Akcja rozgrywa się na wsi, blisko rzeki Niemen, z którą związani są okoliczni mieszkańcy. Nie ma tu aż tak wielu opisów przyrody, które mogłyby zanudzić. Jest tło obyczajowe. Poznaję tok myślenia mieszczańskiego i rozumowanie ludzi wiejskich oraz... moralność człowieka wynikającą z jego religijności. Tytułowy "cham" (takim mianem szlachta określa chłopa),czyli Paweł, to pracowity rybak (chłop),który ogólnie podkreślając jest bardzo dobry. Natomiast kontrastem Pawła jest jego żona (mieszczanka) o imieniu Franciszka, która uosabia złe cechy ludzkie; bardzo trafnie ujęła tę postać "YAGAES Agnieszka" w swojej opinii z 21 grudnia 2023 roku na naszym portalu Lubimy Czytać, że to połączenie Emmy Bovary (francuska powieść "Pani Bovary" z 1857 roku) i Jagny (polska powieść "Chłopi" z 1904 roku).

Eliza Orzeszkowa w bliskiej odległości czasowej objawia światu słynną trzytomową powieść "Nad Niemnem" (1887 rok) oraz powieść "Cham" (1888 rok) – obie obrazujące społeczeństwo i obyczajowość Grodzieńszczyzny. "Cham", przyćmiony przez "Nad Niemnem", chociaż nie jest arcydziełem, to według mnie jednak warty uwagi.

Akcja rozgrywa się na wsi, blisko rzeki Niemen, z którą związani są okoliczni mieszkańcy. Nie ma tu aż tak wielu opisów przyrody, które mogłyby zanudzić. Jest tło obyczajowe. Poznaję tok myślenia mieszczańskiego i rozumowanie ludzi wiejskich oraz... moralność człowieka wynikającą z jego religijności. Tytułowy "cham" (takim mianem szlachta określa chłopa),czyli Paweł, to...

Jest pozytywnie zaskoczona tą książką, nie spodziewałam się po Orzeszkowej takiej tematyki.
,,Cham" to historia małżeństwa Franki i Pawła.
Dziewczyna jest ,,miastowa'', pracuje jako służąca, natomiast Paweł to chłop, prosty rybak, zwykły ,,cham", jak określa Franka ludzi ze wsi. . Franka ,kobieta o wątpliwej moralności według mnie jest połączeniem Emmy Bovary i Jagny z ,, Chłopów ''. Wybory życiowe i krzywda wyrządzona Pawłowi wróciły do niej niczym bumerang, przyprawiły o szaleństwo i w rezultacie doprowadziły do tragedii.
Książka warta polecenia.

Jest pozytywnie zaskoczona tą książką, nie spodziewałam się po Orzeszkowej takiej tematyki.
,,Cham" to historia małżeństwa Franki i Pawła.
Dziewczyna jest ,,miastowa'', pracuje jako służąca, natomiast Paweł to chłop, prosty rybak, zwykły ,,cham", jak określa Franka ludzi ze wsi. . Franka ,kobieta o wątpliwej moralności według mnie jest połączeniem Emmy Bovary i Jagny z ,,...

Przeczytałam jednym tchem, zupełnie nie mogłam się oderwać. Orzeszkowa jest wspaniałą pisarką. I ten język.. taki klasyczny, zamaszysty, bogaty... brakuje mi takich współczesnych książek. Cham to wspaniały portret psychologiczny. Pomimo, że Orzeszkowa jest dydaktyczna i nieco sentymentalna, książka jest fantastyczna i powiedziałabym, że uniwersalna. Problemy, emocje, rozterki są jak najbardziej współczesne. Gorąco polecam.
P.s. Teraz czytam "Pamiętnik Wacławy".

