"Katarynka" wbrew pozorom jest trudna do omówienia. Na pierwszy rzut oka wydaje się utworem oczywistym, łatwym do interpretacji. Tymczasem najgłębsze jej sensy są ukryte i trzeba się ich domyślać. "Katarynka" jest bez wątpienia nowelą, utworem jednowątkowym, zawierającym jedno znaczące wydarzenie, decydujące dla przyszłości bohatera, pod wpływem którego całe jego życie ulega zmianie.
Na samym początku noweli jest nam przybliżona postać głównego bohatera- pana Tomasza. Autor opisuje codzienne ustabilizowane życie mecenasa, jego zamiłowanie do sztuki i całkowity brak zainteresowania innymi ludźmi. Pan Tomasz myślał, że w jego życiu nic się już nie zdarzy, niczego nie oczekiwał. Jednak zaczyna obserwować dwie lokatorki wraz z ośmioletnią dziewczynką z przeciwka. Przyglada się zapracowanym kobietom, a zarazem dziwi go zachowanie dziecka, które jest smutne i przygnębione. Któregoś dnia odkrywa tego przyczynę- dziewczynka jest niewidoma.
Bolesław Prus z niezwykłym wyczuciem przedstawia przeżycia dziewczynki, szok, spowodowany przez świadomośc, iż nigdy już może nie ujrzeć słońca i swojej mamy. Nieszczęście i cierpienie dziecka sprawia, że mecenas uświadamia sobie naprawdę wartościowe gesty i sposób życia. Nowela tłumaczy nam, że warto być otwartym na sprawy innych ludzi, dostrzegać je i pomagać, o ile to w ogóle możliwe. Postać pana Tomasza dowodzi, jak wielką przyjemność może sprawić rezygnacja z własnych egoistycznych upodobań, jeśli można tym sprawić radość bliźniemu, zwłaszcza gdy jest to ktoś szczególnie potrzebujący.

"Katarynka" wbrew pozorom jest trudna do omówienia. Na pierwszy rzut oka wydaje się utworem oczywistym, łatwym do interpretacji. Tymczasem najgłębsze jej sensy są ukryte i trzeba się ich domyślać. "Katarynka" jest bez wątpienia nowelą, utworem jednowątkowym, zawierającym jedno znaczące wydarzenie, decydujące dla przyszłości bohatera, pod wpływem którego całe jego życie...