"Upiór Opery" pod wieloma względami sam w sobie jest wielką legendą - kto bowiem nie zna, choćby najbardziej ogólnie, historii słynnego Geniusza Muzyki? Historia ta jednak została mocno wypaczona, przede wszystkim przez wielokrotne adaptacje, najbardziej zaś przez musical "the Phantom of the Opera". Wydaje się, że to właśnie z powodu tych dwóch wersji książka jest często niedoceniana i krytykowana.

"Upiora" czyta się bardzo szybko - powieść jest nie tylko krótka, ale napisana dość prostym językiem. Wzbogacony on jest porównaniami, kursywą, i stylizowany na prawdziwą historię. Jednym osobom to przeszkadza, innych zachwyca. Trudno nazwać książkę językowym majstersztykiem, ale jej swoisty styl czyni ją charakterystyczną.

Tytułowy Upiór (Eryk) pojawia się "osobiście" na kartach powieści stosunkowo rzadko, najczęściej przewija się w opowieściach Christine. Pomimo to, jest postacią wyrazistą i wiarygodną - z jednej strony wzbudza prawdziwą odrazę, a z drugiej autentyczne współczucie. Eryk to człowiek mocno skrzywdzony przez los, życie i przede wszystkim ludzi, co odbija się na jego charakterze - staje się niezrównoważony psychicznie, zabija i torturuje ludzi, a jego miłość do Christine jest zaborcza i niekiedy okrutna. Dzieje się tak, ponieważ sam nigdy prawdziwej miłości nie zaznał, nawet od rodziców. A jednak jest osobą niewątpliwe utalentowaną, nie tylko w dziedzinie muzyki, ale również architektury.

Wiele osób narzeka na fakt, że życiorys Eryka został potraktowany w książce dość pobieżnie, ja jednak uważam to za zaletę powieści Leroux. Upiór - moim zdaniem - powinien zachować wokół siebie atmosferę pewnej tajemniczości. Skoro wiemy już, co skrywa maska i znamy najbardziej kluczowe elementy jego życia, dobrze, że Eryk nie został całkowicie "odkryty". Uważam, że pozbawiłoby go to enigmatyczności, a tak autor pozostawia czytelnikowi pewien niedosyt. To, czego nie ma w książce - szczegółowego obrazu cierpienia Eryka - można sobie samemu dopowiedzieć.

Mamy także główną postać żeńską - młodą śpiewaczkę, uczennicę Upiora i obiekt jego miłości, Christine Daae. Z początku wrażliwa i niepewna, okazuje się mieć w sobie znaczne pokłady siły - potrafi poświęcić siebie, aby ocalić chłopaka, którego kocha, znosi porwania, presję, manipulacje Eryka i pewną zaborczość Raoula. To wszystko nie pozostawia na niej jednak trwałego piętna, pozostaje dobra i nie zniszczona przez wszystko, co przeszła. Wszystkie jej cechy sprawiają, że Christine urasta do poziomu heroin, które pozostają w kulturze na długo.

Jest też również postać Raoula, wicehrabiego de Chagny, który budzi chyba jeszcze więcej kontrowersji niż tytułowy Upiór. U wielu wzbudza irytację, inni uważają go za - krótko mówiąc - słabą płaczkę. Raoul jest młodym mężczyzną, niepozbawionym doświadczeń (zwiedził wiele kontynentów, stracił matkę oraz ojca), ale mocno rozpieszczonym przez bogatego brata Filipa, hrabiego de Chagny, siostry i ciotki. Jest wyjątkowo wrażliwy i kocha Christine, ale nie jest pozbawiony wad - każdy, kto uważa, że jest wyidealizowany, trochę mija się z prawdą. Z początku nie wierzy w historię Christine o Upiorze, niejednokrotnie podsłuchuje ją, zakrada się do jej garderoby, a także - podobnie jak Eryk - pragnie jej stale kontrolować, przez co czasem narusza jej prywatność i śledzi ją. Zarzuca się mu, że pokochał Christine dopiero, gdy została solistką - ale wielu zapomina, że podkochiwał się w niej już w dzieciństwie, a ponadto ciężko zauważyć (tym bardziej rozpoznać) każdą członkinię operowego chórku czy baletu. Wszyscy bohaterowie powieści przechodzą duchową przemianę, także Raoul - jest gotów wmieszać się w skandal towarzyski, poślubiając dziewczynę z niższej warstwy społecznej, jest gotów zaryzykować życie i przejść przez salę tortur, aby ocalić Christine. Oprócz tego, nigdy nie zazdrości starszemu bratu pozycji - wprost przeciwnie, kocha go z całego serca i szanuje, a gdy spotyka mężczyznę "o hebanowej skórze", pochodzącego z obcego kraju i reprezentującego kulturę kraju muzułmańskiego, nie okazuje mu wyższości, lecz w pełni zgadza się z nim współpracować i respektuje jego doświadczenie. Raoul posiada wszelkie cechy niedoświadczonego młodzieńca - bywa rozpieszczony, niezadowolony z niepowodzeń i impulsywny, potrafi też nienawidzić. Mamy też innego Raoula - odważnego, kochającego całym sobą. To właśnie w "słabym" de Chagny Christine szuka pocieszenia i ochrony - i tylko u niego je znajduje.

Wreszcie, w "Upiorze" pojawia się postać, która jest jedną z najbardziej zapomnianych i niedocenianych, a która naprawdę zasługuje na wiele uwagi - jest nim Pers "o hebanowej skórze". Ostatnie rozdziały, napisane z jego perspektywy, czyta się z zapartym tchem, są pełne emocji, niekiedy wzruszające. Pers uratował Erykowi życie, ryzykując wygnaniem ze swojego kraju, a potem pomaga Raoulowi uratować Christine, przeprowadza go przez podziemia opery i salę tortur, ryzykując własne życie. Sprawia wrażenie, jakoby - mimo wszystko - nie bał się Eryka. Potrafi go skrytykować, a także potrafi okazać mu szczerą litość. Pers budzi sympatię swoją wiarygodnością, spokojem i doświadczeniem, jak również zdecydowaniem. Niestety, w większości adaptacji po prostu się go pomija.

Książkę dostać bardzo ciężko, jednak ja nigdy nie żałowałam, że po nią sięgnęłam. Wprost przeciwnie - chętnie przeczytałabym ją po raz kolejny, aby poszukać więcej możliwości do interpretacji i móc dogłębniej zrozumieć bohaterów, z których każdy urzeka czymś innym.

Podsumowując, polecam, zwłaszcza pod wieczór - z klimatyczną muzyką w tle.

"Upiór Opery" pod wieloma względami sam w sobie jest wielką legendą - kto bowiem nie zna, choćby najbardziej ogólnie, historii słynnego Geniusza Muzyki? Historia ta jednak została mocno wypaczona, przede wszystkim przez wielokrotne adaptacje, najbardziej zaś przez musical "the Phantom of the Opera". Wydaje się, że to właśnie z powodu tych dwóch wersji książka jest często...