Jasienica należy do tej grupy historyków, których nazywam publicystami historycznymi. Bardzo lubię tego typu pisanie: żywe, ciekawe, dalekie od sztampy i nudy. Tematyka "Tylko o historii" bardzo szeroka - od starożytności po II wojnę światową. Podstawą każdego z esejów jest albo świeżo wydana (przełom lat 50/60) książka (w tym np. "Zielone oczy" Stanisława Cata Mackiewicza, którą ostatnio "opiniowałem"), albo jeden ze znanych, klasycznych utworów literackich (Balladyna, Ogniem i mieczem).

Na marginesie tego ciekawego zbioru, kilka refleksji:
1. Czytając takiego erudytę jak Jasienica trudno nie uświadomić sobie sporych luk we własnej wiedzy (smuteczek).
2. Co prawda w posłowiu wspomniano o pewnej liczbie ingerencji cenzorskich, ale podobno niezbyt dużej. Jeżeli tak, to zaskakująco wiele rzeczy zostało "puszczonych", w szczególności w oryginalnych tekstach publikowanych w "Twórczości" i "Przeglądzie Kulturalnym" (zdumienie).
3. W kilku esejach z neoficką gorliwością namawia Jasienica do zwiększenia nakładów wydawanych książek (w szczególności historycznych). Kontrastuje to z jednej strony z ówczesną sytuacją pisarzy za granicami Polski (u nas nakłady bywały całkiem solidne) - pisze o tym m.in. Wańkowicz w swojej relacji z podróży po Ameryce, z drugiej zaś - z naszą sytuacją aktualną. W czasach gdy 56% Polaków nie otwiera nawet jednej książki rocznie, a "istniejąca od zawsze" księgarnia MDM (na Koszykowej w Warszawie) na swoich witrynach wystawia plakat "W LIKWIDACJI" - człowieka ogrania (żałość).

Jasienica należy do tej grupy historyków, których nazywam publicystami historycznymi. Bardzo lubię tego typu pisanie: żywe, ciekawe, dalekie od sztampy i nudy. Tematyka "Tylko o historii" bardzo szeroka - od starożytności po II wojnę światową. Podstawą każdego z esejów jest albo świeżo wydana (przełom lat 50/60) książka (w tym np. "Zielone oczy" Stanisława Cata Mackiewicza,...