Scena, którą zakończył się „Posiadacz” – pierwszy tom słynnej sagi Johna Galsworthy'ego – pozostawiła akcję w stanie zawieszenia. Jak potoczą się dalsze losy Soamesa? Co zrobi jego żona? Na szczęście nie musimy snuć domysłów, bo odpowiedź na te pytania znajdziemy w powieści „Babie lato jednego z Forsyte'ów. W matni” – książce równie udanej, co jej poprzedniczka.

Autor po raz kolejny zaprasza nas do świata pełnego szeleszczących, jedwabnych sukien i muzyki granej na fortepianie, ale od razu wiadomo, że mamy do czynienia z rzeczywistością, która przechodzi pewną przemianę. Stara gwardia – obrońcy wiktoriańskich obyczajów – powoli ustępuje miejsca ludziom młodym, wyznającym nieco bardziej liberalne zasady. Ulice i domy zaczynają wyglądać inaczej. Największe zmiany następują jednak w życiu osobistym bohaterów.

Warto zauważyć, że w tym tomie autor poświęca sporo uwagi kwestiom politycznym. W „Posiadaczu” sprawy państwowe stanowiły raczej delikatnie zarysowane tło; tym razem mają bezpośredni wpływ na przebieg akcji.

Przyjemnie jest znów spotkać się ze starannie skonstruowanymi postaciami o złożonych charakterach. Ponieważ nie musimy już zapamiętywać, kto jest kim, możemy skoncentrować się na podziwianiu nienagannego stylu autora i jego niezwykle czułego zmysłu obserwacji. Galsworthy we wspaniały, niebanalny sposób opowiada bardzo prostą w gruncie rzeczy historię o miłości, nienawiści, żądzy posiadania, o przemijaniu ludzi i epok. I choć akcja toczy się na przełomie XIX i XX wieku – w czasach, które znamy tylko z książek – główne wątki pozostają zaskakująco aktualne. Chyba wszyscy wiemy coś o bolesnym zderzeniu oczekiwań i rzeczywistości, o problemach, dla których nie istnieje naprawdę dobre rozwiązanie, i o pytaniach, na które nie ma właściwej odpowiedzi.

W prozie Galsworthy'ego możemy znaleźć wierny portret ludzkiej natury, oprawiony w piękne, misternie wykonane ramy, który – jak wszystkie wybitne dzieła sztuki – w miarę upływu czasu nie tylko nie traci, ale wręcz zyskuje na wartości. „Babie lato jednego z Forsyte'ów. W matni” to powieść zdecydowanie godna talentu jej autora.

Małgorzata Pawlak