Przeczytałam jednym tchem, zupełnie nie mogłam się oderwać. Orzeszkowa jest wspaniałą pisarką. I ten język.. taki klasyczny, zamaszysty, bogaty... brakuje mi takich współczesnych książek. Cham to wspaniały portret psychologiczny. Pomimo, że Orzeszkowa jest dydaktyczna i nieco sentymentalna, książka jest fantastyczna i powiedziałabym, że uniwersalna. Problemy, emocje,...

Potrafię docenić wiele walorów tej książki, jednak przede wszystkim muszę także wspomnieć że bardzo się zestarzała i osobiście miałam lekki problem z odbiorem.

Tytułowym chamem jest rybak o imieniu Paweł, który mieszka w wiosce nadniemeńskiej w XIX wieku. Cham, dla tych którzy nie wiedzą (jak ja przed sięgnięciem po tę lekturę),może być obraźliwym określeniem na chłopa. Tak więc ta opowieść to także okno na codzienne życie tej społeczności, jej duchowość i obyczaje. Niesamowicie podobały mi się wypowiedzi w regionalnym dialekcie i konkretne nazwy ziół i naparów używanych w medycynie ludowej. W tym sensie ta książka jest prawie że literacką kapsułą czasu z tamtego okresu i tamtych miejsc.

Regularne wyprawy Pawła na rzekę, zarówno jak i jego życie w wiosce, stanowiły wspaniały pretekst do zapierających dech w piersi opisów natury, którymi przepełniona jest ta powieść. Opisy te emanują spokojem, pokazują naturę nienaruszoną i bogatą, czasem kapryśną i dramatyczną, bo obserwowaną w każdą porę dnia i roku. Bardzo często odzwierciedlała też emocje odczuwane przez bohaterów.

A więc kim są ci bohaterowie? Najpierw poznajemy oczywiście Pawła, który pewnego dnia spotyka Frankę – służącą w pobliskim w domu u bogatej rodziny. Oboje się w sobie zakochują, choć może to za dużo powiedziane, bowiem Paweł widzi we France projekt do uratowania, a Franka widzi w Pawle tymczasowe zauroczenie i potencjalną nową przygodę. Franka to dziewczyna z miasta, której obyczaje znacznie różnią się od chłopskich. W jej przeszłości nie brakuje hulanek i przygodnych partnerów, co w oczach religijnego Pawła maluje ją jako uosobienie grzechu, kobietę zagubioną pod przewodnictwem szatana. Franka tak naprawdę czuje pogardę w stosunku do chłopów, ale najwidoczniej uczucia te w pewnym stopniu spycha tymczasowo na bok. Paweł, przepełniony współczuciem dla kobiety, podejmuje się zadania uratowania jej duszy i się z nią żeni. Zdenerwowało mnie, że to kolejna moralizatorska lektura dla kobiet – a nauczycielem jest oczywiście mężczyzna. I to jeszcze napisana przez kobietę! Nie wiem, czy jestem w stanie usprawiedliwiać to czasami, w których żyła Orzeszkowa, poznawszy starszą od niej, a feministyczną Jane Austen.

Takie małżeństwo dla lokalnej społeczności jest dziwnostką. Wtedy poznajemy też najbliższe otoczenie bohaterów – siostrę Pawła Ulanę, szwagra Filipa, ich gromadkę dzieci oraz Daniłkę, Awdocię i Marcelę. Nikt do końca nie akceptuje Franki, a Franka z jeszcze większą pogardą zaczyna patrzeć na chłopskie obyczaje stwierdzając, że jest ponad nimi i nie będzie się do nich stosować. Z tego powodu wzmaga się też jej niechęć do Pawła.

Historia stopniowo staje się coraz bardziej dramatyczna. Mimo tak odmiennych naszych czasów, łatwo było poddać się narracji Orzeszkowej. Zachowanie Franki zaczyna wzbudzać coraz większą niechęć, a Pawła – coraz większy szacunek. Do czasu.

