Najlepsze potwierdzenie faktu, że ambitna książka może być równocześnie pasjonującą lekturą. James Clavell w mistrzowski sposób połączył wartką akcję z naprawdę ambitnym, istotnym przesłaniem.
"Król szczurów" to opowieść o alianckich żołnierzach, którzy znaleźli się w niewoli w japońskim obozie jenieckim w Changi. Jeńcy egzystują tu w ekstremalnie trudnych warunkach. Zmuszani do ciężkiej pracy w warunkach gorącego, wilgotnego klimatu, niedożywieni, zastraszani przez strażników i dziesiątkowani przez choroby tropikalne, myślą tylko o tym, by przetrwać kolejny dzień. Ich aspiracje zostają sprowadzone do minimum, a każdy pragnie przede wszystkim przeżyć. Towarem luksusowym, by nie rzec - przedmiotem swoistego kultu - staje się tu najzwyklejsze kurze jajko, które dzięki posiadanym wartościom odżywczym zmniejsza ryzyko zapadnięcia na jedną z chorób tropikalnych.
Jest jednak jeniec, który doskonale radzi sobie w Changi. To tytułowy Król. Waży przynajmniej 20 kilo więcej niż każdy inny towarzysz niedoli i zdaje się wręcz rozkwitać w warunkach niewoli. Wykorzystując swoją zaradność, inteligencję, spryt, odwagę ale także cynizm i pewien rodzaj bezwzględności, zorganizował nielegalny handel w obozie w Changi. Jest w stanie załatwić praktycznie wszystko, ba, dzięki swojej przedsiębiorczości może sobie pozwolić nawet na krótkotrwałe opuszczanie obozu, by dobijać targu z ludźmi z zewnątrz. Dzieje się to za mniejszym lub większym przyzwoleniem żołnierzy japońskich, którzy również czerpią korzyści z działalności Króla. Zawsze znajdzie się też mniej zaradny jeniec, który gotów jest przyrządzić Królowi (naturalnie nielegalnie zdobyte) jajko. Czasem Król odwdzięcza się, pozwalając mu przyrządzić jajko także dla siebie, lub wynagradza w inny sposób.
Powodzenie tytułowego bohatera nie uchodzi, oczywiście, uwadze pozostałych jeńców. Nienawidzą go lub podziwiają, najczęściej zresztą jedno i drugie jednocześnie. Niektórzy chcą zniszczyć Króla, inni w nadziei na profity, decydują się z nim współpracować.
W Changi przebywa również angielski pilot, Marlowe. Przynajmniej dorównujący odwagą Królowi, prezentuje zupełnie inne podejście do życia. Pomimo trudnych warunków, stara się przestrzegać wpojonych mu zasad, kierować się honorem i postępować uczciwie.
Zaprzyjaźniają się przypadkowo, kiedy to Marlowe, powodowany odruchem przyzwoitości, ratuje Króla z opresji, w którą sam go nieświadomie wpędził. W tym właśnie momencie zawiązuje się akcja „Króla Szczurów”, zaś osią książki staje się konfrontacja tych dwóch osobowości.
Starcie tych charakterów rozegrane zostało przez Clavella po mistrzowsku. Obaj się lubią i darzą wzajemnym respektem. Obaj starają się wzajemnie zrozumieć i uczyć od siebie. Wydają się być bardzo podobni do siebie. Początkowo przewagę zyskuje Król, który imponuje Marlowowi. Z czasem jednak…
Zobaczcie zresztą sami, jak James Clavell, unikając dętego moralizatorstwa, precyzyjnie, delikatnie i powolutku, zdejmuje Królowi koronę z głowy i pokazuje na czym polega pewna subtelna ale istotna przewaga Marlowa nad Królem.
„Król Szczurów” to książka, która, wbrew obiegowym opiniom, niesie ze sobą bardzo zdecydowane przesłanie. Kto nie wierzy, niech przeczyta ostatni akapit, będący zarazem streszczeniem i doskonałą, pełną mocy, puentą powieści. Jeśli i to nie wystarczy, niech ten ktoś przeczyta tytuł.

Najlepsze potwierdzenie faktu, że ambitna książka może być równocześnie pasjonującą lekturą. James Clavell w mistrzowski sposób połączył wartką akcję z naprawdę ambitnym, istotnym przesłaniem.
"Król szczurów" to opowieść o alianckich żołnierzach, którzy znaleźli się w niewoli w japońskim obozie jenieckim w Changi. Jeńcy egzystują tu w ekstremalnie trudnych warunkach....