36/180/2023
Zapewne każde z tych opowiadań niesie głębszy przekaz. Ale nie mam chęci go szukać. W porównaniu z "Marszem Radetzky'ego" czy czy "Fałszywą wagą" niezbyt porywające. Spodziewałam się czegoś lepszego... Chociaż niezłe, szczególnie językowo.
Ale najbardziej mi się podobał wstęp Roberta Makłowicza.

36/180/2023
Zapewne każde z tych opowiadań niesie głębszy przekaz. Ale nie mam chęci go szukać. W porównaniu z "Marszem Radetzky'ego" czy czy "Fałszywą wagą" niezbyt porywające. Spodziewałam się czegoś lepszego... Chociaż niezłe, szczególnie językowo.
Ale najbardziej mi się podobał wstęp Roberta Makłowicza.

Przeczytanie tego zbioru opowiadań nie tylko ugruntowało moją fascynacje prozą Josepha Rotha , ale wręcz zachwyciło. Mamy tu bowiem nie tylko typowy dla Rotha zmysł obserwacji ludzkich postaw pokazanych w jakiś uniwersalny, ponadczasowy sposób, ale także cały przekrój jego umiejętności literackich. Są opowiadania pokazywane jakby okiem kamery, sucho i prosto zmierzające do puenty czyjegoś życia. Są opowiadania malowane poetyckimi , metaforycznymi barwami . Są przypowieści, w których tragiczny koniec jest nieunikniony. Są tez magiczne opowiadania- takie jak Legenda o świętym pijaku - które nie są są zrozumiałe przez swą treść, a przez intuicyjny wgląd. Są też opowiadania satyryczne, z subtelnym, ale ciętym, poczuciem humoru . A klamra spinającą wszystko jest próba opisania przeznaczenia. Bowiem bohaterowie Rotha są raczej porwani przez swój los niż go kształtują.

Przeczytanie tego zbioru opowiadań nie tylko ugruntowało moją fascynacje prozą Josepha Rotha , ale wręcz zachwyciło. Mamy tu bowiem nie tylko typowy dla Rotha zmysł obserwacji ludzkich postaw pokazanych w jakiś uniwersalny, ponadczasowy sposób, ale także cały przekrój jego umiejętności literackich. Są opowiadania pokazywane jakby okiem kamery, sucho i prosto zmierzające...

Roth, austriacki pisarz i dziennikarz żydowskiego pochodzenia, opowiadania zawarte w zbiorze napisał w konwencji prozy realistycznej. Dziwny to język i sposób narracji, choć oczywiście zdaję sobie sprawę, że i tłumacz miał w ostatecznym wyniku swój udział, trudny w odbiorze – nie są to teksty porywające. Momentami wydaje się, że to relacja kogoś bardzo prostego, operującego stosunkowo niewielkim zasobem słów, z licznymi powtórzeniami. Może tak właśnie opowiadałby o swoim życiu w Paryżu górnik, Andrzej Kartak z Olszowic, obecnie bezrobotny i bezdomny – z utworu tytułowego. Opowiadania Rotha są melancholijne, przesycone beznadzieją i rezygnacją – wszystko jest przegrane, nic nie ma sensu…

„Bo ludzie do niczego się tak łatwo nie przyzwyczajają jak do cudów, jeśli im się zdarzą raz, dwa albo trzy razy. Ba! Mają taką naturę, że gniewają się nawet, kiedy nie przypada im nieustannie w udziale to wszystko, co zdawało się obiecywać przypadkowe i chwilowe zrządzenie losu”*.

Zawartość zbioru: „Prymus” (wierne odwzorowanie asystenta uniwersyteckiego, późniejszego hitlerowca, u którego Roth studiował),
„Legenda o świętym pijaku” (o pijaku, pijaństwie i traconych szansach),
„Kwiecień. Historia pewnej miłości”,
„Barbara”, (o dziewczynie wydanej za mąż bez miłości, która poświęca swoje życie synowi)
„Triumf piękności”,
„Ślepe zwierciadło”,
„Kariera”,
„Lewiatan”,
„Wspaniały dom naprzeciwko”,
„Poziomki”,
„Dzisiaj rano nadszedł list” (miał to być początek powieści, której autor napisać nie zdążył).


Joseph Roth zmarł w 1939 r. w Paryżu, w wieku 45 lat, na zapalenie płuc, którego wyleczyć się nie udało w związku z zaawansowanym alkoholizmem pisarza.



--
* Joseph Roth, „Legenda o świętym pijaku i inne opowiadania”, przekład Tadeusz Zawierucha, wyd. Czytelnik, 1984, s. 47.

Roth, austriacki pisarz i dziennikarz żydowskiego pochodzenia, opowiadania zawarte w zbiorze napisał w konwencji prozy realistycznej. Dziwny to język i sposób narracji, choć oczywiście zdaję sobie sprawę, że i tłumacz miał w ostatecznym wyniku swój udział, trudny w odbiorze – nie są to teksty porywające. Momentami wydaje się, że to relacja kogoś bardzo prostego, operującego...