Niniejsza praca, co widać choćby po ortografii tytułu, ma już swoje lata, niemniej wciąż należy ją uznać za wartościową monografię. Zakrzewski pisał ją w wieku 25 lat podczas pobytu w Paryżu, a trzeba dodać, że była to już druga jego monografia. Wbrew tytułowi zakres pracy nie obejmuje całych "samodzielnych" rządów Arkadiusza (395-408),a lata 392-404, a więc od momentu objęcia prefektury pretorium Wschodu przez Rufina aż po śmierć cesarzowej Eudoksji. Wówczas to "stronnictwo narodowe" po latach przebywania w opozycji przejęło władzę w Konstantynopolu.

Zakrzewski wiele miejsca poświęca działaniom kolejnych rządców Wschodu: Rufina, Eutropiusza, Aureliana, Gainasa, wreszcie zaś cesarzowej Eudoksji. Zastanawia się nad słusznością ich działań i analizuje sytuację, która wyniosła ich do władzy. Fakt że sam cesarz Arkadiusz pojawia się w tej książce tak rzadko, dowodnie świadczy o jego słabości i nieprzygotowaniu do sprawowania tak odpowiedzialnej funkcji. Z treści książki widać wyraźnie, że Autor "sprzyja opozycji" i wskazuje na słuszność jej postulatów naprawy państwa. Program opozycji, najlepiej wyrażony w mowie "Peri basileias" Synezjusza z Cyreny, był chyba rzeczywiście jedynym wówczas sposobem poradzenia sobie z kryzysem wywołanym przez zagrożenie germańskie, osłabienie warstwy kuriałów, spory religijne i zagrożenie płynące ze strony Stylichona.

Książkę czyta się dobrze, a przedwojenna pisownia wzbudza radość miłośnika starszej polszczyzny. Narracja jest uporządkowana, a struktura pracy ułatwia zrozumienie kolejnych problemów. Myślę, że jest to praca i dla historyka i dla filologa klasycznego, ponieważ obok rozważań nad polityką, sprawami religijnymi i społecznymi można tu natrafić na ciekawe analizy tekstów literackich, szczególnie Klaudiana i Synezjusza. Dobra książka, warto przeczytać.

Tomasz Babnis

Niniejsza praca, co widać choćby po ortografii tytułu, ma już swoje lata, niemniej wciąż należy ją uznać za wartościową monografię. Zakrzewski pisał ją w wieku 25 lat podczas pobytu w Paryżu, a trzeba dodać, że była to już druga jego monografia. Wbrew tytułowi zakres pracy nie obejmuje całych "samodzielnych" rządów Arkadiusza (395-408),a lata 392-404, a więc od momentu...