„Milczenie”, była już bliższa intelektualnemu wyzwaniu. Endo porusza w niej trudny problem obecności chrześcijaństwa na Wyspach Japońskich. Grupa fanatycznych misjonarzy przybywa do Japonii i w ukryciu przed władzami- ich religia jest nielegalna- podejmują się dzieła chrystianizacji. Nie mogę zarzucić im braku heroizmu czy prawdziwej, silnej wiary- pomijając, że idea nakłaniania kogoś do przyjęcia wiary w tego czy innego boga jest dla mnie co najmniej irracjonalna- jednak nie to budzi moje zainteresowanie. Powieść jest… niejednoznaczna. Z jednej strony ukazuje okrucieństwo japońskich władza, z całą bezwzględnością tępiących oznaki kultu, z drugiej- ukazuje fanatyzm i zaciętość chrześcijan, krzewiących wiarę, która niszczy rdzenną kulturę. Ta dwoistość jest doskonałym wyjściem do rozważań innej natury: przede wszystkim, kto ponosi moralną odpowiedzialność za cierpienia torturowanych chłopów? Oni sami, według chrześcijaństwa obdarzeni wolną wolą, czy ci, którzy ich do tej religii przekonali? Drugim problemem, który porusza Endo, jest różnica w mentalności ludzi wschodu i zachodu: Japończycy nie mogli zrozumieć pewnych subtelności teologicznych, oczywistych dla Europejczyków, Europejczycy nie mogli zrozumieć, że religie mogą nie tylko koegzystować ze sobą, ale i wzajemnie się przenikać- było to wręcz nie do pomyślenia. Jest coś irytującego w tej chrześcijańskiej namolności i upartym dążeniu do narzucenia innym swojej wiary, tak jak jest coś przerażającego w okrucieństwie i bezwzględności japońskich urzędników. Nie wiem, czy to kwestia takiego a nie innego poprowadzenia fabuły, czy mojego braku identyfikacji z tą religią, ale to ostatnie wydaje się być usprawiedliwione i czasem czułam coś w rodzaju mściwej satysfakcji, że chrześcijanom się nie udało. Tak, wiem, że to dziecinne, ale nie mam zamiaru udawać, że było inaczej.

„Milczenie”, była już bliższa intelektualnemu wyzwaniu. Endo porusza w niej trudny problem obecności chrześcijaństwa na Wyspach Japońskich. Grupa fanatycznych misjonarzy przybywa do Japonii i w ukryciu przed władzami- ich religia jest nielegalna- podejmują się dzieła chrystianizacji. Nie mogę zarzucić im braku heroizmu czy prawdziwej, silnej wiary- pomijając, że idea...