Jak ja lubię te długie, wielokrotnie złożone zdania, które dźwięczą, niczym kryształ. Precyzyjne, logiczne, bez jednego zbędnego słowa! Tę powieść Eustachego Rylskiego czyta się trochę ze zjeżonym włosem, ale zarazem fantastycznie.
Tak, to political fiction, ale tak wspaniale i sprytnie osadzona w naszej rzeczywistości – polskiej, europejskiej i światowej po trochu. Stąd to jeżenie włosa i gęsia skórka. Postaci wzięte wprost z nas, z tego, co widzimy dookoła. Oto Don, wódz, któremu nie chce się rządzić, ale chce mieć władzę. Dlatego usuwa się na rubieże, w zakola dzikiej przyrody. Oto Gaponia – cień cienia, świecący światłem odbitym. Oto ministrowie niczym niezarządzający i którym to akurat nie przeszkadza. A jeszcze ci prezydenci, premierzy, sędziowie… W każdej postaci znajdziemy fragmenty osób, które znamy i które decydują o naszym życiu, o tym, co jemy, czytamy, oglądamy. I są to, niestety, te najgorsze fragmenty. Liczy się tylko władza. Wszystko jedno, nad czym, nad kim. Urzędnicy rządowi i partyjni nadają sobie coraz to nowe tytuły, co niczego nie zmienia.
Pisarz daje nam bardzo nieprzyjemną, bezlitosną i okrutnie celną diagnozę kraju, w którym żyjemy. Nie oszczędza też naszych sąsiadów, „taktownie” czy raczej „strategicznie” milczących wobec tego, co się w kraju nad Wisłą dzieje. Kilkakrotnie miałam ochotę zakrzyknąć: Tak, tak to właśnie jest! Niby jesteśmy z Europy środkowej, ale nogami wciąż stoimy we wschodniej (świetne przykłady podstaw historii i literatury pięknej). Znakomita jest metafora wolności – od wszystkiego, co niszczy każde społeczeństwo. Wolność jest jak woda, niedająca żadnego oparcia. Ta "wolność" okazała się dyktaturą.
I tylko się boję, by jakiś kolejny kandydat na dyktatora nie przeczytał powieści i nie wykorzystał recepty, jakiej użył Don. Czyli: „Kruche jest nasze istnienie i najczęściej byle jakie. Od trwogi do trwogi. Ale upływać może w mroku lub blasku. Obiecuję wam blask”.

Jak ja lubię te długie, wielokrotnie złożone zdania, które dźwięczą, niczym kryształ. Precyzyjne, logiczne, bez jednego zbędnego słowa! Tę powieść Eustachego Rylskiego czyta się trochę ze zjeżonym włosem, ale zarazem fantastycznie.
Tak, to political fiction, ale tak wspaniale i sprytnie osadzona w naszej rzeczywistości – polskiej, europejskiej i światowej po trochu. Stąd...