Nazwisko Donalda Barthelme, nazywanego niekiedy przez krytykę głównym amerykańskim surrealistą w literaturze, stoi w jednym rzędzie z takimi twórcami jak Franz Kafka, Samuel Beckett, Benjamin Peret czy Brunon Schulz. Tyle tylko, że szczyt aktywności – i popularności – amerykańskiego pisarza przypada na drugą połowę XX wieku, podczas gdy jego poprzednicy tworzyli w pierwszej połowie minionego stulecia.

Jedni wychwalają styl Bartheleme’a, widząc w nim czystość języka Kafki i czarny humor Becketta, inni wyśmiewają jako epigoński, pusty i akademicki postmodernizm. Sam pisarz podkreślał znaczenie kolażu jako naczelnej zasady sztuki XX wieku, gdyż klasyczny racjonalizm – w narracji i stylu – ani nie jest w stanie odzwierciedlić niepokojów czasu, ani nie może być zrozumiany przez społeczeństwo z mózgami wypranymi przez propagandę mediów. Barthelme umieszczał popularne fikcyjne, lub historyczne, postacie w absurdalnych sytuacjach, wymuszając tym samym na czytelniku wysiłek zrewidowania jego pojęć i odniesień historycznych.

W tym stylu jest także napisany „Król”, powieść wydana już po śmierci pisarza i przełożona na polski kilka lat później. „Król” to przeniesienie mitu o królu Arturze do czasów II wojny światowej. Akcja powieści rozgrywa się tuż po bitwie pod Dunkierką. Czytelnicy mają jednak przed sobą nie powieść historyczną, lecz co najwyżej historię alternatywną – gdyż w dziele Barthelme'a król Artur z legendy zastępuje Jerzego VI w roli monarchy brytyjskiego.

W rzeczywistości powieść Barthelme’go jest znacznie głębsza, bardziej wielowymiarowa. Nie chodzi nawet o to, że z punktu widzenia zasad wyznawanych przez Artura i jego rycerzy II wojna światowa, z jej totalitarnymi reżimami, mechanizacją i dehumanizacją, jest dystopijnym światem, który nie ma nic wspólnego z rycerskością ani z tradycją europejską. Przenosząc króla Artura do (prawie) współczesności, oscylując między historią a pamięcią o niej i sztuką, którą tworzą mity i literatura, pisarz wplata historię w subiektywną pamięć, ucieleśnianą przez pracę pisarza i jego percepcję książek i podań, napisanych przez innych pisarzy. Jest więc ostatnia powieść Bartholeme’go jednocześnie powieścią o pamięci i wyobraźni, a więc także o naszym postrzeganiu świata, ponieważ postrzeganie to formowane jest właśnie przez subiektywny odbiór przeszłości, przez literaturę i mity.

Nazwisko Donalda Barthelme, nazywanego niekiedy przez krytykę głównym amerykańskim surrealistą w literaturze, stoi w jednym rzędzie z takimi twórcami jak Franz Kafka, Samuel Beckett, Benjamin Peret czy Brunon Schulz. Tyle tylko, że szczyt aktywności – i popularności – amerykańskiego pisarza przypada na drugą połowę XX wieku, podczas gdy jego poprzednicy tworzyli w...

To samo, co napisałem po "40 opowiadaniami" .

To samo, co napisałem po "40 opowiadaniami" .

Naprawdę nietypowa książka, która na pewno nie spodoba się każdemu czytelnikowi. Historia bazuje na micie o królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu w wydaniu absurdalnym, pełnym czarnego humoru (i nie tylko). Opowieści, nie sposób traktować serio, bo wtedy traci wszelkie walory i nie da się jej czytać z jakąkolwiek przyjemnością. Polecam każdemu, kogo bawi Monty Python, gdyż jest to podobny, nonsensowny rodzaj humoru, oparty na pastiszu, grotesce oraz parodii. Rzeczywistość powieści jest zupełnie odrealniona (pomieszanie mitycznej legendy o Arturze z realiami II wojny światowej) i pełna surrealistycznych epizodów. Wspaniała parodia rycerskich opowieści z całą plejadą typowych dla gatunku postaci, których cechy, dzięki wyolbrzymieniu, nabrały mocno humorystycznego akcentu, jak na przykład przedstawienie królowej Ginewry jako nimfomanki, która na prawo i lewo zdradza Artura, a w międzyczasie udaje się na majówkę w samym centrum wojennej zawieruchy. Wbrew pozorom jest to śmiech przez łzy, bo ukazuje prawdę o tym, jak bardzo zmieniła się wojna od czasu legendarnych rycerzy, którzy w końcowej części opowieści, muszę pogodzić się z tym, że ich techniki walki, etos odchodzi w niepamięć, bo jak tu "polski ułan na koniu ma się przeciwstawić czołgom"? Polecam.

Naprawdę nietypowa książka, która na pewno nie spodoba się każdemu czytelnikowi. Historia bazuje na micie o królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu w wydaniu absurdalnym, pełnym czarnego humoru (i nie tylko). Opowieści, nie sposób traktować serio, bo wtedy traci wszelkie walory i nie da się jej czytać z jakąkolwiek przyjemnością. Polecam każdemu, kogo bawi Monty Python,...

niespójne i głupkowate. strata czasu

niespójne i głupkowate. strata czasu