Nie wiem, jaki był zamierzony odbiór tej lektury na tamte czasy. Charakter Pawła ewidentnie został nakreślony tak, żeby go lubić, a Franki – żeby czuć niechęć. I nagle pojawia się także kwestia przemocy, która wprowadziła mnie w jeszcze większe w zakłopotanie. Ciekawe też dla mnie było jak łatwo, dzięki dobrej narracji, można chwilowo odrzucić własne przekonania i zacząć pogardzać kobietą, która na nasze czasy właściwie nie zrobiła nic złego.

A może Orzeszkowa chciała żebyśmy, wśród tej niechęci do Franki, także zaczęli odczuwać współczucie i wyrozumiałość? Bo czemu mogły służyć opisy jej pogarszającego się stanu psychicznego, jeśli nie zmianie perspektywy? Swoją drogą ten aspekt powieści też podziwiałam – Orzeszkowa opisywała jeszcze nienazwane wtedy dolegliwości psychiczne i traktowała je z należną powagą. Czy to było nowatorskie podejście w tamtych czasach?

Na pewno muszę jeszcze tę powieść przetrawić. Wciągnęła mnie i przyjemnie mi się czytało, ale mam mieszane uczucia co do treści.

Potrafię docenić wiele walorów tej książki, jednak przede wszystkim muszę także wspomnieć że bardzo się zestarzała i osobiście miałam lekki problem z odbiorem.

Tytułowym chamem jest rybak o imieniu Paweł, który mieszka w wiosce nadniemeńskiej w XIX wieku. Cham, dla tych którzy nie wiedzą (jak ja przed sięgnięciem po tę lekturę),może być obraźliwym określeniem na chłopa....

Audiobook.
Cudowna i ponadczasowa powieść Orzeszkowej.
Nasz tytułowy ,,Cham" ma ogromną wiarę że można kogoś uczynić lepszym hm, odmienić czyjeś życie a główna bohaterka szuka w życiu miłości ale też pragnie stabilizacji i jest po przejściach. I w tych właśnie okolicznościach los styka że sobą tą dwójkę ludzi....

Niezwykła książka, urzekająca swoją autentycznością, w końcu ile takich historii pisze życie? Naprawdę mnóstwo.
Polecam i cieszę się że mam okazję poznać kunszt p. Elizy bo ta autorka absolutnie trafiła w mój gust.

Audiobook.
Cudowna i ponadczasowa powieść Orzeszkowej.
Nasz tytułowy ,,Cham" ma ogromną wiarę że można kogoś uczynić lepszym hm, odmienić czyjeś życie a główna bohaterka szuka w życiu miłości ale też pragnie stabilizacji i jest po przejściach. I w tych właśnie okolicznościach los styka że sobą tą dwójkę ludzi....

Niezwykła książka, urzekająca swoją autentycznością, w...

Elizka, jak ty to robisz, że w każdej twojej książce widać taki kawał duszy? Wielokrotnie powtarzałam, że "Cham" to takie małe "Nad Niemnem" i swoją opinię podtrzymuję, ale skoro coś jest dobre, to czemu nie zrobić tego więcej? Bardzo się cieszę, że miałam okazję sięgnąć po tę książkę, ponieważ Franka to oryginalny na tle epoki portret kobiety, w którym ukazana została jakaś przypadłość psychiczna, która w czasach Orzeszkowej nie miała jeszcze nazwy. Bardzo podoba mi się poprowadzenie tej postaci przez karty powieści i sensowne zakończenie będące idealną klamrą kompozycyjną.

Elizka, jak ty to robisz, że w każdej twojej książce widać taki kawał duszy? Wielokrotnie powtarzałam, że "Cham" to takie małe "Nad Niemnem" i swoją opinię podtrzymuję, ale skoro coś jest dobre, to czemu nie zrobić tego więcej? Bardzo się cieszę, że miałam okazję sięgnąć po tę książkę, ponieważ Franka to oryginalny na tle epoki portret kobiety, w którym ukazana została...

