Książka Jamesa Ellroya zaczyna się jak klasyczny kryminał z martwą kobietą w roli głównej. Przypadkowi przechodnie znajdują zwłoki kobiety porzucone przy drodze. Ubranie ma ona w nieładzie, na szyi podwójną pętlę. Nie potrzeba wiele czasu, by ją zidentyfikować – nazywała się Jean Hilliker i mieszkała w pobliżu. Jeszcze poprzedniego dnia wyszła z domu, by spędzić sobotni wieczór ze znajomymi, i według zeznań świadków bawiła się całkiem nieźle. Tyle tylko, że kilka godzin później już nie żyła. Była rozwódką, osierociła dziesięcioletniego syna, z którym mieszkała. Rozpoczyna się intensywne śledztwo, ale wygląda na to, że sprawca rozpłynął się w powietrzu.

Jednak to wcale nie jest fikcja literacka. Zamordowana kobieta była matką Jamesa Ellroya, który wiele lat później wsławił się jako pisarz specjalizujący się w literaturze kryminalnej. I właśnie tamtej feralnej nocy wszystko się zaczęło. Zanim jednak Ellroy został pisarzem z prawdziwego zdarzenia, musiał poradzić sobie z traumą, do której de facto wcale nie chciał się przyznać. Po śmierci matki zamieszkał z ojcem, z czego oboje nie kryli zadowolenia. Wydawało się wręcz, że ojciec i syn tylko na to czekali, a okoliczności, w jakich do tego doszło, miały już dla nich mniejsze znaczenie. Jednak jak głębokie piętno odcisnęła na Jamesie śmierć matki, miało się dopiero później okazać. Przez cały ten czas ów związek z nieżyjącą matką nie przestaje być trudny, tak trudny, że nierzadko ociera się o perwersję.

„Cienie mojego życia” rozmyślnie zostały podzielone na kilka części, przy czym każda jest lepsza od poprzedniej. Początek rodem z kryminału, ze wszystkimi możliwymi szczegółami, już wbija w fotel. A to dopiero rozgrzewka. Rozdział poświęcony samemu autorowi ma stricte autobiograficzny charakter – razem z Ellroyem zanurzamy się w najciemniejsze zakamarki jego przeszłości i psychiki. Obsesja na punkcie zbrodni, bezdomność, narkotyki doprowadziły go na skraj przepaści. W pewnym momencie bliski postradania zmysłów sądzi, że sam zamordował matkę. Wreszcie w ostatniej odsłonie „Cieni mojego życia” powracamy do punktu wyjścia, czyli morderstwa Jean Hilliker. James Ellroy wraz z emerytowanym detektywem po blisko 30 latach ponownie przyglądają się tej nierozwiązanej sprawie. Znajdują nowe nieznane fakty i jeszcze raz próbują rozwikłać tę tajemnicę.

Ta książka nie powinna przejść niezauważona. Powinno się o niej mówić i ją przypominać, powinna mieć własne miejsce w literaturze true crime jako szczególny zapis zbrodni, ale i życia z nią i po niej. Fakt, że autor nie jest bezstronnym obserwatorem wydarzeń, ale osobą w nie bezpośrednio i właściwie najmocniej zaangażowaną, tylko podnosi jej poziom. Ładunek emocjonalny, jaki niesie taka proza, jest w zasadzie poza skalą. Ta książka wstrząsa, niepokoi, do tego stopnia, że trzeba po niej ochłonąć. Wreszcie jest ostatnim hołdem dla zmarłej matki, której James Ellroy w końcu oddaje sprawiedliwość: „jej śmierć okaleczyła moją wyobraźnię i obsypała mnie darami, które później mogłem wykorzystać. Od matki otrzymałem dar i klątwę obsesji. (…) Podarowała mi wieczną zagadkę, żebym miał nad czym głowić i z czego czerpać naukę”.

Anna Aniszczenko