To jedna z najtrudniejszych książek, jakie przeczytałam w tym roku. Wielowątkowa, strukturalnie złożona, długa i bardzo wnikliwa. Wszystko to sprawia, że czyta się ją trudno i ma się pokus, żeby odłożyć ją na bok. Nie dlatego, że jest nudna. Dlatego, że ciężko przyswoić wszystkie te informacje. Przeniknąć w postaci. Przemyśleć to, co sobą reprezentują i co mają do powiedzenia. Nie można oczekiwać, że wszystko od razu się zrozumie. Są książki, do których trzeba dojrzeć w taki, a nie inny sposób. Natomiast "Złoty notes" jest tak obszerny, że aby zbliżyć się do większości z wątków należałoby rozpocząć lekturę po 40-stce.

Z pewnością nie jest to powieść feministyczna. Zdziwiło mnie, kiedy Lessing w swoim wstępnie zaprzeczyła feminizmowi tej książki, bo jak można napisać coś, co zostanie mylnie zinterpretowane jako feminizm? Jednak zgadzam się z nią i tym bardziej podziwiam jej wnikliwość. Na lata 60te powieść była feministyczna samym faktem, że opowiadała o kobietach, które nie są kurami domowymi, ale samotnymi matkami, przyjaciółkami i nieszczęśliwymi kochankami. Teraz, po półwieczu, feminizm polega na czymś zupełnie innym. Kobiety są już inne. Feministką nie jest się tylko dlatego, że żyje się samotnie, próbuje zdefiniować siebie nie przez pryzmat mężczyzny. To jest podstawa, oczywistość. Na podstawie tej książki można więc stwierdzić jak człowiek i społeczeństwo się zmieniają. Jak odbiór powieści się zmienia.

A sama główna bohaterka, Anna? Przeraża mnie w swoim związku z Saulem. Przeraża mnie jeszcze wcześniej uzależniając się od Micheala/Paula. Może ma być przestrogą dla innych kobiet? Jednak lubię czytać jej wspomnienia z Afryki i z czasów działalności komunistycznej. Zobaczenie innego punktu widzenia na te sprawy było czymś świeżym i wartym poznania.

To jedna z najtrudniejszych książek, jakie przeczytałam w tym roku. Wielowątkowa, strukturalnie złożona, długa i bardzo wnikliwa. Wszystko to sprawia, że czyta się ją trudno i ma się pokus, żeby odłożyć ją na bok. Nie dlatego, że jest nudna. Dlatego, że ciężko przyswoić wszystkie te informacje. Przeniknąć w postaci. Przemyśleć to, co sobą reprezentują i co mają do...