Jeżeli brać na poważnie tytuł tej książki z postawioną w niej tezą, to więcej niż ¾ treści jest po prostu nie na temat. Gdyby nie to, że interesuję się paleontologią i historią Ziemi, ciężko byłoby mi przebrnąć przez ten chaotyczny potok myśli i skoki tematyczne. Poza tym po raz kolejny zaważyłem, że w popularnonaukowych pozycjach tego typu autorzy lubują się w lansowaniu swojej postaci. Całymi stronicami opisują gdzie nie byli, z kim nie gadali, jakie to mieli przeżycia itp. Czyżby to była współczesna forma naukowego celebryctwa? Ale przechodząc do sedna, autor w wielu miejscach postawił dość trafne stwierdzenia. Mianowicie, od lat naukowcy dzielą się w opiniach na temat wpływu człowieka na wymieranie mega fauny z okresu późnego plejstocenu. Pojawienie się człowieka współczesnego na zupełnie nowych terenach musiało wywołać prawdziwą rewolucję dla danego środowiska. Człowiek jest zwierzęciem dużym. Zwierzęciem, które dużo je i potrzebuje sporo czerpać ze środowiska, aby zaspokoić swoje potrzeby. Plejstoceński łowca-zbieracz zabijał każde zwierzę, które było w jego zasięgu lub było opłacalne pod kątem zużytej energii na jego upolowanie. Człowiek pierwotny jako jedyny gatunek w historii Ziemi dysponował bronią masowego rażenia, a mianowicie ogniem. Celowe podpalenia powodowały niekontrolowane olbrzymie pożary, które niszczyły całe biotopy. Z badań archeologicznych na wyspach Pacyfiku można zauważyć, że pierwsi ludzcy zdobywcy często na takim ograniczonym obszarze wywoływali pożar, który trawił wszystko do gołej ziemi. Człowiek rozumny dysponował śmiercionośnymi narzędziami do polowań oraz doskonaloną przez tysiąclecia techniką łowiecką.
Plejstoceńscy myśliwi największe korzyści uzyskiwali polując na duże zwierzęta. Stosunek ceny do zysku jest w tym wypadku jednoznacznie korzystny. Dużo efektywniejsze jest polowanie na stosunkowo powolne i wielkie zwierzęta, przez to łatwiejsze do wytropienia i takie, które po upolowaniu dostarczają pożywienia dla całej hordy przez wiele dni. Myślę, że jeżeli mieli do wyboru polowanie na szybkie i czujne jelenie, które dawały stosunkowo niewiele mięsa, woleli polować na ociężałą i powolną górę mięsa jaką był mamut, mastodont czy prehistoryczny żubr. Przeciwnicy tego założenia powiedzą, że polowanie na wielkiego mamuta było bardzo niebezpieczne i ryzyko kalectwa lub śmierci nie skłaniało ludzi do polowania na te zwierzęta. No tak, ale przeważnie polowano na osobniki młodociane, stare lub ranne, które z pewnością były w zasięgu łowców. Poza tym dobrze wyważone włócznie, zakończone specjalistycznymi „grotami na słonie” ( bardzo duże, długie do 15cm i płaskie) umożliwiały walkę na dystans lub prowadzenie strategii na wykrwawienie swojej ofiary.
Koronnym dowodem na teorię „wielkiego zabijania” jest pojawienie się człowieka na kontynencie amerykańskim. Gdy tylko pojawił się tam ludzka stopa - 12 000 lat temu - rozpaczał się proces wyginięcia tylko wielkich ssaków. Wyniszczanie trwało około 2 000 lat. Ludzie wybijali wszystkie duże zwierzęta na danym obszarze, dobrze odżywieni szybko się mnożyli i przesuwali się dalej na południe, w głąb dziewiczych terytoriów. Tryb rozrodczy dużych ssaków jest bardzo długi. Na przykład ciąża słonia trwa około dwóch lat i ewentualne nowe pokolenie może przyjść co 4 lata. Nie inaczej musiało być z mamutami. Intensywne polowania powodowały, że zwierzęta nie były w stanie odtworzyć straty co podworowało przez stulecia stopniowy spadek ich liczebności i średniej wagi.
Brak wielkich roślinożerców wywołał głód wśród wielkich drapieżników, jak chociażby u lwa amerykańskiego, który aby przeżyć musiał polować na dużą zwierzynę. Skutek to wygniecie ofiar oraz ich oprawców. Zawsze myślałem, że pierwsi amerykańscy pionierzy odkrywali w swoim pochodzie na Zachód kontynentu kraj dziewiczy i niedotknięty działalnością człowieka. A tutaj taka niespodzianka. 12 000 lat temu przeszedł przez cały kontynent ludzki front, który gruntownie przeorał całe dotychczasowe środowisko. Wygniecie wielkich saków spowodowało radiację średniej wielkości gatunków, takich jak chociażby jelenie, które zajęły opuszczone miejsce, a były już na tyle szybkie i przebiegłe, że nie dawały się tak łatwo pochwycić ludziom. Zmiany w świecie zwierzęcym musiały mieć konsekwencje we florze kontynentu, odmieniając na zawsze oblicze roślinności „Nowego Świata”.

Na koniec autor podsunął mi ekscytująca myśl, że proces wyginięcia wielkich ssaków miał miejsce na całym Świecie, tam, gdzie tylko dotarł człowiek. Jedyną enklawą mega fauny pozostała Afryka, choć nie wiem czy na długo ☹. Generalnie kres „wielkiego zabijania” wypada mniej więcej na czas 10 000 lat temu. Człowiek, który dobrze wcześniej prosperował i licznie się mnożył dzięki łatwo dostępnej mięsnej diecie, stanął w obliczu nowego wyzwania - czym zastąpić utracone bezpowrotnie źródło żywności. I właśnie w tym czasie, najpierw na terenie bliskiego wschodu, wystąpiła „rewolucja neolityczna”. Czyli człowiek z łowcy przeistoczył się w rolnika i hodowcę. Czy zbieżność tych wydarzeń może być przypadkiem? Nie sądzę, historia nie raz pokazała, że potrzeba jest matką wynalazku. Przez całe dziesiątki tysięcy lat człowiek rozumny nie podjął się nawet najprostszych form uprawy roli, gdyż mógł się z powodzeniem utrzymać z łowiectwa. Jednak intensywne polowania doprowadzały do nowej sytuacji, w której z panoramy ówczesnych ludzi wielkie ssaki zniknęły bezpowrotnie, a wraz z nimi dotychczasowy styl życia praktykowany przez setki tysięcy lat.

Jeżeli brać na poważnie tytuł tej książki z postawioną w niej tezą, to więcej niż ¾ treści jest po prostu nie na temat. Gdyby nie to, że interesuję się paleontologią i historią Ziemi, ciężko byłoby mi przebrnąć przez ten chaotyczny potok myśli i skoki tematyczne. Poza tym po raz kolejny zaważyłem, że w popularnonaukowych pozycjach tego typu autorzy lubują się w lansowaniu...