Lektura w ramach akcji Victorii Król - klasyczny maj a wybór tej konkretnej pozycji dzięki Brygidzie :*

Moje pierwsze skojarzenia to Franka - Emma z Pani Bovary. Kreacja głównej bohaterki w mojej ocenie u Orzeszkowej mniej ciekawa, bo z dużo większą tendencyjnością jest nakreślona. Mimo to powieść mi się podobała. Nawet bardziej niż Nad Niemnem albo po prostu trafiła na lepszy czas u mnie

Lektura w ramach akcji Victorii Król - klasyczny maj a wybór tej konkretnej pozycji dzięki Brygidzie :*

Moje pierwsze skojarzenia to Franka - Emma z Pani Bovary. Kreacja głównej bohaterki w mojej ocenie u Orzeszkowej mniej ciekawa, bo z dużo większą tendencyjnością jest nakreślona. Mimo to powieść mi się podobała. Nawet bardziej niż Nad Niemnem albo po prostu trafiła na...

W "Chamie" dużo się dzieję. Były moment, w których nie mogłam się oderwać od czytania. Świetne tempo akcji, a plan wydarzeń i świat przedstawiony zostały precyzyjnie nakreślone.
Do teraz nie potrafię stwierdzić czy jestem "team Paweł" czy "team Franka". Choć Orzeszkowa chciała jednoznacznie naszkicować (mimo narracji personalnej),która postać jest dobra, a która zła, to jednak mam do Franki pewną sympatię.
Podobało mi się stosowanie gwary białoruskiej!
Przy tych słowach liczba gwiazdek może wydawać się nieadekwatna, jednak powieść nie zachwyciła mnie. I przez to, że badacze literatury często stawiają "Chama" obok "Pani Bovary", to chcę ocenić tę książkę w porównaniu do niej (dzieło Flauberta bardziej przypadło mi do gustu).

W "Chamie" dużo się dzieję. Były moment, w których nie mogłam się oderwać od czytania. Świetne tempo akcji, a plan wydarzeń i świat przedstawiony zostały precyzyjnie nakreślone.
Do teraz nie potrafię stwierdzić czy jestem "team Paweł" czy "team Franka". Choć Orzeszkowa chciała jednoznacznie naszkicować (mimo narracji personalnej),która postać jest dobra, a która zła, to...

Mocne retro ale dobre…problemy psychiki…zawsze podobne

Mocne retro ale dobre…problemy psychiki…zawsze podobne

Cóż za udana, krwista próba przeniesienia pani Bovary na grunt polsko-białoruski! Powiedziałabym nawet, że nasza rodzima reinkarnacja prezentuje się zdecydowanie lepiej od miałkiej historii egzaltowanej Emmy.
Przy całej mojej niechęci do patetycznej maniery Orzeszkowej, muszę przyznać, że to jedna z najbardziej zajmujących powieści, jakie kiedykolwiek czytałam. Doskonałe, pogłębione, szalenie niejednoznaczne studium przypadku, a właściwie dwóch, skrajnie różnych przypadków, zwarta, nieprzegadana całość i szeroko zarysowana panorama wsi. Jest wyraziście, z rozmachem (o który autorki nie podejrzewałam),wartko, emocjonalnie, każda z postaci ma charakter, a ja bardzo się cieszę, że wreszcie miałam okazję poznać naturalistyczną stronę charakteru Orzeszkowej.
Niespodziewana dycha, warto spróbować nawet po standardowo złych doświadczeniach z "Nad Niemnem" ;)

Cóż za udana, krwista próba przeniesienia pani Bovary na grunt polsko-białoruski! Powiedziałabym nawet, że nasza rodzima reinkarnacja prezentuje się zdecydowanie lepiej od miałkiej historii egzaltowanej Emmy.
Przy całej mojej niechęci do patetycznej maniery Orzeszkowej, muszę przyznać, że to jedna z najbardziej zajmujących powieści, jakie kiedykolwiek czytałam. Doskonałe,...