełznane, rozwydrzone, niewychowane, rodzice mieli dla nich więcej czasu. Byli obecni w ich dzieciństwie w pełnym tego słowa znaczeniu. Uczyli ich życia, nie wyręczali się nikim...
Starszy człowiek cieszył się szacunkiem. Zresztą ogólnie szacunek i umiejętność godnego zachowania się wobec drugiego człowieka miał o wiele większą wartość. Kiedyś kultura coś znaczyła. Co prawdą również kiedyś były pewnego problemy, nie było sielanki..., i zdarzały się również mendy, karaluchy, który psuły tę harmonię, lecz nawet wtedy szacunek i godność reprezentowało znacznie więcej osób niż dzisiaj. Dzisiaj jest gonitwa, wyścig szczurów..., każdy każdego chce prześcignąć...!!!

Steinbeck pisze tak, że ilość stron nie ma żadnego znaczenia. Prawda zawarta w tych słowach jest bezcenna...


******ZE SKARBNICY CYTATÓW******

„Do diabła z tym wszystkim! Nie ma grzechu i nie ma cnoty. Jest tylko to, co ludzie robią. I wszystko, co robią, jest ludzkie. Czasem to, co robią jest ładne, czasem jest brzydkie, ale tylko tyle ma się prawo o tym powiedzieć.” (39 s.)

„Wiem, myślałem już o tym. Czasem człowiek czuje się samotny bez ludzi, czasem znowu samotność mu nie doskwiera, kiedy indziej nawet mu z nią dobrze.” (165 s.)

„Jednej rzeczy tylko jestem pewien: żaden człowiek nie ma prawa wtrącać się do cudzego życia. Każdy musi układać je sobie sam. Pomagać komuś, owszem, ale nie mówić mu, jak powinien postępować.” (332 s.)

„Kiedy człowiek ma jakiś kłopot, kiedy jest w potrzebie albo go coś boli, pomogą mu tylko ludzie ubodzy. Tylko biedak potrafi wspomóc człowieka”. (557 s.)

„Rozsypujemy się jak kupa plew.” (581 s.)

Jak się może czuć osoba, która zostaje wydziedziczona...?
...która traci miejsce swojego życia, swój dom, w którym się wychowała, który utrzymywała przez lata ciężką pracą...
Jak może się czuć? Z pewnością strasznie...z dnia na dzień stracić dach nad głową, być pozbawionym swojej własności, swojego zakątka...
Takie sytuacje zdarzają się również i w dzisiejszych czasach, z...